De Groene Amsterdammer van &- ju|| 1932 Martin Luis Guzmann door Nico Rost f il* J* ir, ? ft' Groote avonturiers beschrijven maar zelden hun leven. Mr. E. T. Lawrence, die men hier toch ook onder moet rekenen, beschreef een episode uit zijn leven in Revolt inthe desert' 'en ook Trèbilsch Lincoln gaf zijn herinneringen uit, al hebben we geen be wijzen voor de echtheid ervan. W. B. Sedbrock, die naar Haïti toog, was eigenlijk een beroeps literator en Aloysius Horn riep de hulp van Mrs. Ethelreda Lewis in. Maar de meeste "politieke en onpolitieke avonturiers schrijven niet en die schrijven blijven tot de uitzonderingen behooren. Plotseling komt nu een boek van een Msxikaansch avonturier ons ver rassen. Martin Luis Guzmann, die in Adler und Schlan ge"*) een deel van zijn avontuurlijk leven beschreef, was oorspronkelijk advo caat in Mexico City, nam deel aan ver schillende Mexicaansche revoluties en leeft jjiu door de regeering van zijn land verbannen, als emigrant in Madrid. Adler undSchlange'' dat oorspronkelijk in het Spaansch werd geschreven is zijn eerste boek. Hij ver telt ons hier zijn leven in de jaren 1912?1917 tijdens de revolutie in Mexico. Dit boek behoort naast Lawrence's werk over Arabiëtot de klassieke werken op dit gebied. Hetgeen hier nuchter en zakelijk wordt mede gedeeld kan onze stoutste fantasie onmogelijk bedenken. Guzmann bericht hier over terechtstel lingen en mass3, waarbij een generaal in den tijd van n uur op de binnenplaats van een gevangenis driehonderd weerlooze gevangenen neerschiet. Of van een anderen generaal half Mexico schijnt in die dagen uit generaals te hebben bestaan die na een rit van acht dagen zóó moe was dat, toen hij eenmaal sliep, zelfs revolverschoten, die vlak naast zijn oor werden afgeschoten, hem niet konden Guzmann Amerika worot weder nat «oor W. V. Dupont Generaal Villa wekken. Ook John Reed, de Amerikaansche re porter, die het beroemde boek der Russische revo lutie schreef Ten days, that shook the World" publiceerde een werk over Mexico dat deze periode behandelt, doch zijn reportages verbleeken bij de grootsche schilderingen van Guzmann. Dit boek is vooral belangrijk door de mededeelingen omtrent generaal Villa. Voor de eerste maal lezen we een uit voerige geschiedenis van de rol, die deze legendaire figuur in deMexicaansche revolutie speelde Guzmann kende en vereerde hem en geeft vele merkwaardige détails. Hij vertelt ons hoe Villa steeds een re volver bij zich droeg en hij hem op zekeren dag voorsloeg een bevriend generaal als teeken van sympathie zijn revolver cadeau te doen. Horen Sie, also ich glaube, das ware niir recht. Sagen Sie General Blanco aber nur, er soll sie sorgfaltig behandeln, denn es ist eine wahre Glückspistole...." Bevor er aber den Satz beendet hatte, verfarbte sich sein Gesicht. Mit einer jahen Bewegung griff er sich mit beiden Handen an die Hüfte. Er wandte sich um und blickte alle an. Und wie vom Instinkt getrieben, stellte er sich mit dem Rücken an die Wand. Los, los", sagte er berstürzt, gib m;>" jemand eine Pistole, ich bin ja entwaffnet" und mit solchern Entsetzen sprach er diese Worte aus, dass ich mir einbildete, er werde sich auf Dominguez stürzen und ihm die Pistole entreissen, die er uns vor einer Minute gegeben hatte. We lezen hoe Villa den president gevangen neemt en dood vonnissen onderteekent. Xijn figuur herinnert aan sommige Russische terroristen en politici en behoort zeker tot de interessantste der laatste halve eeuw. Het is onmogelijk door het boek van Guzmann Adler und Schlange" niet geboeid te worden. Hij toont ons een ander Mexico dan Hen Traven en van de arbeiders en boeren lezen we weinig, doch de figuur van Villa blijft onvergetelijk. *) Martin Luiz Guzmann Adler iin'l tèrhlon;, Engelhorn, Stutfgart. Hotel ,rüUIN EN DAAL" - Bloemendaal Rustige ligging modern comfort. Speciale arrangementen voor langer verblijf t,