K. ut* 4 m ' 'ir..'. D«ze tentoonstelling is geheel gegrondvest op de Pestalozziaansche gedachte, dat de cultuur van het volk in de handen der moeder ligt. Bij heel den omme gang over de uitgestrekte ter reinen zag ik slechts n vader, die zich met de opvoedingstaak bezig hield. Het was een Papoea, levensgroot en van steen, die zijn kind ontluist op de wijze der apen. Zijn wij, vaders, door de neomatriarchale cultuur aldus achter haald, dat men ons slechts het allerprimitiefste en minst smake lijke aandeel in de vorming van onze kinderen gunt? Hulde aan Beverend Dubbeljoe Dubbeljoe Bose, op wiens initiatief de wereld op 3 Juli a.s. haar eersten Vaderdag vieren zal. Al is zijn motief al even kleineerend voor ons als de taak van den Papoea. Het is Vader, die de checque schrijft voor Moederdag". Hiermee meent Beverend Bose te kunnen volstaan. Laten de moeders hem als contra-beleefdheid op Vaderdag ook zijn bloem geven." De verdonkeremaning van den vader is mijn eenig bezwaar tegen deze tentoon stelling, die omtrent moeder en kind meer dan volledig is uitgerust. Men vindt er nog meer over het kind dan over de moeder. En verreweg het meest over den wereldbeheerscher: de zuigeling. Hier is voor naïef geblevenen, voorzoover deze in onzen tijd van voorlichting althans nog bestaan, de plaats om achter de geheimen der kraamkamer te komen. Oude en nieuwe geheimen worden hun hier onthuld. Oude geheimen. Waar komen de kindertjes vandaan? Dr. Bakker uit Broek in Water land, die blijkens zijn aandeel in deze tentoon stelling, behalve geneesheer ook een toegewijd navorscher is, heeft hieromtrent gegevens ver zameld, welke door M. Krabbéalleraardigst geïllustreerd zijn. De ooievaar heeft zware concurrenten, niet alleen in de kool en de holle boom, als bakermat evenzeer bekend. De kin deren komen ook onder het water vandaan en over het water; voorts uit den watermolen en uit het riet, uit de put en uit de doos van den dokter, uit den kelder, achter den steenen man, achter den dijk en onder den steen vandaan en zelfs uit den bijenzwerm. Mijn kleine meid en haar vriendinnetjes gelooven, dat de moeders ze uit het ziekenhuis halen, waar ?de zusters ze naar keuze in wiegjes hebben uitge stald. Deze moderne geboortefabel" klopt met de statistische aanwijzing, volgens welke de bevalling buitenshuis toeneemt. De tegenstelling tusschen de ouderwetsche en de moderne verlossingsmethode wordt ter tentoonstelling duidelijk in beeld ge bracht. Bevallingen zonder verloskundige hulp [oeder en Kin Tentoonstelling in het R.A.I.'gebouw door H. G. Cannegieter komen steeds minder voor; in Amsterdam slechts eenmaal op elke tienduizend gevallen. Merkwaardig is de ethnologische uniformiteit ten opzichte van de elementaire levensverschijn selen. Gelijk in Indiëen in het klassieke VoorAziëverloste men omstreeks 1700 ook ten onzent nog de moeders in zittende houding. Een oudSoendaneesch verlosbed en een samenklapbare Hollandsche geboortestoel ,uit den pruikentijd bewijzen deze overeen komst, welke ook bij de wieg en het speelgoed (tol bij den Javaanschen dezelfde als bij den Hollandschen jongen) nog maals treft. Zoo is ook de maatschappelijke tegen stelling en de invloed daarvan op het' lichamelijk en geestelijk welzijn univer'seel; getuige het tweetal kraamkamers in Indiëen het tweetal Amsterdamsche arbeiderswoningen. Het sluitlaken draagt ten onzent niet dat stempel van sierlijk heid, dat het in de kampongs tot een elegant kleedingstuk maakt en van de overigens voor de hand liggende ritueele begrafenis van de nageboorte, in de tropen inheemsch, hebben wij in ons christelijk land nooit gehoord. Oude geheimen. Een kind, dat aan een breuk lijdt, kan men zelf genezen, wanneer men het bij maanlicht drie maal, ongezien door een ge spleten boom draagt. De 'jif " afgevallen navelstreng, ge droogd en tot poeder ge- | wreven, bewaart, als men het kind hiervan te eten geeft, dit tegen stuipen en schrikachtigheid. Voedende moeders moeten kummel drinken om de melkafschei--'-"- ding te bevorderen en geen zure spijzen eten, anders wordt de melk zuur. Het kind mag slechts in 't donker liggen, anders wordt h et blind. Tegen spruw . wassche men den mond van den zuigeling met "^ een in urine gedoopte luier uit. Nieuwe ge heimen: de gevarenvan abor tus provocatus in papier maché. Eigenlijk zijn het meer de gevaren van ondeskundige en onhygiënische behan deling; dezelfde gevaren dus, welke voorheen de natuurlijke verlossing met l zich bracht. Dat eenmaal l de kraamkamer een even l griezelige plek is geweest j als thans het hol van de l aborteuse, die op hetzelfde peil staat als de vroed\ vrouw van vroeger, ver, geet men allengs. Het zieke kind en het abnormale kind, waarbij vooral het verschil in weezenzorg vroeger en nu treft, beslaan ieder een afzon derlijke afdeeling. Aan de rijpere jeugd met al haar organisaties is de eereplaats bij den ingang toe bedeeld. De vrouw in het maatschappe lijk leven kan bogen op een bizondere belangstelling, welke wordt gaande gemaakt door de alleraardigste inzending van het Rijksmuseum voor maatschap pelijke en economische kennis te Dresden, door een amusant hoekje folkloristisch materiaal, door een overzicht van de vrouwenkleeding gedurende de laatste eeuw en door statistische grafieken be treffende beroepsarbeid. Ook is er ter tentoonstelling een roman tische reeks diorama's betreffende de ongehuwde moeder. Hel bovenstaande wil geen over zicht zijn; het betreft slechts enkele grepen uit deze [overrijke stof. Wie de tentoonstelling bezoekt zal onder den indruk komen van haar logischen opzet, haar doel treffende indeeling en haar artistiek aanzien. Kunstenaars van naam hebben de decoratieve aankleeding met kennelijke toewijding ver richt. En ten overvloede is er, voornamelijk uit de schatten van de firma Goudstikker, nog een keurcollectie schilderijen van oude en nieuwe meesters betreffende het onderwerp: moeder en kind. Voor ontspanning zorgen het geestige mario nettenspel van Brugman en de Weensche tuin", waarin een vrouwelijke jazz-band onder mannelijke leiding gelegenheid biedt tot luisteren en dansen. l T