Historisch Archief 1877-1940
Jeugdherbergen in Duitschland
door Lies Jambroes
Wat gisteren nog vol glorie was, heeft heden afgedaan. Ver
slagen staat de mensch daartegenover; maar toch, ondanks
alles, is er iets overgebleven dat den mensch doet inzien dat er
meer is dan gejacht naar baantjes en bezit, dat de politiek
niet tevreden en alle technische vooruitgang niet gelukkig
maakt. In de vrije natuur vinden we onszelf terug,
De natuur weet van niets, weet niets van den tegenzin in
het leven die de opgejaagde mensch van heden heeft en tot
haar moeten wij terug.
Daarom heeft het Jeugdherbergwezen, i» het bijzonder voor
de jeugdigen werkloozen en voor de andere jonge menschen,
wien door den nood der tijden alles uit de handen genomen is,
juist nu zulk een bijzondere opgave te vervullen: hen weder
tot zich te laten komen, hun leven weder zin en doel te geven.
Daarom moet het jeugdherbergwerk hulp geboden worden,
het moet zijn doel, ondanks vele materieele hinderpalen, tege
moet kunnen zien. De Gemeindebehörden" en
,Dorperschaften" in Duitschland zien vele gemeentebesturen er een
eer in om in de onmiddellijke omgeving van hun stad of dorp _
een jeugdherberg te vestigen en geheel in te richten hebben
Römerturm te Andernach ingericht als
Jeugdherberg
algemeen erkend, dat het Jeugdherbergwezen tot de noodza
kelijkste dingen van tegenwoordig behoort en dat het daarvoor
uitgetrokken bedrag niet verminderd worden mag.
In schoolgebouwen, in huizen op het land of in de bergen
speciaal voor jeugdherberg gemaakt of verbouwd, met alle
comfort zooals douches, vaste waschtafels, stroomend koud
en warmwater in eerbiedigwaardige oude torens, in hooge
burchten met geschiedenis, welke honderden jaren neerblikken
op vader Rijn met zijn speelgoeddorpjes aan zijn oever, dit
alles wordt der jeugd voor slechtsweiniggeld( werkloozen beta
len nog minder!) als een tweede Heim" gegeven. Bezoekt
eens eenige van de 2100 Jeugdherbergen in Duitschland en
ziet hoe daar de jeugd haar vrijheid en haar vacantie (nood
wendige vacantie) doorbrengt. Er heerscht een prettige geest,
daar is werk, omdat daar ieder voor zich zelf zorgen moet,
maar met vroolijke gezichten en geen ontevredenheid. In het
kort, het geeft het mooiste wat aan de jeugd gegeven kan
worden: het wonder van het leven.
Er kan gerust gezegd worden dat het trekken'' (wandern)
specifiek Duitsch is, want in het laatste jaar waren er in de
Duitsche Jeugherbergen meer dan 4.000.000 overnachtingen.
Geen ander volk kent deze enorme toeneming van ..trekkers".
De Duitsche .,Wanderlust" heeft een beweging geschapen.welke
nu ook in andere Europeesche landen groote vooruitgang heeft.
Het Duitsche Jugendwandern" is na den oorlog belang
rijk toegenomen. Zoowel jongens als meisjes, scholieren,
studenten, jeugdige arbeiders en ambtenaren hebben ont
dekt welk een waar genoegen het is.
In 1911, het eerste jaar der beweging, overnachttBU
in 17 Jeugdherbergen ruim 3000 trekkers". Een niil ioen
trekkers" bracht het jaar 1922. In 1929 bedroeg het
aantal ongeveer 3.8 millioen. Maar ondanks het groote
aantal Duitsche Jeugdherbergen zijn er toch ook nog
vele noodherber gen". Ook deze moeten J.volgens de
tegenwoordige hygiënische voorschriften ingericht wor
den. En als deze noodherbergen" verbouwd zijn, dan is
dat nog niét genoeg, er zijn nog wel eeuige duizenden Jeugd
herbergen noodig om het jeugdherbergnet in de meest
bezochte streken te sluiten. |p«
Het Bijksministerie en het Pruisische Welvaartsministerie
hebben aan steden, gemeenten en provincies den raad ge
geven hun steun voor het jeugdherbergwerk te blijven
geven. De verschillende toonaangevende" vereenigingen
hebben dezen raad aanbevelend aan hun leden doorgegeven;
de Duitsche pers werkt hard mee door het propa gandeeren
e.d., verder worden alle leden en trekkers" aangespoord
het jeugdherbergwerk door hun persoonlijke medewerk! ig
te ondersteunen. Er zit leven genoeg in en dat is geens
zins te verwonderen, want de Jeugdherbergen zijn onont
beerlijk geworden. De jeugd heeft de dringende behotfta
om zich in zelfstandig doen en laten te uiten, ze heeft
v^rder de oefening van de eenvoudigste levenswijze noodig. Ze
moet eindelijk aan de gedachte gewoon raken dat meneer
is om elkaar te helpen en ieder in zijn soort te achten en dat
het niet meer mogelijk zal zijn om alleen op eigen btlang
uit te gaan. In de Jeugdherbergen moeten de,,heerenzoon
tjes" en de ,,lieve dochtertjes" op eigen beenen staan. Daar
is geen moeder of dienstbode die hun schoenen poetst, den
rugzak inpakt, de kleeren afborstelt, het ontbijt klaarzet,
de kousen of sokken stopt of hun gescheurde kleeren maakt.
Daar moeten de jongens en meisjes zelf hun bedden opma
ken, zelf de slaapzaal aanvegen, en zelf voor hun eten zor
gen. Voor het naar bed gaan neemt ieder een douche (in de
meeste Jeugdherbergen zijn douches aanwezig) en indien
niet aanwezig in elk geval voor het naar bed gaan een
voetenbad. Van half 10 tot 10 uur wordt er 's avonds ge
meenschappelijk gezongen, meestal met begeleiding van
een luit of gitaar, bespeeld door den herbergsvader of
anders een van de trekkers" (de Duitsche trekker heeft
de luit haast altijd bij zich). Op zoo'n avond zijn er vaak
bijeen: Pranschen, Engelschen, Zwitsers, Duitschers, Hol
landers en Belgen. De prettige geest die er dan ook
heerscht doet onwillekeurig de vraag in je opkomen:
zullen bij een nóg grooter toeneming van zulke
internationale avonden in de Jeugdherbergen
de diverse vredes- en
herstelconferenties nog wel noodig zijn ?
f Van 10 uur 's avonds
af tot O uur 's mor
gens is er rust. De de
kens worden 's mor
gens uitgeklopt en op
gevouwen, zoodat het
bed voor een volgenden
trekker weer klaar staat
en deze alleen maar zijn
slaapzak uit zijn rugzak t i
halen heeft of anders e9
slaapzak voor een weinig gtll
moet huren om volgens het Huis
reglement van zijn bed gebruik te
maken; ~ nr?<?
Ieder geeft in de: e gemeenschap
wat hij waard is. Hetnioederskindje
behoeft voor geen aparte behande
ling bij de herbergsvader of -moeder
aan te kloppen !
Zoo kweekt men. op pleizierige
wijze, zelfstandige menschen!
En met iedere verdere uitbreiding
zal de sociale beteekenis van het
Jeugdherbergwezen des te meer naar
voren komen.
De illustraties stellen voor, van boven
naar beneden:
Jeugclheiberg Landeshauptmann
HorionHaus, Bad Godesberg a/Rhein,
Marschiertor, Jeugherberg in Aken. (alleen voor
jongens), Jeugdherberg in Altenahr,
Jeugdderberg in Limburg-Lalm. Dagverblijf Runde
Turm (Romer Turm), Andernach,
Waschtuimte van jeugdherbevg :n Bad Godesberg
K/Rh. Jeugdherberg Stahleck, Bacharacu
""?* l ?>
-