v riomf der schilderkunst schoon Nauwlijks een kwarteeuw geleden bepaalden de collega's in de schilder kunst, die in tegenstelling niet ons niet het op een spieraam gespannen doek maar de zooveel fijnere menschelijke huid tot ondergrond van hun kunstige- uitspattingen kozen, zich tot tooneel- en circusartisten en tot de vrouwen, die het aandurfden eenige speelache kleurschakeering in het stadsbeeld te brengen. Het was levend materiaal waarop gewerkt moest wor den, en aangezien de kunstwerken in' Tsunstlicbt, in den schijnwerper, het voetlicht of het miezerige licht van een straatlantaarn tot hun recht moes ten komen, behoorde de kleur er wat men noemt ,,dik-op-te-liggen". De fijne streek, het zachte kleurenverlóop ontbrak.,Deze kunst van rouge en blanketsel miste lederen wetenschappelijken ondergrond en lang jarige scholing. En toch was zij voor menig echten schilder een, bron van inspiratie!' Naarmate de tijd slechter werd, verbeterde de smaak. De schilder kunst beleefde nieuwen bloei en met haar de; kwaliteit van het subtiele kunstwerk, dat het beschilderde vrouwengezicht thans is geworden. Die laatste omwenteling op het gebied der schoone kunsten heb ik onbewust medegemaakt; eerst korten tijd gele den heb ik ervaren, dat, naast het handwerk dat mij ter harte gaat, een verwante kunst zich heeft ontwikkeld en tot hooge trap van kunstzinnige techniek is gekomen. Hoe ik mij bewust ben geworden men heeft van die momenten dat kwam zoo: ik kreeg eens bezoek van een jonge dame, wat gij mij niet ten kwade moogt duiden, want het kan u evengoed als mij overkomen, en ik heb dan nog het excuus* dat ik nu eenmaal van vrouwen houd. Op mijn manier dan. Ik heb veel van haar geleerd en ik ben door het contact met deze lieftallige schepselen even nieuwsgierig geworden als zijzelf. De door KEES VAN DONGEN Kees van Dongen Vrouwenportret Kees van Dongen Circusartiste vrouwen beweren wel, dat ik altijd nieuwsgierig geweest moet zijn. en dat van haar alloen maar goede eigen schappen zijn over te nomen, maar dat spreek ik tegen. Met dat tegenspre ken heb ik mij ook weer een dankbare leerling der vrouwen getoond. Genoemde jonge dame dan was zóó charmant, dat ik dacht: hier is er een, die men niets Ttan weigeren". Gelukkig heeft zij mijn gedachten niet geraden, en ik vroeg mij af waaraan zij toch die bekoorlijkheid dankte, die mijn mannelijke inborst in een sfeer van altruïsme bracht nog voor zij mij iets had gevraagd. Doorgrond maar eens een vrouw, ik geef liet u te doen... langs een omweg, ik exploreerde allereerst haar geestelijke eigenschap pen, kwam ik tot de conclusie dat het haar frissche en wonderlijke jonge huid was. die mij zacht als was had gemaakt. Ik leg'er den nadruk op, dat u niet uit het oog moet verliezen, dat hier nog altijd slechts sprake is van een geestelijk contact, van een f luidium als het ware, zij het dan een nieuwzakelijk, dat physiek-psychisch werd geënt. En toen vloog de breidel van mijn nieuwsgierigheid los ! (U ziet, dat het reden had om in het bovenstaande van mijn nieuwsgierigheid te spreken) en ik wilde weten hoe een vi-ouw, levend en lijdend in het hart van Pa rijs, het klaarspeelde deze engelenteint te behouden. Even een teleur stelling: de teint was gemaakt", het was een gemaquilleerd gezicht, maai de nieuwsgierigheid won het glansrijk van de teleurstelling en ik drong aan op een gezamenlijk bezoek aan de academie waar deze kunstwerken wer den gewrocht. * * * Wij spreken van een ..school van Kembrandt", een ..school van Kaphael", een school van liubens", voeg er gerust bij de school van Dorothy Gray". Want bet was in het instituut van deze schilderende weldoenster der menschheid, dat ik mocht ervaren op welke wijze, op kunstige en wetenschappelijke gronden, den val der mannen wordt voorbereid. Als een oude verstandige Pekinees heb ik overal met mijn neus voor aan bijgestaan. Ik meende, dat ma quillage maar een eenvoudige behan deling was, waarbij een te bleek ge zicht met een weinig rouge opgelegd en een te rood snuitje wat wit bepoederd werd. De behandeling bleek echter hesl wat ingewikkelder ! Als men mij voor de keus stelde een gezichtje te maquilleeren of een portret te schil deren, koos ik onmiddellijk, afgezien van materieel gewin, het laatste. Wat wij thans maquillage" noe men is een kunst, die geboren werd met den eersten keer, dat de vrouw zich op de lippen beet. Zij deed dit waarschijnlijk uit boosheid omdat zij ergens haar zin niet in kreeg en zij herhaalde dit uit behaagzucht, toen zij tot de ervaring was gekomen, dat het haar zoo goed stond. Allereerst werd mij een kleurenkaart getoond, waarop ik, in dit geval, de kleur rood, die het best bij de oogen en de haren, bij het wezen van het slachtoffer kwam, kon uitzoeken. Bloctx, Lefranc, Schmincke, Rowney en Musini zijn er slecht bij gesorteerd! Maar achter de noodzaak van de uit gebreidheid der rooden komt ge ge makkelijk, als ge even realiseert welke wonderlijke schakeeringen onder de vrouwen-typen zijn. En voor elk van haar is weer'een andere nuance noodig. Een dokter schrijft toch ook voor eiken patiënt afzonderlijk een recept, al volstaan er velen met aspirine, en naar gelang het merk en de ouderdom van uw auto moet ge toch ook ver schillende soorten olie gebruiken? De behandeling is evenmin eenvou dig. De rouge voor uw koonen past weer niet aan uw ellebogen, en het wit van uw kaakstreek is bovendien niet gemaakt om op het zwart van uw robe te brengen. Vele vrouwen, en in grooter aantal de mannen, maar daar spreek ik een voudig niet tegen, vele dezer schep selen die het mannenleven zoo schoon konden maken en het een enkelen keer wel eens doen, zullen mij mis schien tegenwerpen, dat een derge lijke maquilleering onwaar en frivool is of een van beide. Laat een oude man, die meent téweten wat schoon heid is, u dan met de band op het jonge hart mogen vragen: is het be langstellen in gezondheid en schoon heid frivool of onwaar? Is het geven van een indruk van schoonheid en gezondheid frivool of onwaar en integendeel niet een taak, die geluk en zelfvoldoening geeft? Ik zou graag iedere vrouw, zoowel de vrouwen uit mondainen kring als de vrouwen uit het volk, stralend van schoonheid en gezondheid zien. . . . En waar de zorgen van het gezin, van het werk, of de bedompte sfeer van onze groote steden de glanzende sterke schoonheid van de huid heeft doen verflauwen, laat daar de kunst en de techniek te hulp komen om dan toch nog een klein beetje geluksgevoel in de menschen te brengen. Parijs, Juni 1932. (De hierbij opgenomen reproducties van werken van Kees van Dongen zijn eigendom van kunstzaal Buffa Vrouwenportet?en kunstzaal Van Lier lircusartLste). '"??""T -..?.?':.^it^.*^~.l.!t^w, ^t^-^^7.-.. .. ."~ A E G SCHRUF- FACTUREER- EN BOEKHOUDMACHINES MET REKENWERK Europa Schrijimachinelianilel Ni Amsterdam Rokin 113 - Telefoon S5660 Agenten door het geheele land