Historisch Archief 1877-1940
No. 2864
De Groene Amsterdammer van 23 April 1932
17
Verkeers
chaos
door H. J. Peppink
De gemeentelijke autonomie
heeft tot een chaos geleidt!
Wat zou men er van zeggen, wan
neer de tramdirectie in een onzer
steden eens een tarief invoerde, waar
bij de ritprijs door den conducteur
moest bepaald worden naar de onder
staande formule:
X = Q(3k.m.)
gewicht passagier
X boorden maat
ouderdom conduc
teur X voltage
Mogelijk zou men een billijker ver
deeling van de belastinggelden ver
krijgen en interessante statistische
gegevens kunnen verzamelen. De tram
zou echter opgedoekt worden wegens
gebrek aan personeel en passagiers.
Op verkeersgebied is het nu wel
niet zóó erg, maar de voorschriften
van den weg zijn toch vaak met
puzzles te vergelijken, en daarbij komt, dat
slechts ervaren juristen thuis zijn in
onze verkeerswetgeving. Behalve in
verschillende rijksvoorschriften en pro
vinciale verordeningen, vinden wij
verkeersbepalingen ook in Spoor- en
Tramwegwetten en -reglementen, het
Hijks-wegenreglement, alsmede in de
politieverordeningen van vele onzer
1100 gemeenten. Wanneer wij dus
langs weg of straat rijden, overtreden
we altijd wel een of andere bepaling,
zelfs het stilstaan is heel dikwijls straf
baar. In luttele uren tijds kunnen wij
in ons land heel wat steden bezoeken;
wat nu in de eene plaats geoorloofd is,
wordt elders als een ernstige overtre
ding beschouwd. Hier mogen we een
stilstaande tram wél voorbijrijden,
daar alleen, als er een vluchtheuvel is,
elders slechts, als er een uitstapheuvel
aanwezig is, in weder een andere stad
moet er zelfs een wachthuisje aan te
pas komen. Een intercommunale tram
iseentram,die?intercommunaal"rijdt,
dacht u ? Mis, er zijn trams die meer
dan n gemeente aandoen, en die als
stadstrams beschouwd worden. Een
intercommunale tram mag allén voor
bij gereden worden wanneer ter plaatse
waar zij stilstaat een vluchtheuvel
aanwezig is. Staat de tram echter
niet stil ten behoeve van de passagiers,
dan mag men er altijd langs
Wanneer in een of andere stad een
gesloten brug voor het rijverkeer her
opend wordt, gaan b.v. de voetgan
gers voor. Elders gaat echter juist het
snelverkeer voor, in weer andere
plaatsen mogen wielrijders niet op die
brug rijden, maar moeten ze, naast
hun fiets loopend, de wanorde nog
vergrooten. In de eene stad wordt
men geverbaliseerd, wanneer men
meer dan 20 km/u rijdt, elders is de
grens 25, weer ergens anders 30, 35
of 40 km u. Als men in Amsterdam
linksaf wil gaan bij een verkeersagent
moet men zich eerst geheel rechts
opstellen, behalve o.m. op den Dam,
waar men links van den weg moet
wachten. In Kotterdam en den Haag
is dat weer anders. In deze drie steden
worden niet minder dan vijf verschil
lende soorten verkeers-signalen ge
bruikt, al of niet met schellen gecom
bineerd. In sommige steden worden
parkeervoorschriften zeer duidelijk
aangegeven (Amsterdam), elders (den
Haag) zijn de bordjes alleen zichtbaar
voor wandelaars met veel vrijen tijd
en scherp gezichtsvermogen, terwijl
men in Rotterdam het plaatsen van
aanduidingen zóó ontsierend acht, dat
men de weggebruikers liever geheel
in het onzekere laat. In de eene stad
moet voor 4 uur parkeeren niets be
taald worden, ergens anders voor n
uur ? 0.25, elders is slechts l kwartier
vrij, in nog weer andere gemeenten is
het onbeheerd laten staan geheel ver
boden, en er zijn ook steden, die vor
deren, dat het motorrijruig afgesloten
wordt, terwijl het in andere plaatsen
juist niet op slot mag zijn. In sommige
gemeenten mag men achterop een
fiets geen tweede persoon vervoeren,
elders wél, mits het een kind zij, hier
niet ouder, elders niet jonger dan zoo en
zooveel jaren. Weer ergens anders
mag het heelemaal niet, als de
wielrijdster, die de fiets bestuurt, onbe
schermde hoedenpennen draagt, of
wanneer er geen steun voor rug, handen
en voeten aangebracht is. In sommige
plaatsen moet het kind voorop, elders
mag h et juist niet voorop de fiets zitten
zitten.
Een van de ..rijkste" verkeersbepa
lingen is, volgens het weekblad De Au
to, onlangs te Overschie aangenomen.
In dit lieflijke dorp, onder den rook van
Neerland's tweede stad gelegen, is ftet
namelijk verboden, om zonder vergun
ning van B. en W. met motorrijtuigen
stil te staan, indien daarin personen
zijn van beiderlei kunne, tenzij voor het
in- en uitstappen, of indien bedoelde
personen gehuwd zijn, of tot elkaar
staan in den eersten of tweeden graad
van bloed- of aanverwantschap". Afge
zien van den ..huiselijken" stijl, waar
aan Charivarius op een andere plaats
in dit blad ...smullen zou", richt ik deze
poging om. de iveggebruikers op hel
..rechte pad" te, houden, buitengewoon
geslaagd (!)
Geachte lezers, het aantal voorbeel
den is hiermede lang niet compleet;
wanneer men in de bovengenoemde
wetten, enz .eens gaat neuzen, dan
vindt men telkens weer verrassende
voorschriften, en het zou een kleine
moeite zijn, om een geheel nummer
van dit blad ermee te vullen. De bo
vengenoemde greep" is echter vol
doende, om aan te toonen, dat het
zóó niet langer kan. Helaas is dat een
inzicht, dat nog niet tot de Hegeering
doorgedrongen is. Indachtig aan een
zeer goed algemeen beginsel in ons
staatsrecht, heeft men den gemeenten,
enz. de vrije hand gelaten bij het ma
ken van verkeersvoorschrit'ten. -Nu
echter gebleken is, dat die vrijheid
ook in dit geval tot losbandigheid en
andere excessen voerde, mist men den
moed, om een tot hiertoe en. ... nu
terug" te roepen. Al jarenlang bestaat
deze noodtoestand en alleen de l
tegeering kan hier ingrijpen, door zélf
die verkeersbelangen te regelen, welke
voor de vrijheid en veiligheid van de
weggebruikers van essentieel belang
zijn. Men héft al iets gedaan, tot voor
kort (1927) mochten de gemeenten
allerlei aanwijzingen (b.v. voor verbo
den straten) op een echt-huiselijke
manier aangeven. De rijkswetgever
heeft toen de reeds bestaande unifor
me aanwijzingen verplichtend gesteld.
Alle andere verloren hun waarde. .Men
ging echter lang niet ver genoeg. Het
auto- en rijwielverkeer heeft een on
miskenbaar interlocaal (zelfs inter
nationaal) karakter, wat o.m. door den
Volkenbond uitdrukkelijk erkend is.
Binnen een zoo klein gebied als ons
land behooren daarom de regels van
den weg overal gelijk te zijn. Aller
wegen klaagt men over de
verkeerson-veiligheid ; welnu, de voorschriften
waaraan de weggebruikers zich te
houden hebben (de bases dus van de
verkeersorde) deugen niet. Hoe kan
men op een dergelijke fundeering
een veilig verkeer verwachten?
Radio en Grammofoon
De Berlijnsche omroep
gaat ver-zien
door L. J. van Looi
Op zeven meter golflengte
De zevenmeterzender voor Berlijn
is gereed.
Heeft u wel eens de spoelen in uw
toestel bekeken wanneer u ten
minste een toestel heeft, dat zichtbare
spoelen bezit de spoelen die voor de
afstemming van Hilversum dienen?
Dat zijn bakbeesten van spoelen en
als u aan het tellen slaat, komt u tot
200 windingen. Voor Huizen hebben
we spoeltjes met 50 of 75 windingen
noodig. En voor een golflengte van
zeven meter. . . .
Ach wat, daar staat de heele zaak
op zijn kop.De ontvangst op deze tech
nisch zoo lang onontgonnen golflengte
beteekent eigenlijk niets meer. Dat
wordt een apparaatje, dat werkelijk
in den zik meegenomen kan worden,
teneinde het met een snoertje ergens
op de lichtleiding aan te sluiten. Groo
tier dan een klein kistje sigaren behoeft
het niet te worden. Ik zeg dit alleen
Biaar om aan te duiden hoe weinig er
noodig is voor de ontvangst van zulke
De zevenmeterzender. Hoewel de sterkte 15 Kilo
watt bedraagt, is de zender veel kleiner dun
die voor grootere golflengten.
korte golven als waarvoor thans in
Berlijn een groote zender gereed staat.
Een ..ontvangspoel" van n winding.
een niiniatuurcondensatortje het
grootste ding in dezen ontvanger is de
lamp. Het wordt de eenvoudigste zaak
van de wereld.
Waarom men dan niet allang een
aantal van de/,e ultra-k c irtego] f.stations
heeft gebouwd? Omdat men geen er
varing had over de nuttigheid. De
nuttigheid, d.w.z.. het rendement van
den zender en zijn stralingsbereik.
Langzamerhand is men de golflengten
onder de tien meter genaderd, waarbij
de amateurs natuurlijk vooraan gin
gen en men deed toen de eigenaardige
ervaring op. dat de golflengten onder
de S meter eigenlijk heelemaal niet te
gebruiken waren, want /.ij werden
alleen maar op Keer korten afstand
gehoord. Daarbij kwam. dat l)>'t heel
moeilijk was om voor de/.e golfleng
ten een behoorlijk sterken zender te
bouwen de zcndlamp"n deden na
melijk niet ?/:(><> goed meer mee op deze
lengten. Totdat een ingenieus man
op de gedachte kwam. dat in dit
golflengt.esi'ebied een heel nieu\\e mogelijk
heid lag voor dr- radio. De langere
golflengten worden wel over groote
afstanden gehoord, doch ook dikwijls
over zulke Lrt'onte ai'sta.nden als men
heelemaal niet noodig had. Men wilde
dien afstand best ruilen voor de moge
lijkheid meer stations, dus meer zend
kanalen te kunnen houwen. Die gele
genheid biedt de zevenmetergolf, die
bruikbaar zou zijn voor een tamelijk
uitgebreid plaatselijk radiotelefoon
net. Maar de groote beteekenis van
de zeven meter golf ligt, geloof ik,
ergens anders. Het is mogelijk om
alle steden van een zevenmeterzender
te voorzien, zonder dat die zenders
elkaar storen, mits. . . . die steden.
niet zoo dicht bij elkaar liggen, dat je
van de eene plaats de anderekuntzien.
Want de reikwijdte van de zeven
metergolf in het optische zicht, zoover
lichtstralen kunnen doordringen, zoo
ver gaan de stralen van den zevenme
terzender. Die golven buigen zich dus
niet om de aarde heen, doch gaan
steeds recht vooruit. Een andere vraag
is, of zij ook door de Heavysidelaag
niet gebogen worden, zoodat zij ook
op zér grooten afstand ergens te
hooren zouden zijn. Dat moet echter de
praktijk uitmaken. Een tekort aan
omroepzenders kan er dus op deze
wijze niet ontstaan. Want als de eene
zevenmeterzender een naburige toch
ergens mocht storen, dan is een mini
male verstemming van een der zen
ders voldoende om uit het bereik van
elkaar te komen. Er is namelijk op
deze golflengten vél meer plaats. Om
een klein denkbeeld te geven van de
ruimte die er in dit golflengtegebied
is: tusschen 12 en 15 meter golflengte
zou men alle omroepzenders van de
geheele wereld een plaatsje kunnen
geven, zonder dat zij elkaar storen !
En hoe meer we naar beneden gaan,
des te meer plaats komt er.
In de eerste plaats kan dus door de
zevenmeterzenders het golflengte
tekort worden opgeheven, doch. wat
nog belangrijker is: wij kunnen op
deze golflengten pas goede televisie
gaan maken. Een omroepzender ge
bruikt hoogstens een golf band breed te
van 10 kiloherts, dat is de breedte van
de draaggolf van een station die wij
hooren, als wij genereerend een
telefoniezender afstemmen.
Ken goed televisie-zender moet een
golf band breedte van HO maal zooveel
Kilohertz hebben en het is dus onmo
gelijk om ook maar n goeden televi
siezender tusschen 1000 on 2000 meter
golflengte onder te brengen onder
de tien meter kunnen er eenige zelfs
in elke stad komen.
Zulk een groote bandbreedte kan
men echter niet met een normalen
omroepontvanger ontvangen - al ging
de golflengte daarvan ook zoover naar
beneden. De terugkoppeling, die wij
daarbij gebruiken, vernauwt de band
breedte namelijk opmerkelijk - ieder
een kan dat direkt k.onstateeren. als
er een storend station b.v. op 800 me
ter weggestemd moet worden. Dan
verandert men de volume-regelaar,
zoodat men minder versterking krijgt
en draait de terugkoppeling bij. waar
door liet geluid sterker wordt, en met
een de selectiviteit verhoogd. Hij ont
vangst van goede televisie zullen wij
niet mogen terugkoppelen, dus moet
de ontvangen energie van den zender
al zoo groot zijn. dat wij niet met de
terugkoppeling behoeven te welken.
De zcvenmet-.'ivender voor Herlijn
is thans gereed. De energie bedraagt
niet minder dan 15 Kilowatt, dat is
drie maal zooveel als van onze
llollandsche zenders,