24 De Groene Amsterdammer van 2 April 1932 No. 2861 Krant en misdaad door Dr. R. Feenstra Toen kort geleden de Basler Nachrichten in haar nieuwe gebouw aan de Dufour strasse trokken, hebben we aan eeremaaltijd en in eerenummer weer de oude, bekende, inslaande beelden ontmoet. Wat is een krant? dit meest uitgescholden en meest begeerde gees telijk secretie-product van onze be schaving en ons tempo? De krant is, zei Cappis uit Bern een spiegel. En een spiegel reflec teert alles wat de dag daarin laat schijnen en laat voorbijgaan. Zij heeft in de verschillende rubrieken misschien verschillende breking's-indices. Zij is overal ook niet gelijk gepolijst. De krant is, sprak een feuilletonredacteur: een restaurant; en het menu moet veelzijdig zijn; en iedereii gast wat bieden. De een houdt van zoete puddingen, de ander van gem ber ook mogen de heete spijzen niet geheel ontbreken; rijsttafeldingsigheidjes, waar men den mond schier aan verbrandt; maar het doel van de keuken moet zijn gezonde voeding te verschaffen, dag-ontwikkeling in een geestelijke evolutielijn te bieden, die de mee- en samenwerkenden in de cuisine nooit ende nim mer uit het oog mogen verliezen ! De krant is, sprak een commissaris, een vrachtauto, een nieuwsvoertuig; en waarschijnlijk het meest nuttige van. onze beschaving, hoewel daaraan vastzit, dat het vaak averechtsche verkeersstroomingen dient. Maken wij er den vrachtbuschauffeur een ver wijt van, wat hij vervoert? Hij weet het kwalijk. De een smijt hem Schieberwaren, de ander falsificaties op zijn kar. Hij rijdt. De weg is druk; het daglicht kort. Een krant kan net zoo min immoreel zijn als een vrachtauto-chassis. De krant als krant is amoreel. Gaan wij in deze drie beelden, die oud en beproefd zijn, en de situatie veel juister teekenen dan een gedegen leading, dóór op het chapiter krant en ,,misdaad", dan krijgen wij de volgende figuur. De krant is spiegel ! En het criniiSCHRUF-FACTUREER-EN BOEKHOUDMACHINES MET REKENWERK Europa Schnjlmachioetiantlel N.V. Amsterdam Rokin 113 - Telefoon 55660 Agenten door het geheele land neele en ulti'a-crimineele spectrum van het psychische in iriensch en maatschappij dient daarin te reflecteeren. Alleen is het zoo jammer, dat van deze weerkaatsing vaak slechts een brutale lichtreclame voor de krant zelf wordt gemaakt. Met hin derlijke schelle. fout-geproportionneerde effecten, die de lezende massa verkeerde denkbeelden bijbrengen. het gevoel zelden verdiepen; het eerder vervlakken. De krant is een restaurant ! Kn wie van een gekruid wijnsaus j e houdt. moet dat kunnen krijgen: net zoo goed als wie op havermouth dol is. Wie gestoofde bunzingrat liever eet, dan schaap ook hij is klant; men houde zoo eenigszins mogelijk óók hem tevreden. Niet iederen dag zijn 'er staats grepen, moorden, branden, financieele debacles. Maar wel is ei' langzamer hand een ' vast saus-menu, waarin alle ..appeals" en ..appels" smeuïg en onherkenbaar verwerkt zitten. Het sex appeal wordt daarin onherkenbaar als een slapgezakt stukje foelie in de soep, en het ..appèl criminel" (was het niet Goethe. die zei, dat hij geen misdaad kende, waarop zijn gemoed niet geresonneerd had. alsof hij het onder andere omstandigheden ook had kunnen bedrijven) glinioogt er als een reeks kappertjes in de kappertjessaus. De krant is een voertuig ! En voor waar; de lading is dor en droog, als het leven. liet is iederen dag dezelfde taaie stomme beweging. Een sappig stukje misdaad op de vracht, kan het heele aspect van de lading op halen : zooals een jagersbuit van een paar hazen en fazanten op een bodekar vol aarpelzakken en meelkistjes stillevenachtig en ven-ijkend werkt. Ter zake. De uiteindelijke, eerste en laatste strijd om liet to be 01 not to be van onze kranten, ga.at om en over den lezer. Het moge dan zoo lijken. dat het om den adverteerder gaat. om het prestige; om dit of dat moois. Het is net als in de politiek, waai- als puntje bij paaltje komt, de kiesdeelers beslissen; de le/,er heeft de uiteindelijke beslissing. ledere krant heeft de le/.ers. die zij verdient. Natuurlijk moeten er in alle volksgemeenschappen ook kran ten zijn. die van een zelfmoord een acuten hartdood maken; en va,n een lustmoord een ongeval in een lustoord : maar over het algemeen kan men wel zeggen, dat het publiek meereischend en waarheidszoekender is geworden; dat het zich nog wel laat beetnemen door de ..politiek"; maar geenszins meer door de journalistiek; en dat het van zijn kranten, zij het met meer of minder stijl, meer of minder lijn. meer of minder sjeu, toch in laatste instantie verduidelijking en duidelijk heid verwacht, in haar commentaar op boel' en misdaad. De boef is en zal blijven in het courantenwezen een hooggeschat en ongehonoreerd medewerker, die zeer bijdraagt tot den bloei. Dat de krant, of liever de menschen. die een krant besturen en die haar schrijven, daarmee een vrijbrief zou zijn gegeven, zich op het gebied van rechter, psychiater. Lievcnheer of Satan nu maar naar hartelust niet boet' CM misdaad bezig te houden. vloeit geenszins uit het bovenstaande Naar eigen ontwerpen in onze werkplaatsen te Oosterbeek vervaardigd EUDELEN Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., Cultmborg". RESTAURANT CAFÉBORDELAISE LEIDSCHESTRAAT 67-71 - AMSTERDAM Prima keuken - Exquise Wijnen Diner - Souper - Dansant Lunch f 2.?, Diners vanaf f 2.50 Prachtzalen voor Partijen Eigenaars VAN GOETHEM-NEUTEBOOM Bibliotheek van wijlen den Keer H. R U D. DU M O SC H KIJKDAGEN Zondag- a.s. en volgende dagen = VEILING 11-14 APRIL = INTERNATIONAAL ANTIQUARIAAT (Menno Hertzberger) SINGEL 364 TELEF. 34107 AMSTERDAM KERKSTRAAT 53 AMSTB=OAM voort. Integendeel ! ledere reportage, iedere analyse heeft een \vaarsi-lniwend voordeel, dat attentieseinen uitzendt; maai- een nog grooter naaperij wek kend nadeel, dat sluimerende fantasieinstincten prikkelt. Daarom diende dit werk meer aan karaktersterke, gevormde, nmatschappelijk-posit ieve menscheii te worden opgedragen. inplaats aan liet te hooi en te gras personeel, met zooveel negat iet's. als Ie Kuropeesche stadsen rechlszaaIr len in tijden van zelfmoord-i-pidcnii -. gelijk We die in de Donau-laiiflen !<? laatste jaren gekend hebben, een beetje censuur op de zclfrnoordriibriek irehiedeiide eisrh wordt, zoo is in deze tijden van \ e !e :lei ontbinding, de alleruiterste \ < < >?zicht iuheid geboden in de reportagevan aanslagen tegen de maatschajipij ; haar orde: haar instellingen: tegen de niteem-afeling van zielszieke ;;.f d\valingen. die van ..detail" \< i ..engros mega lom a niseerden. Krant en misdaad hooren bij eikar.: als jaz/.orkest en saxophoon. Kr yi';t er. die de krant zélf daarom een n.^daad noemen. Ik sta. t rol s \ 't '.?? decepties nog aan den optimist is-.')i--n kant. De krant is een weldaad. Alleen is het jamme-r. dat zij einder ha.ii gangmakers neig zoo Weinig welde e-llers en /eiove<el ,.st ie-ke-llle-" L, .hlloeli.'l-s telt.