De Groene Amsterdammer van 23 Juli 1932 No. 2877 Duitscke boeken s" t» ., w, ? , Ar< W £** Walther Rode Boekbespreking door Nico Rost ,Knöpfe und Vogel" (Lesebuch für Angeklagte). TransmareVerlag. Berlin. Ook de 75 kleine essays die Walther Bode uitgaf onder den titel Knöpfe und Vogel" behandelen de crisis der hedendaagsche rechtspraak. Na lezing van de eerste pagina's denkt men aan de satires van Swift, aan la Bruyère, aan de teekeningen die Daumier van rechters, advocaten en beklaagden maakte. Wie schreef dit werk ? Een Weensch rechtsgeleerde, die na een jarenlange praktijk en een prachtige carrière in de eenzaamheid vluchtte, omdat hij deze rechtspraak niet langer verdroeg, een advocaat die een glanspunt der Weensche balie was, een verdediger in de beroemdste politieke processen die in den loop der jaren al deze bureaucratische benepenheid en juri. dische verwaandheid leerde haten, deze wereld ontvluchtte en rust zocht in de stille omgeving van het meer yan Oenève, waar reeds zoovele vluchtelingen wonen en waarheen ook Voltaire na zijn bittere ervaringen met de Fransche justitie de wijk nam. Hier schreef hij zijn Lesebuch für Angeklagte": ,,Mich beschaftigen die Fragen: wer bekommt es mit den Gerichten zu tun? warum bekommt man mit den Gerichten zu tun? wie musz man es anstellen, es nicht mit den Gerichten-zu tun zu bekommen? mit wem bekommt man zu tun, wenn man mit den Gerichten zu tun be kommt?" * * * Wilde Bode voor de vele tien' duizenden, die in deze tijden van : socialen nood dagelijks voor de vele 'rechtbanken verschijnen een soort ' technische handleiding schrijven: hoe i kan ik me op de beste manier verdedi? gen" of behandelde hij de vele catego' rieën waarvan men tegenwoordig ? beschuldigd worden kan? Rode speelt in dit boek als het ware de rol van een scheidsrechter bij den tragischen Strijd tusschen den gefangenen Vogel" en de vele vogelvangers, die ? in plechtige talaren (met vele knoo? p^ en) over hun buit oordeelen. Der Tugendbold, der Zimmerhocker urteilt ber den Gassenjungen, den Jager. ' Der disciplinierte Spartaner ber den titanisch-barbarischen Delin quenten. Es sitzen die Knöpfe zu Gericht ber die Vogel." De schrijver zou al deze beklaagden willen zeggen dat ze zich, omdat ze voor de recht bank staan, nu niet moeten verbeelden dat hun verschijnen het constateeren van recht of onrecht tengevolge heeft. Hij zou al dezen beklaagden wi len zeggen dat ze zich geen illusies moeten maken. Ze kunnen het immers ook niet helpen, dat de wetten zijn zooals ze zijn en evenmin kunnen ze het verschil tusschen hun eigen levens beschouwing en die van de rechters overbruggen en den achtergrond van deze machinerie belichten. Vlieg niet te ver van huis raadt hij ons aan want al te spoedig en vóór je er op verdacht bent, zit je in een van hun netten verstrikt, vóór je er op ver dacht bent, ben je ook een van de offers van de groote vogelvangerij. Je heele goeie gedrag helpt je dan niets meer, dan ben je een Strafsache Mensch" en je goeie gedrag ,,Vorgeschichte der Tat". Je rechters zitten als je voor hen verschijnt en jij staat. Herrschaft wird sitzend geübt", schrijft Rode in een van zijn essays. Die Betrachtungsart des Sitzers wird durch das Sitzen und das Organ des Sitzens bestimmt. Die breiten Gesasze beherrschen die Welt, und leben mit dem Niederlassungsorgan an ihren beherrschenden Stühlen". Als het omgekeerde nu eens het geval was: de beklaagden zaten en de rechters stonden? Wie würden die Richter davonlaufen ! Wie qualvoll würden sie den Prozess durchstehen mussen ! Wie unwichtig würden sie nehmen, was unwichtig ist ! Wie bald würde man daraufkommen, dasz man sich beim Richten nicht aufhalten, dass man im Vorbeigehen richten, dass man am besten sein Urteil für sich behalten soll!" Misschien ligt, hier de quintessens van Rode's boek, dat ik allen rechters en advocaten, officieren van justitie en ambtenaren O.M. ter lezing aanbeveel. Het zou in ieder geval te begroeten zijn als hun respectievelijke ega's of vriendinnen hun dit boek op hun respectievelijke verjaardagen cadeau gaven ook al zal elke ega of vriendin natuurlijk den ken, dat hij" god zij dank toch niet zoo is (als tweede boek geve ze hem dan Ottwald's werk en als haar budget het toelaat ook nog Charles Duff's Handbook on Hanging"). Misschien zal het boek van Rode dat als het ware een dramaturgie der rechtspraak is en als zoodanig onontbeerlijk vele zittenden dwin gen op te staan. Want eigenlijk is dit leesboek voor beklaagden vooral een leesboek voor rechters. Nieuwe Duitsche boeken: MihUrban:, .Die lebende Peitsche" Nsuer Deutscher Verlag, Berlin. Bernard von Brentano: Der Beginn der Barbarei in Deutschland. Ernst Rowohlt. Werner Turk. Konfektion" Roman. Agis Verlag, Berlin. Hans Marchwitza. Vor Verdun verlor ich Gott". Verlag für Arbeiter Kultur, Berlin. ! Spoor 's Mosterd W. A. Speer }T., STOOKT DEN KETEL van uw centrale verwarming met een HERINGA.JOHNSON OLIEBRANDER l Geen bediening, zindelijk, eenvoudig HERINGA & WUTHRICH CENTRALE VERWARMINGEN i Amsterdam, HAARLEM, Den Haag Prinsengracht bi] de Leldscbestrait Telef 37460 deze week in de uitkijk' R ANGO regie: Ernst B. Schoedsack Dagelijks2.30,7-30en9.30 RESTAURANT CAFÉBORDELAISE LEI DSCHESTRAAT 67-71 -AMSTERDAM Prima keuken - Exquise Wijnen Diner - Souper - Dansant Lunch f 2.?, Diners vanaf f 2.50 Prachtzalen voor Partijen Eigenaars VAN GOETHEM-NEUTEBOOM Snelschrift <~ -, **,//? ^*gf ln den Boekh-en na Dl F MTS BALT "????^^ ^* '^^ postwissel bij RIENTS om &n j ^^^**\ BALT Den Haag, Zelfond. 95 Ct. fr. ? ^-"V«V^fe*n Daguerrestraat 28 DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres HOTEL BEEKHUIZEN, Velp. Uniek gelegen te midden der Beekhuizerbosschen (NATIONAAL PARK) ruim 10.000 H.A. van ongekend natuurschoon, plantengroei en groote geologische waarde, waarborgt U een prettige vacantie. Prijzen geheel in overeenstemming met de heerschende drang tot bezuiniging. Fraai gcïtl. prospectus op aanvrage. VERSCHENEN: GABRIËL SMIT WEERKLANK prijs gecart. f 2.50 TEUIV DE VRIES VERZEN prijs cjecart. f 2.50 Verkrijgbaar bij icdercn goeden Boekhandel en bij de Uitgevers N.V. LEITER NYPELS, Maastricht.