De Groene Amsterdammer van 23 April 1932 No. 2864 Strijd en vrede /EN WIJNHANDE door Mr. H. Giltay Inayat Khan's Boodschap 1) Het kleine gele boekje lag al een tijdlang te wachten op mijn tafel. Telkens viel mijn blik erop en wilde ik het ter hand nemen en gaan lezen. Maar altijd weer rees er een neen in mij op en liet ik het liggen. Waarom? Ik wist het zelf niet. Er was een zeer duidelijke afweer, maar de gronden daarvan drongen niet tot mijn bewustzijn door. Toch wist ik, dat ik dit spelletje op den duur niet zou kunnen volhouden, dat ik tenslotte zou moeten luisteren naar wat dat boekje mij te zeggen had. En dat is nu eindelijk gebeurd. Inayat Khan heeft tot mij gesproken en ik heb zijn boodschap verstaan. En daarmee is mij tegelijk duidelijk geworden, waarop mijn afweer berustte: op vrees. Wat trouwens bij alle afweer het geval is. Instinc tief weert onze psyche alles af, waarvan zij ver storing van evenwicht, dat is onlust, vreest. Dat alle geestelijke groei, alle hoogere ontwikkeling voorbijgaande evenwichtsverstoring tot voorwaar de heeft, is een kwestie van bewust inzicht, waarvan ons instinctief, onbewust zieleleven niet weet. Maar wat vreesde ik dan van dit boekje? Ik kan het nu in n woord zeggen: de verleiding der daadlooze contemplatie. Het opgaan in de vreugde van het schouwen, in de harmonie van het inner lijk koninkrijk, die het leed en de verscheurdheid van de uitwendige wereld doet vergeten. Die onze zielskrachten verbruikt in het ervaren Gods in de ziel en daardoor onze daadkracht verlamt. Ik vreesde in Inayat Khan de mystiek, die de vijand is van de daad- En déze mystiek kunnen wij niet genoeg vreezen, want zij is slechts een andere naam voor lafheid en luiheid, voor egoïs tisch geluksverlangen. Zij is geen verheffing, maar vlucht, vlucht voor de pijnlijke realiteit, die wij niet aandurven. Onze tijd heeft geen behoefte aan menschen, die hun ziel verliezen in God, maar aan menschen, die al hun krachten van gemoed en verstand geven aan de menschheid. Inayat Khan's mystiek echter is niet van deze soort. Zij staat niet antithetisch tegenover de daad, maar is juist bron van daadkracht. Zij erkent de gebrokenheid der wereld, de tegenstelling van wat buiten ons is en van wat wij in ons ervaren. En haar hoogste doel is: hetgeen buiten ons is meer en meer met ons innerlijk ervaren in over eenstemming te brengen. Maar zij is rotsvast hiervan overtuigd, dat wij geen vredestichters in de wereld kunnen zijn, zoo wij geen vrede hebben in ons eigen hart. Zooals Thomas a Kempis NIEUWE COLLECTIE PERZISCHE TAPIJTEN KLEEDJES A F S C H A R S C H l R A S I.1O X 1.70 MTR. Fl. 35._. __ BOCHARA'S hl. /U.- CA. 95 X 13S FL 215.VORAGHAN T A P IJ 'f E N CA. 250 X 350 XNDER ZONEN gezegd heeft: wilt gij anderen tot vrede brengen. breng dan eerst uzelf in vrede. Dit is een waarheid. die in onzen tijd maar al te veel wordt verwaarloosd. Wie voor den vrede wil werken in de wereld, moet actief zijn. ..Droomen kunnen de wereld niet op waarts tillen." (Henriëtte Holand Holst). Maar deze activiteit moet gegrond zijn in diep-innerlijke rust, zooals de beweging van een rad rust in het onbewegelijk centrum. Wie door innerlijke onrust gedreven de menschen tot vrede wil brengen, sticht slechts nieuwe strijd n verwarring. Inayat Khan is een.der moderne verkondigers der Soefi-leer geweest, welke de stichting eener universeele, alle rassen en godsdiensten omvattende broederschap onder de^ menschen ten doel heeft. Volgens deze leer ligt aan alle godsdiensten n zelfde geloof ten grondslag, en is het mogelijk. door dezen gemeenschappelijken grondslag in het licht te stellen, de menschheid te vereenigen in n religie en in n universeel levensverband. Hoeveel sympathie ik ook voor deze opvatting gevoel, en hoezeer ik ook geloof, dat zij gelijk heeft. waar zij zegt, dat alle godsdiensten een overeen stemmende kern bezitten, ten aanzien van de praktische verwezenlijkingsmogelijkheid der uni verseele broederschap langs d.ezen weg sta ik tamelijk sceptisch. De Soefi-beweging houdt, even als al dergelijke bewegingen, te weinig rekeningmet de onbewuste demonen der menschelijke ziel, die zich onophoudelijk tegen ons streven naar eenheid en synthese verzetten. De menschen strijden nog altijd liever voor hun geloof, dan dat zij erna.ar leven. Ik zie de beteekenis van Inayat Khan's boodschap daarom voorloopig overwegend als een beteekenis voor het individu, voor het individu vooral, dat zijn deel wil bijdragen tot den vrede der wereld. Voor vele pacifistische, antimilitaristische. . . . driftnaturen, voor men schen. die vooral den oorlog bestrijden om den strijd, die de oplossing van hun eigen conflicten trachten te ontloopen door zich in de groote collectieve conficten te werpen, kan Inayat Khan's boodschap van onberekenbaar nut zijn. Zij kan hen leeren, dat activiteit alleen dan goed en vrucht baar is. wanneer zij wortelt in vrede en bestuurd wordt door liefde. Wie vandaag den oorlog be strijdt uit haat. kan morgen omslaan in een even. verwoed patriot. Ook op het gebied der oorlogsbestrijding geldt, dat het niet in de eerste plaats op onze daden, maar op onze drijfveeren aankomt. Klaar besef van de eigen diepste drijfveeren is voor ieder, die medewerken wil aan het waar achtige werk der beschaving allereerst voorwaarde. De driftige strijdlust van vele zoogenaamde paci fisten in onzen tijd is verdacht. Laat mij eindigen met n aanhaling uit Inayat Khan's boekje. Een eenigszins complete paraphrase is er niet van te geven. Men kan den inhoud ervan zoomin geven in andere woorden als een sonate van Beethoven in andere noten. Maar dit frag ment is kenmerkend voor den geest van het geheel: Wat men te doen heeft om vrede te bereiken is het rythme te zoeken, dat aan den grond van ons wezen ligt. I let is juist als met de zee: de op pervlakte is altijd in beweging, de diepte der zee is stil. En zoo is liet met ons leven. Wordt ons leven in de zee van handeling geworpen, dan geschiedt dit aan de oppervlakte; in den dieperen grond nog leven wij in vrede. Alleen is het noodig van dien vrede, dien wij in onszelf kunnen vinden, zich bewust te worden. . . . Het eerste noodige is binnen in onszelf het koninkrijk Gods te zoeken. waarin onze vrede ligt. Zoodra wij dien hebben gevonden, hebben wij onzen steun gevonden, hebben wij ons Zelf gevonden." 1) Het Doel vttn hel Leven door Inai/at Khan. vertaald door J. A. lilok. A*.F. Uit;/. Mij. A K A. Kluiver. Derenter 1032. CHAMPAGNE KRUG&CO REIMS IN KWALITEIT AAN DE SPITSJ Boekbespreking Xatinir-Geneexkimd'uje Toeixmsinr/en Thuis door Y. Hettenid. A Hu te Hilrcruuni. Met 40 F o/o's en 15 Teekenimjen (Am sterdam N. V. U ilyeccrxinüidtietui]tftij ..A'o.snion" ) De huis-, tuin- en keuken-..natuurgeneeswijy.e" is al geruimen tijd in de mode, en zij zal dal nog wel blijven. Hare aanhangers kunnen uit dit boekje menige nuttige raadgeving omtrent de toepassing van verschillende methoden in huis. in den tuin. in de keuken, halen. \Vie het goed met hen meent, zou echter achter bijna elk hoofd stuk de waarschuwing willen herhalen: ..voor het overige ben ik van meening, dat (iij eerst aan een onbevangen arts moet vragen, of de maatregelen, die Gij u voorstelt te nemen, inder daad geschikt voor u zijn". In handen van een onbevangen arts is de een of' andere behoorlijk gefundeerde methode der ..natuurgeneeswijze" (wordt intusscheri de ..natuur' niet even goed te hulp geroepen, als men langs anderen weg dan door physische agentia tracht te genezen:1) een even belangrijk hulpmiddel als een geneeswijze, die langs chemischen. of eene. die langs psychischen weg werkt. Doch bij on juiste toepassing worden er zeker niet minder ongelukken door veroorzaakt dan dooi- het inne men van verkeerd toegediende geneesmiddelen. Wil men een voorbeeld : buikmassage heeft meer ongelukken op hare debetzijde dan men wel denkt (interessant is daarbij het citaat ..(Jedeeltelijke massages worden door natuurgeiieeskiindigen betrekkelijk weinig voorgeschreven, liet incest nog buikmassages." bldz. 7!)); de chirurgen en de gynaecologen kunnen daarvan de noodige staaltjes geven. Hn van de op eigen gelegenheid of in aan bepaalde principes gebonden sanatoria toegepaste ..natuurlijke" dieetvoorschriflen kan men vrijwel hetzelfde zeggen. Laat ons intusscheri niet zoo ernstig zijn: fanatici zijn toch niet te bekeeren : naar de plaatjes te oordeelen. werkt de ..natuurgeneeswijze" gun stiger op vrouwen dan op mannen. Zie de aan Kubens herinnerende welgedaanheid der hier voornamelijk actief optredende vrouwen en ver gelijk daarmede den indruk, die de aan het klooster herinnerende portretten der jongelingen, die in dit boekje bijna steeds een passieve rol spelen. maken. \\ at ten slotte de ,.Groene" betreft: zovi ('harivarius zich niet met den ..rompwikkel" en niet andere ..wikkels" vei-maken? Orerf/anysjare-n hij de Vi'ouic en den Ma». Ook niet helrekkiny /o/ Ailerrerkalkini/. Kanker eti (lexlui-htxzieklen ifotn" ln\ ineil. Hn]ie. Htiiiiburi/ (flilrerttiiiti. /?'</ J. C. Au/ iler Ileii/,' S.H.D.) De titel van dit boekje wekt hoop. want er valt over dit onderwerp veel te zeggen, dat menigeen van grooten dienst zou kunnen zijn. De ondertitel maant echter reeds tot skepsis. al zou ook met betrekking tot de daarin genoemde ziekten veel gezegd kunnen worden, waaraan menigeen wat kan hebben. K ij de lezing blijkt de skepsis juist te zijn geweest en de hoop vrijwel ijdel. Trots enkele juiste opmerkingen staat er weinig in dit boekje, dat den lezer van nut vermag te zijn. De hoofdinhoud is ..Quatsch". S. Q. l.Al'IUS Een koninklijke kunst oud als onze beschaving zelve en reeds be oefend door de vorstinnen van Egypte, is de gelaatsmassage. Zij hergeeft het gelaat de soepelheid en elasticiteit, die de charme van het jongemeisjesgezicht uitmaken. Volg dezen koninklijken weg en masseer van tijd tot tijd Uw gelaat met Purol, dat alle vetten bevat, welke Uw huid voor haar gezondheid en schoonheid behoeft.