IDE GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland Onder hoofdredactie van A. C Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltema en M. Kann. Secretaris der redactie: G. F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam C * Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1000 Opgericht in 1877 No. 2872 Zaterdag 18 Juni 1932 i? > 'f, IV f' m' De democratie staat op het spel Het 'geschil'in^de 8.D.A.P. Het geschil tusschen de Federatie Amsterdam van de S.D.A.P. en eenige gemeenteraadsleden, dat heeft geleid tot het bedanken van vier voor aanstaande leden van den gemeenteraad voor het lidmaatschap van den Baad, heeft zeer de aandacht getrokken. En volkomen terecht. Hier staat meer ?op het spel, dan de vraag, of de S.D.A.P. door een meer of minder goede fractie in den gemeenteraad van de hoofdstad vertegenwoordigd zal zijn hoe belangrijk die vraag op zich zelf ook is. Hier staan de groote idealen, waarvoor de S.D.A.P. «n het nauw met haar verwante N.V.V. strijden naar haar eigen meening zelfs met meer kracht dan iedere andere partij en vakvereeniging op het spel: de medezeggenschap, de socialisatie en de democratie. Dat mannen als Albarda, van den Bergh, Henri Polak, Vliegen en Wibaut niet aarzelen openlijk partij te kiezen tegen de opvatting, die blijkbaar de heerschende is onder hun geestverwanten, bewijst, dat zij inzien, welke gewichtige belangen hier op het spel staan. Dat andere niet minder bekende socialisten, als de wethouder de Miranda en de hoofdredacteur van het Volk", een tegenovergesteld standpunt verdedigen, maakt op wie zich nauwkeurig reken schap geeft van de situatie, weinig indruk. Openlijk heeft de wethouder de Miranda het immers uitgesproken en de redactie van Het Volk" staat op hetzelfde standpunt dat hij liever dwaalt vet de massa, dan alleen, of met een minderheid een eigen standpunt in te nemen. Welke waarde moet men na deze verklaringen nog hechten aan de redevoeringen van den wetbouder de Miranda en de hoofdartikelen in Het Volk"? Bitter weinig, naar het mij voorkomt, omdat het niet waarschijnlijk is, dat in die redevoeringen en in die artikelen de meening van de schrijvers zelf wordt weergegeven. Het kan hoogstens een flauwe echo zijn van de moties aan genomen in de vergaderingen der Federatie. Men pleegt de hoofdartikelen in de pers wel eens leaders" te noemen, omdat z\j leiding geven aan het blad en aan de lezers. Die eerenaam past niet meer aan de hoofdartikelen in Het Volk". Die artikelen zijn door den man zelf, die ze schrijft, gedegradeerd tot commentaren op of uittreksels uit de handelingen der partijvergaderingen. ? * * * Een van de belangrijkste idealen, waarvoor S.D.A.P. en N.V.V. strijden, is de medezeggenschap. Daaronder verstaat men, dat aan de arbeiders invloed zal worden toegekend op den gang van zaken in de bedrijven en ondernemingen, waarin zij werkzaam zijn, niet alleen op de arbeids voorwaarden van het personeel, maar ook op de commercieele leiding. Herhaaldelijk kan men in de socialistische pers lezen en men kan het de socialistische vakvereenigingsleiders hooren verkondigen: Leg de boeken der ondernemingen voor ons open. Wij verlangen mede téoordeelen over den toestand van het bedrijf. Zoolang men dat niet toestaat, weigeren wij'mee te werken aan loonsverlagingen. :J Hoe staat het hiermede bij het vraagstuk, dat tot het bekende geschil aanleiding heeft gege ven? De boeken van de gemeente Amsterdam liggen open en bloot voor ieder, die daarin belang stelt, met name voor de vertrouwensmannen der S.D.A.P., die zeer grooten invloed hebben in den gemeenteraad en in het college van B. en W. Ieder kan daaruit zien, hoe slecht het met de financiën van de hoofdstad des Bijks gesteld is. Hier hebben de arbeiders medezeggenschap, hier liggen de boeken open. En nu moeten de leiders die de verantwoordelijkheid dragen, zelfs als zij inzien, dat de loonen verlaagd moeten worden, zeggen: wij mogen niet van onze kiezers. * * * Het grootste ideaal, dat S.D.A.P. en N.V.V. zoeken te verwezenlijken is: de socialisatie. De bedrijven zullen door de overheid en. haar ftrganen geëxploiteerd worden, niet in het belang van een kleine groep ondernemers en kapitalisten, maar in het algemeen belang. Hoe zal het met de loonen van het personeel gaan in de gesocialiseerde bedrijven? Die loonen mogen niet, of althans niet aanmerkelijk uitgaan boven de loonen betaald voor soortgelijken arbeid in de vrije bedrijven. Dat wordt in het socialisatierapport der S.D.A.P. onomwonden uitgesproken. Maar, wanneer in Amsterdam, waar het met de socialisatie al een heel eind gevorderd is, dat beginsel moet worden toegepast^ onder om standigheden, die meer tot een verlaging nopen, dan ooit een geweldige daling van de kosten van levensonderhoud; een sterker, zij het minder geweldige daling van het loonpeil in de vrije bedrijven; nauwelijks ooit geëvenaarde f inancieele moeilijkheden voor de openbare kas dan weigert de S-D.A.P. het door haar zelf als het goede be ginsel aanbevolen richtsnoer te volgen en zij werpt de kameraden uit, die aan dat richtsnoer trouw blijven. Ieder stelsel van regeering ook de democratie - moet gebasseerd zijn op leiders, die de verant woordelijkheid voor het algemeen belang op zich durven nemen, in het bijzonder tegenover groepen, die alleen opkomen voor de speciale belangen van haar leden. Een openbare gemeenschap met leiders, die niet de verantwoordelijkheid op zich durven nemen voor de daden, die zij in het algemeen be lang noodzakelijk achten, is als een schip zonder kompas, zonder roer en zonder kapitein. Het is een speelbal van zee en wind en binnen betrekkelijk korten tijd aan den onvermijdelijken ondergang prijs gegeven. Karakteristiek is van dit oogpunt uit gezien, het verschil in optreden tusschen de socialistische arbeidersleiders van het overheidspersoneel en die van het personeel in de vrije bedrijven, wanneer het ha de huidige omstandigheden om een loons verlaging gaat. De socialistische leiders van de arbeiders 'in de vrije bedrijven berusten in een loonsverlaging, wanneer zij die onvermijdelijk achten, getuige bijvoorbeeld het conflict inTwente. Waarom? Omdat zij de verantwoordelijkheid dragen voor de gevolgen voor een staking, die Inhoud: 1. Mr. A. C. Josephus Jitta, De democratie op het spel. 2. Mr. D. A. Delprat, over Indië's nood. 3. L. J. jordaan, De conferentie te Lausanne. 4. Melis Stoke, Briefwisseling via de courant, teekeningen door Harmsen van Beek Spreektaal. v 5. B. van Vlijmen, Het rapport Welter C. F. van Dam, Frederik van Eeden. 6. Jan van Nijlen, Fransche boeken. 7. Dr. P., van Olst, Honger en trek Moeder en Kind. ? 9. Prof. Mr. Dr. S. van Brakel, Mr. Th. Heems kerk C. van Wessem. Muziek. 10?II. A. E. v. d. Tol, Schilderkunst. 12. Dr. C.'E. Hooykaas, De navolging van Christus T., Indiëin beeld. 13. L. J. Jordaan, Bioscopy. 15. C. A. Klaasse, Om de groene tafel. 17. Anna Benavente, Rivièra. 18. Mr. E. Elias, Antoon en de schoone letteren. 19. Uit het Kladschrift van Jantje. Alida Zevenboom, Croquante croquetjes. 20. Letterraadsel. Charivaria. Omslag: Spelproblemen. Viooltjes Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGER5 Lef op den naam f geen kans op een overwinning biedt. De leiders van het personeel in overheidsdienst hebben een veel geringere verantwoordelijkheid. Dat perso neel mag niet staken en hun leiders loopen geen risico. Laat anderen die verantwoordelijkheid maar op zich nemen, zijn zij geneigd te denkeu. Het geschil in de S.D.A.P. is van de grootste beteekenis voor de vragen, of de medezeggenschap, de socialisatie en de democratie te verwezenlijken zijn. Wanneer de opvatting, die tot dusverre1 ia de S.D.A.P. de heerschende is, blijft zegevieren, dan is voor elk van deze drie idealen van de S.D.A.P. bitter weinig te verwachten. Die partij blijkt hl staat de misbruiken, die in het kapitalistische stelsel voorkomen, aan de kaak te stellen en te bestrijden, maar haar leden zijn blijkbaar niet in staat, zich voor de verwezenlijking van hun eigen ideaal eenige opoffering te getroosten. De partij is sterker in het afbreken, dan in het opbouwen. Wanneer deze opvatting duurzaam blijft ik koester de hoop, dat het grootste deel dier partij op den duur tot het betere inzicht van haar voor naamste leiders bekeerd zal worden dan is aan de democratie een klap toegebracht, waarvan zjj niet gemakkelijk zal herstellen. En die klap zal aan de democratie niet zijn toegebracht doof bekrompen ondernemers, die heer willen blijven in eigen huis, of '4oor conservatieve staatslieden, die blind zijn voor de teekenen "des tljds, maar die klap zal aan de democratie zijn-' toegebracht door de partij, die er prat op gaat, dat zjj bij' uit stek de meest vooruitstrevende, démeest demqcratische, de eenig ware socialistische partij is. , A. O. JOSEPHUS JITTA Ir...' te.