De Groene Amsterdammer van 16 April 1932 No. 2863 Fransche boeken Georges Duhamel l als pamfletschrijver door Jan van Nijlen Geofges Duhamel is een veelzijdig auteur;. Een boek als J M Pierre d'Hor eb zou vojlstaan om hem de reputatie van een grbot romancier te bezorgen. Hij schreef bovendien de bekende oorlogsboeken Vieides Martyrs en Civilisation,: die destijds zulken diepen indruk maakten. Hij is de schepper van de zonderlinge, maar tragische figuur i van Slalavin. Op jongeren leeftijct publiceerde hij ook verzen en verschillende\toofieelstukken. Ook als criticus eA essayist leverde hij verdienstelijk werk', ? Mogen déze .talrijke werken niet allen v«n bewonderenswaardig zijn, zij bezitten- nochtans, zonder uitzon dering; iêen.'éigeb literair cachet" en een toon van warme menschelijkheid. Hg kan zich wél eens laten verleiden door al te genereuze hersenschimmen en wel eens den schijn aannemen meer humanitair te zijn dan humaan, maar wees overtuigd dat, wanneer hij zich vergist, het altijd te goeder trouw is. Hij is in den meest echten zin wat men vroeger in Frankrijk noemde ,,un honnête homme". t ?: . * * :? * ; Men kan .allerminst van Duhamel zeggen dat hij principieel antimodern zou zijn. Nocihtans heeft hij gemeend zich tegen enkele der meest typische gevolgen' va,n onze gemechaniseerde beschavi^ 'te moeten verzetten. In zijn boek over Amerika, Scènes de la vie future, had hij reeds tegenover de zoogenaamde hartelooze beschaving de stem van het gezond verstand en van de ware liefde tot het leven laten hooreh. In zijn jongste boek Querelles de familie \) i$ zijn verweer, onder een meer paradoxalen vorm, niet minder heftig. Niemand zal beweren, en Du hamel zelf allerminst, dat elke mecha niek uiteraard uit den booze is en dat de trekschuit n de diligence weer den motorboot ten de auto zouden moeten vervangéni Het; gevaar waarop de schrijver iyan Vie des Martyrs wijst is, dat wij stilaan de slaaf worden van de mechaniek. In zijne meest paradoxale opstellen bekijkt Duhamel elk modern ,,gevaar" met een zeer kalmen blik en een nuchteren zjin voor de werkelijk heid: , hij constateert de feiten en bepaalt er zich bij daaruit eene les te trekken, die gjetuigt van zijn gezond verstand, gijfe goeden smaak en zijn vermogen om de verschillende stoffeljjke en geestelijke waarden hun juiste plaats aan te wijzen. Iedereen . heeft wel eens hooren , beweren dat, de moderne uitvindingen e^n,,weldaad zijin voor de menschheid, i n,dien zin althans, dat zij het leven .vergemakkelijken of liet genot van sommige kunstuitingen in het bereik brengen van hen die het vroeger moesten missen. Heeft men niet beweerd dat de radio de muziek zou democratiseeren ? Maar wanneer millioenen gezinnen zich avond aan avond met genoegen blootstellen aan het lauwe, muzikale stortbad dat de luidspreker over hen uitgiet, meent gij dan heusch dat het kleine aantal uitverkorenen, die werkelijk iets van de geheime taal der muziek begrijpen, daardoor zal aangroeien? Het is niet de bedoeling, zult ge zeggen, het is er alleen om te doen de menschen na hun arbeid wat plezier en ontspannirig te verschaffen. Daartegen heeft Duhaöiel voorzeker geen bezwaar. Maar waar tegen hij heftig protesteert, is hëjb feit dat alle persoonlijke smaak, alle eigen gevoeligheid afwezig zijn bij de keuze van die ontspanning. Het beeld dat Duhamel geeft van een fransch dorpje op een mooien zomeravond, zal men wel in alle landen gemakkelijk terugvinden. Het weer is zacht; in de verlichte huizen staan alle ramen open en daaruit stroomt, schreit, schettert, in een demonische cacophonie, n leger klanken: een aria uit La Tosca, een tango, een matrozenlied, een sentimenteele wals. . . . Kn in al de huizen ondergaan alle bewoners heel gelaten hun lot: de man die zijn pijp rookt en de krant leest, de jonge knaap die zijn schoolwerk maakt, de vrouw die radijsjes eet, allen, zonder uitzonde ring, worden volgegoten met die klanken en zij schijnen er zelfs niets van te merken, niet n komt in opstand tegen die slavernij. Kr was een tijd dat Verlaine zuchtte: ,,de la musique avant toute chose".... Zoo werd de wensch van den grooten dichter vervuld. Duhamel klaagt niet alleen aan, hij heeft ook het redmiddel bij de hand. Hij stelt voor een groot park in te richten als ,,parc national du silence", waaruit alle geluiden zouden verbannen zijn, behalve de lieve geluiden der natuur. Zij die behoefte hebben aan eenzaamheid en stilte, zouden daar een kuur kunnen doen om hun gemartelde zenuwen weer tot rust te laten komen. Waarom zou er niet een -tijd komen dat, evenals zekere planten- en diersoorten die gevaar loopen te verdwijnen, de oude beproefde stilte der natuur officieel zal moeten in bescherming worden genomen? Het klinkt alles zeer para doxaal, maar in haar schijnbaar overdreven vorm bevat de voorstelling van Duhamel een. kern van zuivere waarheid. Hij deelt zijne bezwaren mee in een soms scherpen, sarcastischen vorm sommige bladzijden zijn meesterlijk geschreven maar men gevoelt heel goed hoe zijn haat tegen de misbruiken van de machine niets anders is dan een groote liefde voor de menschen. In weerwil van eene zekere eentonig heid, is Querelles de familie een geestig en vooral nuttig geschrift. ^ |y dagelijks van pas in elk gezin. Ij Querelles de familie door (leorges Duhamel. Paris, Mercure de Franc':, 1032. L O V M Viaaq toezending van catalogus mei beqrooHnq Spoor's Mosterd W. A. Spoor Jr., Cukmborg1. DOOF? Hiervoor bestaat een prima hulpmiddel, DE ACOUSTICON Vraagt ons gratis boekje Goed nieuws voor hen die doof zijn." ACOUSTICON MIJ. NIEUWE PLEIN 34 A K IS II E M. DE WETENSCHAP VAN HET LEVEN door H. G. WELLS Prof. HUXLEY G. P. WELLS Drie deelen cpt f 19.50 Een werk zoo veelzijdig. zoo rijk aan feiten, die voor leder denkend mensch van belang zijn, verscheen, nog zelden 1000 pag. « 3 deelen ? 350 ill. Vraagt ons uitvoerig prospectus Verkrijgbaar In den boekhandel N.V.SERVIRE«DEN HAAG HOTEL BEEKHUIZEN, Velp. Uniek gelegen te midden der Beekhuizerbosschen (NATIONAAL PARK) ruim 10.000 H.A. van ongekend natuurschoon, plantengroei en groote geologische waarde, waarborgt U een prettige vacantie. Prijzen geheel in overeenstemming met de heerschende drang tot bezuiniging. l-'ruai geïll. prospectus op aanvrage. RESTAURANT CAFÉBORDELAISE LEIDSCHESTRAAT 67-71 - AMSTERDAM Prima keuken - Exquise Wijnen Diner - Souper - Dansant Lunch f 2.?, Diners vanaf f 2.50 Prachtzalen voor Partijen Eigenaars VAN GOETHEM-NEUTEBOOM Pepsodent polijst de tanden, terwijl het den tandaanslag verwijdert» Het uiterlijk Uwer tanden ondergaat een algeheele verandering. DE werking van Pepsodent is tweeër lei: het verwijdert den tandaan slag en polijst het glazuur, daarom maakt het de tanden zoo mooi. Tandaanslag is een kleverig laagje pp de tanden dat bacteriën bevat, die in voortdurend contact met het gla zuur zijn. Het absorbeert voedsel- en rookdeeltjes. Ge moet dien aanslag verwijderen. Het uiterlijk Uwer tanden is afhanke lijk van de tandpasta die U gebruikt. Pepsodent verwijdert den tandaan slag en polijst de tanden tot ze blin kend wit zijn. Koopt nog heden een tube Pepsodent. 5003 De nieuwe hedendaagsche Amerikaansche Tandpasta.