Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 11 Juni 1932
No. 2871
* .
fe
**?*
4**
p£
E&
BC
De sprekende film
door Melis Stoke
Teekenineen door Harmsen van Beek
Geprovoceerde Heldeuvereering
Er is een soort films ontstaan die de reislust
en de zucht naar avonturen van het publiek
tracht te bevredigen. Onveranderlijk beginnen
deze films met een aardrijkskundig kaartje waar
over een stippellijn wordt getrokken van een der
bekende wooncentra naar het doel van de expe
ditie. En daarna volgt een reeks schuwe blufferijen
in de eerste persoon en in beeld, afgewisseld door
natuurtafereelen en. in dierentuinen opgenomen
truc-stukjes. Het geheel wordt begeleid door
allerlei griezelige geluiden die uit de muilen van
verscheurende dieren schijnen te komen doch
volgens ingewijden worden voortgebracht door
graven en andere artisten met abnormaal ont
wikkelde stembanden en strottenhoofden. Het
publiek griezelt en geniet bij de ontzettende ge
varen die de operateurs-opsnijders doen zien,
lezen en hooren. Ook uw kroniekschrijver heeft
langen tijd mee-gegriezeld, totdat het toeval hem
voor een reisfilm bracht van een Duitscher die
het bestaan had van Hamburg naar het
Tobameer op Sumatra te reizen (vijf weken a.u.b.
langs de bekende stippellijn). Men zag hem aan
land gaan aan een onherbergzame kust, en zoo
maar het woeste binnenland in aan het hoofd
van een troep sjouwende koelies. Het zou allemaal
dood-eng zijn geweest indien wij niet toevallig
hadden geweten dat men het Toba-meer kan be
reiken door te Belawan-Deli van een comfortabele
boot in een keurige taxi te stappen. Maar in den
opzettelijken omweg lag het reuzen-avontuurlijke
en dientengevolge het succes van de
avonturenfilm. Dit opent een perspectief om, middels
spannende films, propaganda te maken voor
tourisme in Nederland. Het scenario is al gereed.
Berst komt de aardrijkskundige kaart, bevattend
het Noordelijk halfrond. Uitgangspunt is, laat ons
zeggen New York. De stippellijn naar het kleine
tooverland aan de Noordzee, doel van de hachelijke
reis, leidt door het Noordelijk deel van de Atlan
tische Oceaan, via de poolstreken, Siberiëen
Scandinaviënaar de Wadden-eilanden en zoo via
de afsluitdijk van de Zuiderzee naar een stille
plaats van het Noord-Hollandsche Noordzeestrand.
Hier zetten de koene ontdekkingsreizigers voet
aan land temidden van een troosteloos verlaten
duinlandschap. Onversaagd trekken zij het binnen
land in, en dwars over sloten bereiken zij na een
moeizame tocht per polsstok Alkmaar. Daar
krijgen zij door speciale introducties bij het Wilde
stamhoofd Wendelaar het zeldzame verlof om
een ceremonie, het verkoopen van eigenaardige
ronde zuivelballen, te fotografeeren, tot welk doel
zy zich met hun toestel verstoppen in een eeuwen
oud houten loodsje. Vervolgens trekt de expeditie
veiligheidshalve terug op de woeste 'duinrand, en
zoo gaat het verder, mannetje achter mannetje,
in zuidelijke richting, top-op-top-af, tot een heuvel
waar zich een wonderbaarlijk vergezicht opent op
de onbekende blóemenvalleien, waar zoete geuren
den reiziger begroeten. Afgrijselijk is het avontuur
der ontdekkingsreizigers die door een woedenden
bollenkweeker onder bedreiging met doodslag uit
een narcissenveld worden verdreven, en waarbij
de graaf met het misvormde strottenhoofd een
ontzettend geloei heeft uitgestooten. Maar het
wordt nog erger als de expeditie onverwacht
temidden van een woeste bende inboorlingen op
dames- en heerenrijwielen geraakt en temidden
daarvan onverstoord blijft doordraaien. De tocht
naar Amsterdam, de geheimzinnige lagunenstad,
wordt gedaan door de Haarlemsche trekvaart. De
expeditieleden waden acht uren achtereen tot aan
de hals door het water, waarbij de wapenen en
films voortdurend boven het hoofd worden ge
dragen,, maar tenslotte bereikt men behouden de
gasfabriek waar een afgezant van het stamhoofd
De Vlugt, een man met een helm op en glimmende
knoopen dreigend met een gummi-knods aan den
wal staat om ze te begeleiden naar een soort
politiebureau, waar gebaarde mannen krijgsraad
over ze houden. Door het ingrijpen van het bestuur
worden ze niet alleen vrijgelaten doch zelfs onder
bescherming van krijgslieden in de gelegenheid
gesteld de schoonheden van Amsterdam te be
zichtigen, hetgeen ook alweer mogelijk is doordat
de gummiknodsen jonge en krijgszuchtige inboor
lingen, aangetrokken en geprikkeld door de
sportieve rimboekleeding van de karavaan, op een
afstand houden.
En thans Zuidwaarts, per duikboot naar
Diemerbrug en vandaar per pantser-rupsauto via Weesp
naar Bussum, waar men zich met het hakmes,
dwars door de bosschen een weg baant tot Hil
versum, waar een vliegmachine gereed staat om
de expeditie het nooit verleende voorrecht te ver
schaffen om, uit de lucht een filmopname te
maken van het door geen onbevoegde
menschenvoet ooit benaderde paleis Soestdijk.
We geven het op, maar we maken ons sterk dat
dergelijke expeditiefilms het bioscoop-publiek van
de geheele wereld- in spanning zouden houden van
het begin tot het einde en alles voor meerdere
bekendheid van ons vaderland als touristenland.
Want waarom Nias, Sumatra, Cambodsja, Java en
Indo-Ohina wél .... en wij niet?
Wc Bode met liet Telegram
Een onzer ministers heeft zijn bode een telegram
gegeven aan een oud-minister. De inhoud van
het telegram kan ons koud laten, ondanks het
feit dat het warm gesteld was. Hoofdzaak is dat
de oud-minister het telegram niet ontving, en
dat later bleek, dat de bode het in zijn zak had
gehouden. Dat laatste nu is het erge. Ken bode
is er nu eenmaal voor om boodschappen te doen
en het moest verboden zijn dat een ontboden bode
boodschappen verzuimt. Het is ons meer opge
vallen dat departementale; boden ongeluksboden
zijn. Ze zijn te dik, en ze rooken te veel pijpen.
Bovendien kan iemand die gedurende den
geheelen dag in een nauw vertrekje; het avondblad
van den vorigen dag zit te lezen ter afwisseling
van korte wandelingen met portefeuilles, niet iri
staat worden geacht tot zulk een gecompliceerde
bezigheid als het bestellen van een telegram. Een
telegram is trouwens voor boden die zich langzaam
Oud-gouverneur van der Jagt
over In dié"s nood
(Slot van pag. i)
Een ander punt, dat de aandacht trekt is het
volgende. Jaarlijks vindt een groot aantal confe
renties plaats, die ook weer aan reis- en verblijf
kosten heele bedragen opslokken. Mede op
deze conferenties kan nog worden bezuinigd. Zoo
kunnen de Residenten-conferenties vervallen en
niet ninder de z.g. Regenten-conferenties, ingesteld
door den vorigen Landvoogd, tegen de adviezen
der geraadpleegde Residenten in. Deze brengen
hoogstens het volstrekt niet denkbeeldig gevaar
met zich mede, dat de hiërarchische verhouding
tusschen Buropeesch en Ihlandsch Bestuur
een verhouding die steeds een uitstekende is ge
weest ??ondermijnd en bedorven wordt.
De Indische Regeering ziet op het oogenblik wel
in, dat het vraagstuk van de verinlandsching van
een groot deel van het personeel, d.i. de
indianiseering, onafwendbaar is. Ik sprak zooeven reeds
over mogelijke indianiseering" ook bij het onder
wijs. Sterkere doorvoering in algemeenen zin
brengt zeker bezuiniging mede, doch bij de door
voering der plannen late men zich vooral niet door
politieke, doch uitsluitend door werkelijk
practische overwegingen leiden.
Als een bijkomend voordeel van die indianisee
ring, zie ik nog, dat men daarmede de steeds sterker
wordende Westersche allure", waaraan Indiëis
gaan laboreeren, tegengaat. Vroeger was de leuze
voor hen, die als nieuwelingen in Indiëkwamen,
zoo spoedig en zoo grondig mogelijk zich met
land en volk te vereenzelvigen, te verindischen.
Dat wil zeggen, wat dit laatste betreft, dat men
trachtte zich zoo snel als doenlijk was, aan het
tropische milieu aan te passen en over te gaan
tot de typisch Indische leefwijze.
Tegenwoordig blijft men echter graag zoo
lang mogelijk Europeesch, Westersch. Men kleedt
zich Westersch, doet liefst Europeesch", waarbij
een tijdlang de Engelsche wijze van doen als
ideaal heeft gegolden, jaagt naar Westersche
materieele genoegens, sleept ook den Inlander
daarin mede, die er niet gelukkiger, noch
tevredener om wordt en vergeet totaal, dat men nu eenmaal
in de buurt van den evenaar verblijft en dat deze
heele wijze van doen in de eerste plaats ook in de
Staatsinrichting veel geld kost.
Laat de leuze weer worden: terug naar de oude
Indische eenvoud ! Intussohen, ik besef volkomen,
Der Weg Zurück" zal voor Regeering en
geregeerden een verre van gemakkelijke zijn.
K. W. L. BEZEMER
en statig plegen te verplaatsen, iets zoo duizeling
wekkend snels, dat het slechts antipathie kan
wekken. Daarom steekt hij het maar in zijn zak,
waar het ongetwijfeld in gezelschap zal verkeeren
met bovenstaande regelen. Want de hoofd
bezigheid van boden, het uitknippen uit kranten
van portretten van het Koninklijk huis en kern
achtige spreuken, teneinde die op de wanden van
zijn kamer te plakken, zal zich ongetwijfeld niet
uitstrekken tot deze vriendelijke regelen.
TUIN
AMEUBLEMENT
PRIMA
GELAKT
HOUT
W l T
58.25
ROOD
G E E L
6O.75
PARASOLS
9.9O
£ ZONEK