GROENE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland k''(> H t*: t* Onder hoofdredactie van A. C. Josephus Jitta Redacteuren: L. J. Jordaan, F. G. Scheltetna en M. Kann. Secretaris der redactie: C. F. v. Dam Keizersgracht 355, Amsterdam G. - Telefoon 37964 - Postgiro 72880 - Gem. Giro G. 1009 Opgericht in 1877 No. 2875 Zaterdag 9 Juli 1932 Naar een accoord te Lausanne door Dr. M. van Blankenstein Gebrek aan fantasie maar eerbied voor de feiten Storfend inter mezzo Einde der misleiding. De conferentie van Lausanne beteekent ondanks alle^ebrek aan vindingrijkheid, die de deelnemende staatslieden kenmerkt, een keerpunt in de geschie denis van het tijdperk van na den oorlog. Hier zagen ?wij den geesel van dat tijdperk, het vraagstuk der schadeloosstelling, als sneeuw voor de zon weg smelten. Op -de conferentie van Londen in 1921 eischten de geallieerden jaarlijksche betalingen van de Duitschers ten bedrage van zeven milliard per jaar en dat gedurende een lange reeks van ja ren. Als jnen ziet hoe het financieel en oeconomisch bestel der wereld is ontwricht door de goudver plaatsingen, die betalingen van tusschen de twee en drie milliard in weinige jaren hebben veroor zaakt, dan kan men zich een flauwe voorstelling maken van het gebrek aan inzicht in de wereldoaconomie, waarvan die eisch van 7 milliard per jaar .getuigde. Hefcging alles nog om een paar milliarden. En gelschen en Duitschers waren het reeds eens over een som van 2.6 milliarden, over een aantal jaren in leeningen als die voldoende kans van slagen bieden betaalbaar, en de Franschen stonden niet ver meer van dit bedrag af. Daarmede moest dan alles betaald zijn. Zouden de Franschen niet naar beneden gaan, dan konden de Duitschers wel naar boven. Dit punt was niet zoo belangrijk als het leek, omdat de hier afgesproken milliarden van de mo gelijkheid van het onder dakbrengen der leeningen, die ze moeten opbrengen, afhankelijk zijn. En die mogelijkheid is slechts beperkt, reikt zeker niet tot 4000.000.000 mark. Een ander geschilpunt vormden nog de z.g. politieke eischen der Duitschers. Zij wilden de bepalingen van het verdrag van Versailles, die hun een positie van onvolwaardigheid in de wereld geven, uitliet verdrag gelicht zien. Dat zijn de bekende opmerking over de schuld der Duitschers aan den oorlog die echter niet zoo scherp ge formuleerd is als men het gewoonlijk laat voor komen en het artikel, dat Duitschland een zeer sterke beperking van zijn bewapening oplegt. Vooral het laatste punt zou veel moeilijkheid kunnen opleveren als de Duitschers het zoo kras bedoelden als het in hun pers werd voorgesteld. Dat echter was geenszins het geval. Zij eischten hier te Lausanne slechts een algemeene verklaring waarover zij, voor zij die vaststelden, de juristen der Fransche delegatie hadden geraadpleegd. Men kan wel niet zeggen dat beide partijen het van den beginne af over den opgestelden tekst eens waren, maar zoo groot was het verschil niet dat dit een gevaar had kunnen opleveren voor de conferentie. Intusschen duurde die conferentie langer dan men mocht verwachten, toen de onderhandelingen tus schen Duitschers en Franschen zooveel gemakke lijker bleken dan men te voren gedacht had. Want nu de geallieerden allen tot de overtuiging waren gekomen, dat ervan Duitschland in de eerste jaren niets, en in de daarop volgende jaren heel weinig meer te halen zal zijn, zijn zij bijzondere aandacht gaan schenken aan het vraagstuk van hun onder linge oorlogsschulden. Ware de conferentie nog een halve dag in het oude spoor van de FranschDuitsche tegenstelling door geloopen, dan zou zij, bij gebrek aan verdere geschilpunten, afgeloopen zijn geweest. Nu echter, bleek dat Frankrijk en Italiëgeen afloop wenschten voor zij met de Engelschen hun onderlinge aangelegenheden wat nader bekeken hadden. Tusschen de Franschen en de Britten bestaat reeds een gentleman agreement", waarbij beiden elkaar beloven, in geval van onderhandelingen met Amerika, slechts een regeling te accepteeren, die met de belangen van beide landen gelijkelijk rekening houdt. Maar Italiëzit daar niet in, en het is tegelijkertijd ook niet de eenige kwestie, die tusschen Frankrijk en Engeland betreffende de oorlogsschulden hangende is. Voor zij zich dus ten opzichte van de Duitschers bonden, wilden de continentale geallieerden nog eerst weten waar zij ten opzichte van hun verplichtingen ten opzichte van Engeland en Amerika aan toe waren. Dit geldt vooral voor Italië. De Italianen zagen met leede oogen de intimiteit, die zich hier tusschen Franschen en Engelschen ontwikkelde. Grand! toonde geraaktheid daarover en was opmerkelijk terughoudend. Zelden verscheen hij op bespre kingen. Daar de conferentie geen officieele zittingen hield bestond daartoe ook geen noodzakelijkheid. Het gevolg was echter, dat Grand! tot zijn eigen ergernis steeds meer buiten contact met den loop van zaken raakte. Die ergernis heeft hij toen lucht gegeven in een interview met den correspondent van de Petit Parisien, een interview dat, tegelijk met het verleenen er van, ter beschikking werd gesteld van de heele wereldpers. Dit interview was een daad van gemelijkheid tegenover de conferentie. Grandi draaide op eens den rug toe aan alle gemeenschappelijke afspraken, die tusschen de geallieerden ter conferentie gemaakt waren. Hij verloochende de gemeenschappelijke eischen aan de Duitschers. Hij kwam weer terug op het oor spronkelijke denkbeeld van de ,,coup d'éponge". Op deze manier, zoo betoogde hij. helpt de con ferentie ons niet vooruit. Als er niet volmaakte opruiming wordt gehouden zitten wij toch spoedig weer in nieuwe conferenties met hetzelfde soort van moeilijkheden bijeen. Men denke niet dat Grandi hiermede een vrien delijkheid voor de Duitschers bedoelde. Hij vond dat deze wel een paar milHard mochten betalen. niet echter als verdere schadeloosstelling, maar als aanzuivering van hetgeen zij tijdens het mora torium van Hoover ten achter waren geraakt niet hun betalingen. Betaalden de Duitschers een paar milliard, dan was dit dus niet in strijd met liet schoonvegen van de lei. wat verdere betalingen betreft. Maar wat Italiëvooral weggeveegd wilde zien: dat waren zijn eigen oorlogsschulden. De Engelschen hadden blijkbaar gehoopt dit onderwerp ter conferentie te kunnen vermijden. Nu de Italianen erover begonnen, wilden zij hen ook te woord staan. Zij zouden hun wijzen op Inhoud: 1. Dr. M. van Blankenstein, Naar een accoord ie Lausanne. 2. Melis Stoke, Het pers-planetarium, teekeningen door S. Kraay. 3, B. van Vlijmen, Lausanne. 4. J. E. Stokvis Over Indië's nood. 5. Nico Rost, Martin Luis Guzmann W. F. Dupont, Amerika wordt weder nat. 6. Dr. R. Feenstra, Bergseizoen. 7. Dr. Jac. P. Thijsse, Om de groote steden. 8.' O. v. Tussenbroek, Toegepaste kunst. 9. Prof. Dr. D. Cohan, Israëls wezen en willen. 10?11. Otto van Tussenbroek, Van Picasso tot fotomontage. 12. Albert Heiman, Oudste lichting Vlaanderen. 13. Mr. H. Scholte, Dramatische kroniek. 15. C. A. Klaasse, Pourvu que ca dure .... 16. A. Plasschaert, Schilderkunst. 17. K. Araguez, Eet meer inktvisch, teekeningen door Harmsen van Beek Theo van Reyn, Beeld houwkunst. 18. Jan Qreshoff, Herinneringen van een diplomatiek journalist. 19. Uit het kladschrift van Jantje Alida Zevenboom, Croquante croquetjes. 20. Letterraadsel Charivaria. Omslag: Spelproblemen. Viooltjes Voortreffelijke chocolade in den vorm van viooltjes. Een specialiteit. RINGER5 Let op den naam f den achterstand van eenige milliarden guldens in de betalingen waartoe zij verplicht waren geweest; verder wilden zij hun onder het oog brengen, dat Engeland hun indertijd zooveel voordeeliger voorwaarden van betaling had toegestaan, dat de voordeelen, die Frankrijk op het oogenblik door de nieuwe afspraken verkreeg, daar lang niet tegen op wogen. Nu men het onderwerp echter eenmaal in be handeling had genomen kon men niet het andere onderwerp meer uit den weg gaan. waarvoor men hier tot nog toe, met terecht toegepast struisvogelbeleid, krachtig de oogen had gesloten. Het was de afhankelijkheid, waarin de financiën van de schadeloosstelling schrappende landen kwamen van de houding der Vereenigde Staten in het vraagstuk der staatsschulden. Dat men daar zoo weinig rekening mee, had gehouden, was juist geweest omdat wél ermede rekening houden toch niets zou geholpen hebben, daar de pogingen, om in dat opzicht voorwaarden aan de Duitschers op te leggen, mislukt waren. Men had ze moeten opgeven omdat er van de Duitschers voor dat doel toch in geen geval nog iets te halen zou zijn. Thans echter kwam de ?zaak in ander licht. Wanneer iemand zoo.als Italiëeen onderlinge rege ling' dei' oorlogsschulden vraagt, moet men er over praten. Mac Donald begreep dat hij op den avond van 7 Juli. zooals hij vast van plan was, niet weg kon; Herriot heeft te Parijs laten meedeelen dat hij niet voor Maandag a.s. do Kamer te woord kan staan. (Slot op pag, 2)