De Groene Amsterdammer van 30 April 1932 No. 2865 i'.' J. XH-" Duitsche boeken door Nico Rost Gabriele Tergit: Kasebier er obert den Kurfürstendamm." Roman.Ernst Rowohlt,Berlin. Gabriele Tergit was voor ze haar eersten roman schreef rechtbank reporter bij het Berliner Tageblatt" en genoot als zoodanig groote roem, (welke courant ten onzent bezit tegen woordig een rechtbank-reporter als 'Sling, Geo London of Gabriele Tergit en waarom wordt deze rubriek zoo veronachtzaamd ?). Kasebier erobert den Kurfürsten damm" is de roman van de Berlijnsche corruptie der laatste jaren. Het is een roman uit de atmosfeer der D-bankschandalen, de Schultheisz Patzenhofer en Jacob Goldschmidt-affaire, der vele terreinspeculanten, en het Sklarek-proces. In deze roman schuilt ook het bedrijvige Berlijn der vele journalisten en literatoren, die steeds met een portefeuille onder hun arm van de eene conferentie naar de andere hollen, hier nog iemand moeten spreken en straks nog twee andere moeten opbellen, maar als ze heel eerlijk zijn, dan 's avonds moeten bekennen, dat de meeste conferenties sich Zerschlagen" hebben en zij ondanks hun portefeuille niets verder gekomen zijn. Hier is het Berlijn der velen, die telefoneeren, nog eens telefoneeren en dan telefonisch mededeelen, dat ze het nog niet zeker weten, maar voor l uur beslist nog eens met je zullen telefoneeren. ,,Ganz Berlin ruft vor- l TJhr noch einmalan" schreef Tucholsky onlangs. Hier is het Berlijn van de honderden ,,kennissen", die zich als het er op aajnkomt natuurlijk niets aan elkaar gelegen laten liggen, maar wanneer ze elkaar in een schouwburg of bij andere kennissen" ontmoeten, beweren, dat het toch zóó jammer is dat men elkaar zoo weinig ziet. Wir telefonieren mal. Ich rufe mal an". Hier is het Berlijn der première bezoekers, die steeds en overal dabei sein". Waren Sie nicht dabei?" Alleen een première geldt in de oogen van deze menschen. Hier worden ze gezien, hier zien ze hun andere ABONNEMENTSPRIJS van ,,De Groene Amsterdammer" ,... per jaar, bij vooruitbetaling franco per post: Voor Nederland . . . f 10 Ned-Indiëp/mail . ., 13.50 i',...?,, ,, p/zeepost 10. ,, ab. binnen Europa ,, 11.50 uitgezonderd. Engeland-Itali Zwitserland ., Amerika Zuid-Afrika. . Postgiro No. 72880 Gemeentegiro .. G. 1000 i-Italië- l md. . l 13.50 13.50 11.50 kennissen". Zoolang ze dabei" zijn spelen ze in een rol in deze wereld, die voor hen Berlijn is. Hier is ook het Berlijn van steeds weer nieuwe winkels, café's en lunchrooms, die als ze van eigenaar wisselen en op nieuw geopend worden in Berlijn ook een nieuwen gevel hebben moeten. Gabriele ergit schildert in haar roman de opkomst van den volkshumorist Georg Kasebier (waarbij ze aan Erich Carow dacht, over wiens schouwburg ik hier een paar maanden geleden schreef.) Eerst wordt Kasebier, hoewel hij al jaren optreedt, natuurlijk ontdekt". Otto Lambeck, die veel overeenkomst met Heinrich Mann vertoont, schrijft een feuilleton over hem. In het Berlijn van den Kur fürstendamm begint nu een Kasebierconjunctuur. Men moet Kasebier gezien hebben, het is bon ton" naar Kasebier's schouwburg te gaan. Speculanten koopen een grondstuk en willen een schouwburg voor hem bouwen, maar wanneer alles na veel leeg lawaai zoover is, gaan de ban ken, die aan het plan medewerkten failliet, verliezen vele aandeelhouders hun geld, wordt veel geld naar Holland en Zwitserland in veiligheid gebracht, zijn talrijke kleine luyden" de dupe geworden en is Kasebier al vergeten. Men heeft reeds andere ambities. Berlijn spreekt reeds over iets nieuws en heeft reeds andere zorgen. De banken, die Kasebier wilden financieeren, zijn failliet, de bouwondernemer is failliet, het personeel krijgt geen salaris, honder den woningen staan leeg maar pre mières worden nog druk bezocht, Gerzon is failliet, vele banken worden gesloten maar men" reist toch nach dem Süden." Tergits boek is de roman van den Berlijnschen winter van 1931/1932. Is dit boek van Tergit een Ber lijnsche roman? Ja. maar niet de roman van Berlijn. Het is evenmin de roman van Berlijn als een roman over de concertgebouw-buurt de roman van Amsterdam zijn kan. Gabriele Tergit spreekt over de menschon van haar milieu. Daar de Kurfürsten damm slechts een klein een heel klein deel van Berlijn is, is haar milieu ook klein. Kasebier erobert den Kurfürsten damm" is echter een dapper boek. Het is geschreven door een eerlijke vrouw, die over een eerlijke pen beschikt. Gabriele Tergit is onder de vele literaire verschijningen der laatste jaren in de moderne Duitsche literatuur zoo ongeveer de laatste liberale schrijfster die nog aan een liberale maatschappij gelooft. Ze heeft een groot gevoel voor sociale eerlijk heid bewaard, doch is er eigenlijk van overtuigd dat, al heeft ze gebre ken, haar liberale maatschappij toch je ware is. Ze zou zoo graag veel willen verbeteren, doch bemerkt niet dat misschien, heel langzaam een ander deel van Berlijn deze stad van karakter zal doen veranderen. Ze schreef een goeden Berlijnschen roman, maar niet den roman van Berlijn. Berlijn is ook en vooral Wedding en Neukölln wijken niet 300.000 inwoners, die in talrijke werken van jongeren beschreven wer den en vooral in den teekenaar Hein rich Zille, en den dichter Erich Weinert haar representanten vonden. IUN CEWAARMEAKT Spoor's Mosterd W. A. Spoor jf., Cukmborg-. WETENSCHAP VAN HET LEVEN door H. G. WELLS Prof. HUXLEY G. P. WELLS Drie deelen cpt f 19.50 Het standaardwerk voor onzen tijd: het _boek voor Uw leven ! Teekent n ft in: gij zult er jaren en jaren steeds weer plcizier van hebben. 1600 pag. ? 3 deelen ? 350 Ml. Vraagt ons uitvoerig prospectus Verkrijgbaar in den boekhandel N.V.SERVIRE.DEN HAAG HOTEL BEEKHUIZEN, Velp. Uniek gelegen te midden der Beekhuizerbosschen (NATIONAAL PARK) ruim 10.000 H.A. van ongekend natuurschoon, plantengroei en groote geologische waardei waarborgt U een prettige vacantie. Prijzen geheel in overeenstemming met de heerschende drang tot bezuiniging. Fraai geïll. prospectus op aanvrage. RESTAURANT CAFÉBORDELAISE LEIDSCHESTRAAT67-71 - AMSTERDAM Prima keuken - Exquise Wijnen Lunch f 2.?, Diners vanaf f 2.50 Diner - Souper - Dansant Prachtzalen voor Partijen Eigenaars VAN GOETHEM-NEUTEBOOM naar Enge/an(y DE ZOOEVEN VERSCHENEN RIJK GEÏLLUSTREERDE BROCHURE MET UITVOERIGE INLICHTINGEN OVER DE GOEDKOOPE UITSTAPJES NAAR ENGELAND VIA VLISSINGEN WORDT OP AANVRAGE GRATIS TOEGEZON DEN DOOR DE STOOMVAART MAATSCHAPPIJ ZEELAND" TE VLISSINGEN N, V, Meubelmagazijn Eden" MOLSTEEG AMSTERDAM BOEKENKASTEN