10 De Groene Amsterdamr Tentoonstellingen Oud-Russische Iconen in'den Kunst handel van Meurs, Amsterdam De kunsthandelaar W. J. G. van Meurs, die in de laatste jaren Iconen tot een van zijn speciali teiten maakte, heeft onlangs de hand weten te leggen op een wel zeer bijzonder exemplaar van deze oud-Russische schilderkunst. Hij stelt dit stuk (een drieluik uit de zgn. Stroganoff-school) thans temidden eener selecte expositie van andere Iconen uit zijn bezit ten toon. De belangstelling voor oud-Russische Iconen ontwaakte niet eerder dan ongeveer in het midden der vorige eeuw. Nog in het begin dier eeuw had men ze nooit als afzonderlijke zaken, die ook buiten het verband met de cultus der Oostersche Kerk de aandacht waard zijn, beschouwd. Bekend is het b.v. dat Goethe, toen hij in een zijner laatste levensjaren pogingen deed iets naders te weten te komen omtrent de oud-Russische HeiligenMalerei", nul op zijn request kreeg, zoowel van den Russischen geschiedvorscher Karamsin als van de Academie voor Beeldende Kunsten te Petersburg. In 1849 verscheen de eerste serieuse studie gewijd aan de Russische Iconen als belang rijke vorm van Middeleeuwsche schilderkunst (?Forschungen zur Russische Ikonenmalerei" van J. P. Sacharov) en sindsdien, vooral in den allerlaatsten tijd na den wereldoorlog, is de belangstel ling voor deze, in het oude Rusland door vele gegeslachten als relequien vereerde, geschilderde paneelen steeds stijgende geweest. De iconenschilder verrichtte eertijds zijn arbeid als een Godgewijde handeling; werkte meestal volgens een, men zou kunnen zeggen, ritueel voorgeschreven techniek (ons bekend uit de z.g. Schilderboeken, de podliniki", die reeds in de 17e eeuw in omloop waren) en maakte ook in vele gevallen gebruik van schablonen, waarmede dan de eenmaal vastgestelde hoofdvormen werden aangebracht. Men kan in genoemde boeken ook de methoden nagaan waarmede de kleuren werden opgezet, kleuren die voor ons thans van die Iconen een der grootste bekoringen uitmaken en waaronder men vrijwel steeds dat wonder-schoone en voor deze kunstwerken typeerende rood aan treft in de schakeeringen van voornamelijk zinoberrood, scharlaken-rood en bruin-rood, die dan met andere kleuren op de onderliggende donker groene grondkleur (sankir) kwamen te liggen. De achtergronden werden svefc", licht, genoemd. En zij bestonden uit goud, zilver, soms uit geel; en in lateren tijd ook wel uit rood. Voor den hedendaagschen beschouwer spreskt de Icoon zeer zeker in de allereerste plaats als prachtig-decoratieve kleuren-compositie; al zal hem dikwijls eveneens op directe wijze de tagelijk rijke en devoot-kinderlijke fantasie (voor een groot deel uit het oude Byzantium naar Rusland overge komen) der voorstelling en der vormgeving treffen. 100.000 GULDEN BELOONING is door de Citroen Fabrieken uitgeloofd aan den fabrikant van een automobiel, die voor l October 1932 onder officieele controle de prestaties van de 100.000 K.M. Citroen Recordwagen verbetert. Een normale Zescylinder Citroen verbeterde op het autodrome van Montlhéry alle duur- en afstandsrecords en vestigde een nieuw wereldrecord door het oude van 50.000 K.M. in n slag te verauttelen. 100.OOO K.M. werden in 40 dagen en nachten met een gemiddelde van niet minder dan 104 K.M. per uur afgelegd onder strenge controle van de A. C. F. De gebruikte wagen was het eigendom van de Yacco-Oliemaatschappij. De wagen werd bijeen willekeurige Citroen-Agent buiten medeweten der Citroen Fabriek gekocht en was van denzelfden bouw en materiaal als elke andere standaard Citroen. De gebruikte olie was Yacco. Het enorme uithoudingsvermogen van Citroen Automobielen is door deze recordrit onomstootelijk vastgesteld: 2joo K.M. per etmaal geaurenae 4.0 aagen en nachten met 104 KM. per uur wil zeggen dat de wagen in dezen tijd denzelfden afstand aflegde als hij anders in 3 jaar in normalen dienst zou gedaan hebben, maar aan met ae Jublele rijsnelheid1. De Strenge controle) officieel dag en nacht uitgeoefend, maakte het onmogelijk eenig onderdeel te verwisselen. NV. AUTOMOBILES CITROEN - STADI Slechts zij die een diepgaande studie maken van de aan de Iconen-kunst ten grondslag liggende Ikonographie (door Louis Réau in zijn L'Art Russe, in 1921 verschenen, voor 't eerst uitvoerig behandeld) zullen verder (op indirecte wijze!) kunnen doordringen in deze uitingen van een geloofsgemeenschap die.... tenslotte nooit be doeld waren om door den Westerschen aestheet uitsluitend als.... kunst te worden gewaardeerd en genoten". Vooral is dit het geval met de als illustraties van psalmen en als theologische alle gorie in de löe en 17e eeuw opkomende gecompli ceerde ikonografische composities, waarvan dan het pièce de résistance het genoemde, voor een huisaltaar bestemde, drie-luik, een schoon voorbeeld is. Dit drie-luik, fraai van kleur en gedaan met de aan de Stroganoff-school eigen neiging voor het preciese en fijn-geciseleerde der miniatuur-schildering, geeft een illustratie van drie psalmen, die achtereenvolgens de schepping, de wereld, en het duizend-jarig Rijk bezingen. De Russische tekst vindt men in de rand- en bij schriften. A. B. VAN DEN TOL