Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 30 April 1932
No. 2865
Een modern
Noorsch boek
*!
door
Dr.N.Boelen-Ranneft
Signrd Hoel. Een dag in Octotoer
Ónder de negen romans, die in
Scandinaviëuit 350 inzendingen waar
dig gekeurd werden aan den
eindwedstrijd deel te nemen (waarvan ik in het
? nummer van 27 Februari het be
kroonde boek van Christiansen be
sprak), heeft ook het volgende in ons
land de aandacht getrokken.
Sigurd Hoel behaalde met: En Dag
i Oktober (Een dag in October) in
de vóórkeuring, die in Noorwegen
een 3-tal aanwees om mee te doen,
een 2e prijs in 1931.
Hij is in Noorwegen een zeer bekend
jong schrijver (geb. in 1890) en werd
reeds eerder bekroond in een
novellenwedstrijd. Sedert vele jaren is hij
litteratuur-criticus aan een der groote
Noorsche dagbladen te Oslo.
En Dag i Oktober is een sterk
geconcentreerd boek, want in den
tijd van n avond en n nacht
speelt zich een huwelijksdrama af,
waar omheen tegelijk gegroepeerd
zijn een 5-tal huwelijken, in hetzelfde
etage-huis, die evenmin gaaf blijken
te zijn.
Het valt in 3 deelen uiteen: Na
middag, Avond en Nacht.
Namiddag. Symboliek is het begin:
een zomersch-warme Octoberdag sla>at
plotseling om tot stormachtig
regenweer en herfst een jammerend
geschrei en uitbarstend leed van n
vrouw maakt in hetzelfde huis in elk
gezin een barst zichtbaar in het
schijnbaar gave geluk. De eenzaam
heid van n vrouwenziel doet elk
van deze menschen, ook eenige
alleenwonenden, zich bewust worden, dat
ze eenzaam en onbegrepen zijn. Er
wordt veel geschreid, er vallen heftige
scènes voor.
Als een reeks filmopnamen worden
ons deze interieurs voor oogen gesteld,
kort, scherpbelicht, maar zóó raak
en koel-geestig geteekend, dat elk
van deze menschen in hun arm hu
welijksleven ons Ie vengroot voor oogen
staan.
De Avond. Het tweede gedeelte is
bijna geheel persoonlijke overweging
van Dr. Ravn en vaststelling voor
zich zelf van de redenen waarom zijn
huwelijk mislukt is. Zijn vrouw n.l.
is degene, wier jammergeschrei ge
klonken heeft in het huis waar ze
heen gevlucht is en 4 maanden heeft
gewoond, alleen; levend van haar
werk als mannequin en van haar
bekoorlij kheden.
Als speciaal Noorsch (?) treft ons,
dat in de hoogere middenstand de man
te veel, de vrouw te weinig werk
heeft; daaruit komt de katastrophe
voort. En de man van wetenschap
moet kiezen: vrouw of wetenschap;
de aandacht en de gedachten die de
vrouw voor zich opeischt, ontsteelt
zij aan zijnkracht als wetenschappelijk
werker.
Naast voortreffelijke levenswijsheid
treffen we in dit gedeelte ook veel
bedenkelijk cynisme aan.
In het derde deel, Nacht, na den
zelfmoord van het jonge vrouwtje
Ravn, dat in haar wanhoop over het
weigeren van haar man om haar
weer mee naar huis te nemen, over de
balustrade van het balcon springt ,
staat het heele complex huurders
verslagen om haar lijk, elk op eigen
wijze getroffen: of vol leed, óf be
schaamd over intriges tegen haar.
De heele familie stelt belang
in het houden van een gezond
o
Als Jo en Henk hun tanden met Colgate's tandpasta
poetsen, komt moeder met Annetje even kijken. Niet
omdat de operatie anders niet gelukt ! Kinderen hou
den van den lekkeren, frisschen smaak dien deze
tandpasta heeft . . .
Maar Annetje, die nog geen tandjes genoeg heeft om
ook aan de Colgate-pret mee te doen, kan toch al
in de blijdschap dezer dagelijksche gebeurtenis deelen.
En moeder? . , Zij weet uit eigen ervaring, dat
geen andere pasta zóó grondig de resten van spijzen
en lekkernijen verwijdert, en een gezonde ontwikke
ling van het gebit harer kinderen waarborgt,
56 AB
TANDPASTA
GROOTE TUBE
CT.
die in het .,fatsoenlijke" huis een
steen des aanstoots was.
Weerzinwekkend cynisch geteekend
is het troost zoeken daarna van elk
echtpaar bij elkaar; louter physiek.
Alleen n vrouw komt op een hoogei'
peil, geestelijk en bouwt er iets door
op in haar eigen huwelijksleven; in
alle andere echtvereenigingen wordt
er alleen gesust en verder geleefd.
Het boek geeft een cynisch beeld;
geen groei, geen uitzicht, geen op
lossing. Maar het geeft te denken en
prikkelt tot zelfonderzoek en verzet.
Men vraagt zich af: Is dit Oslo. óf is
dit het moderne huwelijk ?
In den bouw is een tweeslachtig
heid. Begin en eind zijn modern,
korte filmachtige beelden, geestig en
raak geteekend. Het middenstuk met
het dagboekachtige, psychologisch uit
pluizende referaat over het mislukte
huwelijk doet aan de vorige periode
van den psychologischen roman den
ken.
Toch is het handig tot n geheel
gemaakt, omdat juist een zonderling
als Dr. Ravn tot zulk een weten
schappelijk onderzoek van zijn eigen
huwelijk in staat is.
Als geheel een ultra-modern boek
uit de eeuw der
huwelijksmislukkingen.
En I>(i(j i Oktober zal binnenkort
in een Nederlandsche vertaling ver
schijnen, waardoor Sigurd Hoel ook
in ons land geen onbekende meer zal
zijn.
p-»»
Prinsengracht
bij de Leidschestraat
Telef 37460
deze week in de uitkijk
das lied vom leben
regie; alexis granowski Dagelijks2.30,7.30en9.30
COMPLETE BADKAMERS
in eenvoudige en luxueuse uitvoering
G. J. DE KONING & Zn.
Opgericht 1739
Amsterdam C. Tel. 43688 Keizersgracht 447
HOTEL - CAFÉ- RESTAURANT
HET GOUDEN HOOFD
REMBRANDTPLEIN AMSTERDAM
.__ Modern Comfort-Lift-Stroomend water^enz. ^
i^ Logies met ontbijt f 3.50 per persoon ^=