Historisch Archief 1877-1940
IVIn Memoriam M. Bauer (1S64-1932)
Het is altijd de natuur (niet de
bedoeling) van dei-, romanticus zijn
werk een grootst mogelijke eenheid
te geven; het is daardoor ook voor
hem natuurlijk tot het monochrome
(het nkleurige) steeds meer en meer
te naderen en in alles n ademend
leven zóó veel mogelijk uit te druk
ken; onbewust of bewust is de roman
ticus hij voor wien alle verschijningen
uit n wezen zijn. Dat is de tegen
stelling tot den realist, zooals ik
al meermalen heb bewezen. Ook
de koele romanticus Bauer is een
bewijs van deze stelling, van deze
waarheid. Wanneer wrij van hier uit
beginnen dan is het overzicht over
dit werk gemakkelijk, en dan zullen
wij weten waarom nheid en adem
voor hem die dingen waren, waarom
Kinderen
zoo goed als alles ging. Het was zaak
nooit een detail te geven, da-t scherp
uitsprong, alle vormen (ook de zoo
geheeten slordige en onnauwkeurige)
waren geformeerd om uit te drukken,
dat zij nooit stoorden of nooit den
indruk ten eerste verstoorde van het
groote en levende geheel. Zóó bezien
zijn natuurlijk bij Bauer niet alle
deformaties, losheden of zelfs slor
digheden steeds te aanvaarden, maar
zóó begrepen is de algemeene nood
zaak van het werk zonder twijfel
verklaard. Het werk van Bauer heeft
dus nooit stolling in zich. Wanneer
het werk niet tot een monochrome
voorstelling werd (wat bij den ouden
Israëls, den typischen romanticus,
het geval is) dan vinden wij bij Bauer
steeds die kleur-combinatie, die ge
ook dikwijls bij de Romantici kunt
SCHILDERS
In memoriam Marius Ba
kunst bij Huincken Sc
Stadsgezichten in Art
Marius Bauer
Benares
aantreffen; de saamstelling van
geelen-blauw. een kenmerk bij hen. die
niet onder den technischen naam
van ,.coloristen, d. i. realisten" te bren
gen zijn.
Wanneer wij zóó den schilder en
maker van waterverwen hebben be
paald (hoe natuurlijk is de vloeiende
waterverf voor den romanticus) en
bepaald hebben in het algemeen,
dan blijft de vraag te beantwoorden,
welke waren zijn onderwerpen? Dtze
zijn van algemeene bekendheid; het
zijn gezichten uit het Oosten, stads
gezichten en landschappen uit het
Oosten ten eerste, en eveneens voor
stellingen uit de Middeleeuwen. Ge
zoudt nog kunnen zeggen dat in de
aquarellen uit den laatsten tijd een
lichter-woi den der kleur trof. en
dat alles meer nog de ijlte van een
adtm kreeg. Maar meer dan deze
aquarellen- en schilderijenmaker, is
Bauer voor de meesten de etser;
als zoodanig verwierf hij zich een
voor een Hollander uit zijne periode
een ongewone bekendheid. Natuurlij k
is bij hem de naam genoemd van Hol
land's grooten en grootsten etser:
Rembrandt. Gedeeltelijk is dat te
verklaren; bij Bauer als bij
Rembranut vindt ge de open etsen (uit
lijnen bestaande met groote
tusschenruimten tusschen die lijnen) en de
andere etsen, die ge de gesloten etsen
zoudt kunnen noemen, waar een ets
niet enkel een kriskras van enkelelijnen
is. maar waar diepe donkerten wisselen
met lichter en lichte partijen. Van
deze twee soorten besta-an
tusschenstaten. die het n en het andere
vertoonen. Wellicht gaat onze voor
keur als het meest f/raphisclic deel
van zijn zwart-en-wit naar de open
etsen, waar de voorstelling (dikwijls
gedeeltelijk een phantaisie) wordt uit
gedrukt door een klein getal lijnen hoe
wel wij begrijpen, dat voor anderen de
etsen van groote brokken architectuur
(gemengde en gesloten etsen) met figu
ren etc. een aantrekkingskracht bezit
ten, die niet altijd dezelfde voor ons is.
En ik noemde straks den naam:
Rembrandt ! Ongetwijfeld is Bauer
in zijn etsen kleiner steeds dan
Rembrandt. Het psychisch drama
was niet in Bauer; zijn verhalende
en vertellende lijn verhaalde nooit
Rembrandt's groot verhaal, noch
groote dramatische ontroeringen. Tit
dat verhalende in Bauer volgt van
zelve de mogelijkheid in hem tot
het illustreeivn van werken, wat hij
teekenend, lithographeerend en et
send deed en kon doen. Teekenend
deed hij dat in de deelen van de 1001
Nacht (twee keer) en niemand, die
deze groote reeksen van teekeningen
op de bladzijden van deze 1001 Xacht
zelf zag. improvisatie na improvisatie.
neeigesj'hieven als in een loopende
hand. kan ontkennen. dat daar
Hum r weinig werd overtroffen en
zelden mei-i' ge-evenaaid. Kn om
nog ('"''ii reden is deze leeks illustratii s
/eer bclaïigri..k. Humor houdt den
A. Plasschaert
romanticus gezond, anders verzeilt h
licht tot sentimentaliteit en tot lee£
heid. Humor is in verscheidene va
deze illustraties niet te ontkenner
zij het dan ook bij Bauer een ee
koele humor, niet die van een groot
bewogen hart, wel die van speelsche:
verhaler. . . .
Hiermee meen ik juist en in h
kort verklaard te hebben wat wij i'
Marius Bauer, Opiumschuive
Bauer bezaten en door den dood va
Bauer hebben verloren, is dit nie
van het allergrootste, het is toe
ruim geneieg om het te voelen in ee
tijd in Holland, die wat de schilde]
kunst enz. aangaat iets van een sti
stand vertoont, een te vroege sti
stand in vele .schilders-levens.
In Arti en bij Ituffa. Am
Hterdampc.he stadsgezlfli
ten. Xotities
Wanneer wij een aantal stadsgf
zichten («9, CO. 3, 55 (keurig) l:
3, l, 54, 33, lli. 32, enz), uitzoi
eieren als eer gewone verschijnii
gen in de perioden, waartoe z
behooren, dan blijven er e>p dez
aardige tentoonstelling in Arti nog g<
noeg werken over. waarover een oj
merking te maken, een notitie hie
is neer te schrijven. En wanneer w
dan nog. zonder verder te bespiegele
dan aan notities past. speelsch wv
de volgorde aangaat deze notitie
neerschrijven, dan kunnen wij b<
ginnen te '/.eggen dat van de Aei
van der Xeei-'s ongetwijfeld liet ge
zielop den Amstel bij Ouderkerk <lo<
zijn eer Kombre grootheid een wei'
van den/.elt'<leii schilder (de Morite
baanstoreii Xo. IS) g< makkelijk o\>: