DE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland Onder hoofdredactie van A. C. Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der redactie: C. F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam C. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000 Opgericht in 1877 No. 2863 Zaterdag 16 April 1932 Nederlandsch fabrikaat Inhoud: In den laatsten tijd wordt in ons land een krach tige propaganda gevoerd voor het Nederlandsch fabrikaat. Een kleine, doch zorgvuldig uitgezochte tentoonstelling in het Carltonhotel te Amsterdam heeft zeer de aandacht getrokken. Deskundige spre kers hebben op die tentoonstelling de Nederlandsche burgerij aangespoord, om, waar dat eenigszins mogelijk is, bij voorkeur het Nederlandsch fabri kaat te gebruiken. Voor die actie bestaat alle aanleiding. Onze in dustrie maakt een buitengewoon moeilijken tijd door. Hoewel onze geheele grootindustrie op export is aangewezen, wordt het voor haar hoe langer hoe moeilijker te exporteeren. De werkloosheid heeft ongekend groote afmetingen aangenomen. Ook wie zich terdege bewust is, dat ons land doorzijngeographische ligging, zijn dichte bevolking, zijn ge brek aan grondstoffen en de historische ontwikke ling van zijn bronnen van volkswelvaart op de we reldmarkt is aangewezen, ziet in, dat het voor het oogenblik meer dan anders gewenscht is, zonder de buitenlandsche markt te schaden of zelfs te verwaarloozen, extra aandacht te besteden aan de nationale markt. De Nederlandsche industrie geniet ook in het binnenland nog veel te geringe bekendheid. Her haaldelijk wordt door overheid en particulieren aan buitenlandsche producten de voorkeur gege ven, hoewel de vaderlandsche industrie evengoed of nog beter in staat is, in de behoefte te voorzien. In de huidige omstandigheden verdient iedere actie, om de Nederlandsche industrie en haar pro ducten beter bekend te maken en het publiek op te wekken, waar dat mogelijk en redelijk is, aan het Nederlandsche fabrikaat de voorkeur te geven, warme instemming. * * * Dit op zich zelf zeer nuttige streven om den afzet van de Nederlandsche industrie in het bin nenland te bevorderen, mag er echter niet toe lei den, dat men de burgerij dwinyt zich in het binnen land te voorzien, bijvoorbeeld door het heffen van hooge invoerrechten, door een stringente contingenteering van den invoer of door de eenige mid delen die afdoende zouden zijn: een invoerverbod op buitenlandsche producten, of een verbod om in bepaalde gevallen, bijvoorbeeld bij bouw rriet steun van de overheid, buitenlandsche fabrikaten te gebruiken. Dat is niet noodig. omdat, wanneer een Neder landsen product even goed is, of in sommige op zichten beter dan het buitenlandsche product en daarvoor voldoende reclame wordt gemaakt, een Nederlander in den. regel aan het vaderlandsche product wel de voorkeur zal geven. Er zullen bij voorbeeld maar betrekkelijk weinig Nederlanders zijn, die een radio-apparaat willen aanschaffen en die zich niet in de eerste plaats zullen wenden tot de bekende Nederlandsche fa briek, die dergelijke apparaten op groote schaal levert aan binnen- en buitenland. Men moet echter voor ieder de vrijheid laten, wanneer hij in een be paald geval om .bijzondere redenen de voorkeur zou willen geven aan buitenlandsch fabrikaat, een uitzondering te maken op den regel. ??,-"' * * ? * Het door maatregelen van dwang reserveeren van de Nederlandsche markt voor vaderlandsche prodHciêrïzsöu aan de Nederlandsche fabrikanten lien weldadigen prikkel ontnemen, om het aller beste te leveren. Misschien zouden zij er ten slotte zelfs toe komen aan een beperkte nationale markt met dank zij bescherm°ride maatregelen hooge prijzen, boven de vrijwel onbeperkte internationale markt te verkiezen. Dat zou niet zijn in hun eigen belang, doch bovenal schade doen aan het koopende publiek. Hoeveel waardeering m?n ook moge hebben voor de fabrikanten van tal van Xederlandsciie produc ten, er valt in sommige opzichten nog wel wat te doen, om het buitenlandsche product te overtreffen. Nederland is het eerste kaas exporteerende land ter wereld. I)e goede kwaliteit van onze ICdammer en(!ouds:hekaas is algemeen bekend. In Nederland wordt in de laatste jaren ongeveer 1150 millioeii kg. kaas geproduceerd. Daarvan gaat !)ümillioen kg. naar het buitenland. 10 millioen kg. is voldoende voor de nationale behoefte. Hoewel er dus feitelijk geen behoefte bestaat aan buitenlandsche kaas. wordt hiel' te lande jaarlijks ongeveer 0.7 millioen kg. buitenlandsche kaas geïmporteerd. Ts er mis schien i'ederi orn dien im'iort te belemm'-ren:' Dat is in de eerste plaats niet gewensrhl. omdat er geen reden bestaat iemand, die bij wijze van afwisseling, als bijzondere attractie, of omdat x.ijn smaak daaraan nu eenmaal de voorkeur geeft, een stukje Gruyère of Gervais boven (iouda of Kdamnier verkiest, te verhinderen aan die neiging gevnlg te geven. Hij zal trouwens meer moeten betalen. dan degene, die aan het vadevlarulsehe pi-mlnct trouw blijft. Maar een invo^rbelemmering op builenlandsche kaas is zelfs niet in liet belang van onze eigen kaasproduce.ïiten. De betrekkelijke geringe prikkel, die gelegen is in den naar verhoudiu»' /eer geringen import van buitenlandsche kaas. moet voor de Nederlandsehe producenten eijn aansporing zijn. om zich aan de behoefte aan te passen. Laat ik dat met een voorbeeld mogen toelichten. Men ziet in onze kaaswinkels betrekkelijk groote hoeveelheden kleine ka.rtonnen doosjes niet keurig verpakte kleine stukjes Z\vitsersche kans verkoopen. Knkele \ederlandsche kaasprodticenteii heb ben getracht aan deze behoefte van bet publiek tegemoet te kouten met een Nederlandsch product. Zij zijn er voor zoover mij bekend tot dusverre niet in geslaagd een product op de markt te bren gen, dat dit buitenlandsch product evenaart. Hoe wel de Nedei'landsche kaas blijkens den smaak van het internationaal publiek het allerbeste product van dien aard ter wereld is. blijft het Nederlandsehe product voor liet speciale artikel, dat ik noemde. in kwaliteit en in verpa.kking bij het buitenlamlscl>e product achter. Hier ligt n in het binnenland n in het buitenland voor het terecht meest beroemde Nederlandsche exportproduct nog een markt open. Hetzelfde is bijvoorbeeld het geval met onze appelen. Nederland produceert meer appelen, dan het zelf consumeert. Toch worden hier te lande be trekkelijk groote hoeveelheden zeer goede en ook betrekkelijk zeer dure Amerikaansche. ('aiiadeesche en Australische appels ingevoerd en verkocht. Waarom? Omdat de Nederlandsche appelen in sorteering, kleur, verzorging en verpakking bij het buitenlandsche product achter blijven. * * * Het verdient derhalve alleszins aanbeveling, dat men propaganda maakt voor Nederlandsch fabri kaat. Die propaganda moet echter in zooverre niet Mr. A. C. Jnsephus Jitta, Nederlandsch fabrikaatAir. A. C. Josephus Jitta, Dr. J. Th. de Visser. Prof. C. W. de Vries, De a.s. Fransche verkiezingen. L. J. Jordaan. Amerika np de ontwapeningscon ferentie . Melis Stoke, Geestendans, Teekcningen door Harmsen v. d. Beek. Prof. Mr. R. Kranenburg en Prof. Mr. F. G. Scheltema, Het Kortingswetjc. B. van Vlijmen, Schilderijen expertise. Jan van Nijlen, Fransche boeken. Dr. Jac. P. Thijsse, In mijn Hof. J. W. F. Werumeus Buning, Engclsthe ro.'lisdansen ' 11. Otto van Tussenbroek, Fabriekmatige gebruiks artikelen A. Plasschaert, Schilderkunst. Mr. H. Scliolte. Dramatische Kroniek. A. Pl'isschaert en A. E. v. d. Tol, Arnsierdamsche tentoonstellingen. . C.A. Klaasse,Protectionisme. L- J- Jordaan, Bioscopy. Albert'Helmail, Van boeken, bikken en barbaren. . Loii Liclitveld, Grammofoonplaten. . Uit het kladschrift van Jantje. Alida Zevenboom, Cioquanle Croquctjes. . Letterra:il*s!, C.:iariraria. Omslag: Spelprnbleincn. Viooltjes Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGER5 Lef op den naam f de perke i te buiten ga,aii. dat men het publiek dwingt zich uitsluitend tot het nationale product te beperken. Dn t is niet in het belang van het pu bliek, maar zelfs niet in het belang der Nederland sche producenten. Ten aanzien van twee artikelen, die de meeste oiv/.er dagelijks gebruiken, kaas eu appelen, arti kelen, die in ons land in zeer goede kwaliteit wor den geproduceerd, heb ik aangetoond, dat voorde vaderl'iudsche producenten noii' vveu'en open sta.an. oni de kwaliteit van hun product te verbeteren en hun afzet in binnen- en buitenland te vergrooteri. Wie zijn kind lief heeft, spaart het de crit iek niet. \Vij Nederlanders hebben allerminst de repu tatie, dat «ij blind zijn voor onze eigen gebreken. Wij hebben integendeel veelal een zwak voor het exol ische. Aan ('at zwak voor lief exotische heeft on/e wel vaart veel te danken. Ons Delftsche aardewerk was oorspronkelijk een copie vanuit het buitenland inge voerd ('hineesch en .lapanscli porcelein. De tulpen en. diamanten, die wij in groote hoeveelheden ex* porteeren, zijn oorspronkelijk uit het buitenland in Nederland ingevoerd. De kinine. waarvan Nederlandsch-lndiëvrijwel de geheele wereldmarkt voor/Jet, is 01 rspronkelijk uit Amerika in Neder1 landseh-Indie ingevoerd. Hadden onze voorouders niet een zwak gehad voor het exotische, zij zouden nimmer op de verovering van koloniën aan liet an dere eind van de wereld bedacht zi.jn geweest. Een zoo typisch Nederlandsch product als Deventerkoek heeft zijn ontstaan te danken aan de be geerte van onze voorvaderen naar Indische spece rijen. Wie de bronnen van onze volkswelvaart analy seert, /al het vaderlandsche product in eere houden, maar hij zou onverstandig doen de liefde voor het vaderlandsche product te overdrijven door liet buitenlandsche product te weren. A. C. .TOSEPIirS JITTA