Historisch Archief 1877-1940
No. 2867
De Groene Amsterdammer van 14 Mei 1932
De vaste tred van den
Franschen Kiezer
(Slot van pag. i)
Het resultaat van dit alles is voorloopig het
verdwijnen van Tardieu. Daar is niets aan te doen.
Op het oögenblik waarop ik dit schrijf loopen de
cijfers nog een kleinigheid uiteen, maar de
eindrekening blijft dezelfde: Een meerderheid zonder
radicalen en socialisten is niet mogelijk, zelfs al
zou men de kleine linksche groep van Painlevéen
de zijnen daarvoor kunnen winnen, omdat de ge
organiseerde oppositie met débalsturige oppositie
van de principieele .communistische neen-zeggers
in onvrijwillige samenwerking, altijd een meerder
heid zou vormen. Op zijn hoogst een goede twintig
stemmen ontbreken den socialisten en den radica
len van Herriot samen aan een volstrekte meerder
heid. '
Die twee sterke partijen, welke met de radicalen
van Painlevëen de Monzie samen zuiver numeriek
beschouwd een regeering zouden kunnen dragen,
zijn daar politiek naar alle waarschijnlijkheid niet
toe in staat, omdat de sociilisten daarvoor eischen
stellen die voor de beide andere groepen niet aan
vaardbaar zijn. Ja, het is zelfs niet onwaarschijn
lijk, dat de socialisten nog tot het principieele be
sluit komen onmogelijk in een coalitieregeering
met burgerlijke elementen te kunnen zitting nemen.
Herriot, dat is nu wel uitermate waarschijnlijk,
zal het eerste kabinet moeten vormen. Ondanks
zijn overweldigend succes zal hem dat niet gemak
kelijk vallen. Zooals gezegd, de coalitie met de
socialisten is onwaarschijnlijk. Zoekt hij een vaste
meerderheid met behulp van zijn buren van rechts,
dan moet hij zijn keuze zoover uitstrekken dat hij
weer bij de groep van Tardieu terecht komt. Im
mers al wat daartusschen ligt is zoo versnipperd,
dat het alles met elkaar aan de radicalen geen meer
derheid leveren kan.
Zal het tenslotte een regeering worden die op
toevallige meerderheden rust, den eenen keer steun
van de socialisten vindt, den anderen keer steun
ver naar rechts? Lang zou een dergelijk bewind
niet zijn bestaan kunnen rekken. Blijkt echter een
coalitie die de groep van Tardieu omvat, onver
mijdelijk dan is er ook kans dat wij Tardieu
weder over niet al te langen tijd als Pransch
premier terug zien, zij het voor korten tijd.
Dit spel van menschen zal echter niet beletten
dat de uitslag der verkiezingen aan de Fransche
Kamer een veranderd karakter zal verleenen. Er
zijn tenslotte dingen die aan de duidelijke ontwik
keling naar links, die aan den vasten gang welke
de Pransche kiezer bij deze gelegenheid heeft ge
toond, geen weerstand kunnen bieden.
Daarom is er hoop dat deze uitslag weerspiege
ling vindt in de internationale politiek. Heelemaal
zeker is dat niet. Zou Herriot zich streng houden
aan de opvattingen, die hij in allerlei redevoeringen
van den laatsten tijd heeft verkondigd, dan zouden
wij in zijn overwinning niet veel voordeel kunnen
zien,; dan ware hij niet beter dan de Tardieu van de
laatste maanden, zoowel wat het vraagstuk der
oorlogsschulden als wat ontwapening betreft.
Herriojb echter, die toen hij zoo sprak wellicht niet
heelemaal vrij was van vrees voor den kiezer, zal
in zijn toekomstig beleid niet vrij zijn van de
pressie der socialisten, die een vrijgeviger politiek
op deze punten verlangen.
Herriot staat politiek en moreel zwak, als hij
het votum der naar links afgeschoven kiezers
ervoor zou gebruiken om een tweede uitgave van
Tardieu te zijn, nadat de eerste Tardieu door de
kiezers is verworpen. Herriot kan niet doen wat
hij wil. Hij kan zich niet Oost-Indisch doof houden
voor het geluid dat uit de stembus gekomen is.
Wij moeten nu afwachten wat dit te Genève en
te Lausanne zal uitwerken. Laat ons bescheiden
zijn in onze verwachtingen. Maar tegelijkertijd toch
beseffen dat het kan meevallen.
Voor Zelfscheerders
Eerst een weinig Purol inwrijven
en daarna inzeepen; dan scheert
men zich schoon, zacht en pijnloos.
Minister de Geer en de
Amsterdamsche Gemeenteloonen
Teckening rtoor B. van Vlijmen
Doctor de Geer tot patientje Polak: Het is wel een afschuwelijk drankje,
maar je wordt er beter vanT"1
Spr eekzaal
Versch brood in «Ie morgenuren !
In het hoofdartikel in de Groene van 30 April
is de beteekenis van het vraagstuk van het ver
krijgbaar zijn van versch brood in de morgenuren
n.m.m. al te beperkt voorgesteld.
Het is niet juist om de vraag naar versch brood
in de morgenuren voor téstellen als een verlangen
naar een zekere luxe aan het ontbijt. Veel grooter
is het belang van duizenden en duizenden in den
lande, die 's ochtends hun huis verlaten met een.
pakje brood bij zich, waar zij den dag op leven tot
zij tegen het avondmaal thuis komen. Deze kleine
lieden, kantoorbedienden, handelsreizigers, kleine
patroons, werklieden, studenten, scholieren en tal
van anderen eten nooit een snede versch brood.
Maandags kauwen zij brood, dat twee dagen oud
is en na een feestdag is het drie dagen oud. Hun
werkkring laat dezen menschen geen tijd, in ieder
geval hebben zij geen geld, om dagelijks in een
restaurant een noenmaal te gebruiken.
Aan wantoestanden ten gevolge van nachtarbeid
is tegemoet te komen, b.v. door een ploegenstelsel,
zooals tal van 's nachts werkende bedrijven be
wijzen.
Vaak is het versche brood wel in de
broodwinkels aanwezig, maar het mag niet verkocht worden!
Het vroeg verkrijgbaar zijn van versch brood is
wel degelijk een vraagstuk van volksvoeding en
niet een van een luxueus ontbijt.
Indien om hieraan te voldoen nachtarbeid in
broodbakkerijen onvermijdelijk is, dan zou , het
toelaten daarvan zeker niet minder gemotiveerd
zijn als de nachtarbeid b.v. in courantendrukke
rijen. . Ir. J. W. KIPS
Wanneer een tweeploegenstelsel in het
broodbakkersbedrijf mogelijk zou zijn, dan ware dat
inderdaad een oplossing van het vraagstuk. Maar
dit bedrijf eischt nu eenmaal de aflevering van
vrijwel het geheele product op hetzelfde tijdstip.
Twee ploegen en dientengevolge een dubbele be
zorging zou den prijs van het brood aanmerkelijk
verhoogen. -;?.; A. C. J. J.
Van- Gegh-proces
In dezen tijd van publiciteit quand-même moet
ik er misschien erkentelijk voor zijn, dat uw kunst
criticus, de heer A. Plasschaert, bijna geen week
laat voorbijgaan zonder over mij te schrijven.
In het Noi van 23 April maakt hij echter een
zonderlinge vergissing; Hij zegt, dat mijn brochure
over de van Gogh-zaak: toevallig, hél, hél toe
vallig ylak voor het proces is verschenen.
Wie heeft hem dit wijsgemaakt? Het was na
tuurlijk niet toevallig. Het geschrift lag al een jaar
gereed, en wachtte slechts op een aanleiding om te
verschijnen. Die aanleiding kwam met het, door
mij niet meer verwachte, proces. Het werd toen
onveranderd uitgegeven. CORNELIS VETH
l
Hotel Funckler, Haarlem l
R ESTAU RANT l
LUNCH f 2.?DINER f 3.