De. Groene Amsterdammer van 16 Juli 1932 Anecdoten van Stendhal Boekbespreking door Jan van Nijlen Jt, l', f l Y-, ft 'f ' te: % i*... Ik meen. dat, in den vorm. waarin het verschijnt, dit boek 1) wel iets nieuws is. Het groepeert al de anecdoten die in de boeken Rome, Naples et Flo rence, Promenades dans Rome en Mémoires d'un tourigte verspreid zijn. Deze boeken behooren niet tot de beste van Stendhal en dat ze nog veel .gelezen worden, zelfs door hen die veel voelen voor den auteur van Le Rouge et Ie Noir, geloof ik niet. Daarom is het ingenieus idee van den anoniemen Stendhal-kenner, die deze bloemlezing samen,'stelde, zeer te prijzen. ; Hij blijft toch altijd een wonderbare man, die Stendhal! Hij kan, in bovengemelde boeken, blad'zSjdèn na bladzijden vullen met allerhande zeer aanvechtbare historische en esthetische beschou wingen, die zijn beste vrienden achteloos door bladeren en ook wel eens lezen, omdat zij van zijne hand zijn en het heeft wel den schijn dat zijn hart en geest eigenlijk niet erg veel deel hadden aan dit overbodig en vaak vervelend geschrijf. Het is mogelijk dat hij de overtuiging had Italiëte hebben ontdekt en dat eenigen zijner tijdgenooten. die overtuiging deelden. Maar hoe verandert zijn toon, toe laat hij zich gaan, hoe wordt hij geheel zichzelf, ?wanneer hij tusschenbeide, voor zijn plezier en Voor het onze, een dezer anecdoten navertelt, die hem in een of ander gezelschap werd meegedeeld, een dezer eenvoudige, dramatische gevallen, die hem weer direct in contact brengen met de levende hartstochten der menschen ! Soms beslaat de anecdote niet meer dan n of 'twee bladzijden. Soms wordt zij tot een kort verhaal uitgewerkt. Maar altijd is de inhoud interessant, altijd is daarin een gevoel aanwezig ; dat wij, zelfs in zijn meest romantischen vorm, als een ons verwant gevoel erkennen. Hij is nooit een verzamelaar van vreemde psychologische gevallen, hij maakt nooit den indruk, zooals AndréGide in zijn Faits-divers, dat hij van de meest zonderlinge afwijkingen een collectie curiosa aanlegt. Hij kiest. Hij vertelt alleen die atiecdoten die voor hem eene menschelijke waarde hebben. De meest typische van de hier verzamelde anec doten is Récit d'un accusé. Het is de geschiedenis van een jongeman uit den arbeidersstand, die zich laat verleiden door een vrouw die van haar man gescheiden leeft, die deze vrouw werkelijk gaat . liefhebben en als zij hem bedriegt en ten slotte niet meer wenscht te ontmoeten, beslist haar te dooden. ; En hij voert dit plan uit met al de zorg, de nauw gezetheid en het plichtsbesef van een geschoold vakman. Dit stuk is een typisch voorbeeld van Stendhal's manier van schrijven. Evenals in zijn meesterlijke romans heeft zijn stijl hier dezelfde hartstochtelijke gebondenheid, die eenvoud en dat laisser-aller van iemand die zich nooit om een effect bekommert omdat hij meent dat het verhaal interessant genoeg is in zichzelf om den lezer te boeien, zooals het hem geboeid heeft. Uit den geest en den stijl van dit klein verhaal blijkt, misschien nog meer dan uit Le Rouge et Ie Noir, in welke mate Stendhal nog tot de XVIII6 eeuw behoorde of, zoo men liever wil, hoe eenvoudig en zonder ? eenigen opzet hij de traditie van die eeuw voort zette. Deze bladzijden doen ons eens te meer constateeren hoezeer de geest van Stendhal regel recht ingaat, in weerwil van alle romantische détails, tegen den echten geest van het Roman tisme. Indien uit deze verhalen een les te trekken is, iets wat de weldenkende critici zoo graag doen, dan is het wel een les van energie, van wilskracht en karakter. Concludeert Stendhal zelf niet hetgeen hij zelden doet aan het einde van zijn Récit d'un accusémet dezen profetischen zin: Probablement tous les grand hommes sortiront désormais de la classe a laquelle appartient M. Lafargue"? Het is die levensopvatting die Stendhal tot een eenzame maakte in zijn tijd en nog een halve eeuw later. Het is ook die houding die zoozeer de sym pathie opwekte van Nietzsche voor Stendhal en No. 2876 ? <jgljf<jf<j£<jf<jfljg<jf<jf<jf<jf<jf<jf<jf<jf<jf'jf<jf'jftjf<jf<jf'jf$f ?ZUN GEWAARMERKT ?? ************************ ] F" F. SINEMUS Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden naar maat vanaf f 8.5O PRIMA COUPE Eigen Atelier Verschenen bij ALLERT DE LANGE - Amsterdam de roman van AndréMaurois 3E VICIEUSE CIRKE1 (LE CERCLE DE FAMILLE) Geautoriseerde vertaling van M. J. Premsela Ingenaaid ? 2.90 Gebonden ? 3.90 Reeds eenige weken na verschijning van de Fransche editie is deze roman een wereldsucces geworden! Maurois ver tegenwoordigt thans het best de hedendaagsche Fransche literatuur tegenover het buitenland. Eenige persbeoordeelingen : NIEUWE ROTTERD. COURANT: Zóó sterk heeft in geen jaren een roman ons doen meeleven, zóó dankbaar liet misschien nimmer een schrijver om voor zijn even ontroerend als logisch werk, zóó zeker van haar onsterfelijkheid maakte wellicht geen moderne litteraire schepping ons als ditmaal, nu wij ons verrijkt voelen met AndréMaurois' roman Le Cercle de Familie". DE TELEGRAAF : Prachtig ? teekent Maurois het innerlijke 'drama van de kleine Denise. Ongetwijfeld een der belangrijkste werken van het Fransche boekenjaar. ALGEMEEN HANDELSBLAD: Het werk getuigt van een kunst, een rijkdom, een meesterschap, die buitengewoon zijn. De personen leven, zij bezitten een aangrijpend relief en hit boek doet Maurois nog stijgen in onze achting, in onze bewondering. VERKRIJGBAAR IN ELKEN GOEDEN BOEKHANDEL 1 HOTEL BEEKHUIZEN, Velp. Uniek gelegen te midden der Beekhuizerbosschen (NATIONAAL PARK) ruim 10.000 H. A. van ongekend natuurschoon, plantengroei en groote geologische waarde, waarborgt U een prettige vacantie. Prijzen geheel in overeenstemming met de heerschende drang tot bezuiniging. Fraai geïll. prospectus op aanvrage. \ f ?? !? WIJ MAKEN THANS ^ N^ _JB De comfortabele en heerlijk ^^ I^H^I^V zachte matrassen, zooals U m^T^^L KOLDEWEY & CORBIÈRE ^B^^lH^B LEIDSCHESTRAAT 30 - TELEFOONNO. 37752 - AMSTERDAM IVICTORIA-WATERl Heeft unstigen ~^^UiUiiU< invloed "^ iLUtiL^^" op de spijs vertering ^f bij opgave van uw vacantie-adres ook uw vaste woonplaats en zoo mogelijk datum van terugkeer op het laatste adres. £ a w o die ook thans nog zoovelen afkeerig maakt van een auteur die zoo weinig ..auteur" en zoozeer mensch is. Want men moet zich geen illusie maken over het succes van Stendhal's geschriften. Men mag verwonderd y.ijn dat in de laatste tien jaren honderdduizenden exemplaren werden, verhandeld van Les Fleurs du Mal van Baudelaire. en daaruit besluiten dat. eindelijk, de zuivere poëzie gehoor heeft gevonden bij wat men noemt het groote publiek. Is er werkelijk iets veranderd? In elk geval blijf1> Stendhal, die veel eerder dan Baude laire als een klassiek auteur \verd erkend, nog altijd in zekeren zin ..un objet de scandale". En zoo is het 'oed. 1) Anenlotes itdliennen et fmnriiijsca reciicitllcs pur .!?. tli' Steniïhdl. Lc* llihliofihilcs hol'anilais. A. A. M. Stol». MiicxlrirM. 11)32.