De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1932 30 juli pagina 4

30 juli 1932 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

In* '9-41 f* 2*. u, ft De Groene Amsterdammer van 30 Juli 1932. No. 2878 ?S. Nog steeds meer bezuinigingen door Melis Stoke Teekeniugen door Harinsj-ii van Beek. De vrouwelijke Welter Tienduizenden Nederlandsche huisvrouwen zien reikhalzend uit naar een vrouwelijke Welter, die zal opstaan om haar, in vierhonderd bladzijden druks van een te duur bevonden Landsdrukkerij, een programma aan de hand te doen voor doel matige bezuiniging. En er ligt dan ook iets onbillijks in dat een commissie de resultaten van een grondige studie ter beschikking stelt van de Landshuishouding De redder terwijl zij, die de dagelijksche verantwoordelijk heid dragen voor de huishouding van gezinnen, geen andere voorlichting ontvangen dan die welke sommige redactrices van damesrubrieken officieus en geheel op haar eigen houtje wel ge lieven te verstrekken. Wie zal onze vrouwelijke Welter zijn.... ? Of onze mannelijke Welter desnoods, maar die zich dan meer in het bijzonder bezig houdt met de zorgen van onze vrouwen en moeders. ... ? Gelijk bij alle vragen naar een figuur, een man, een redder in den nood, zweeft ons aanstonds een antwoord op de lippen. ... En gelijk altijd luidt dat antwoord kort en krachtig: Colijn.... Colijn.... zal hij het zijn.... ? Deze vraag berust op iets.... Er is een aanwij zing, maar ze is nog slechts vaag. Want in de stilte die om onze vrouwen en moe ders heerscht, in de duisternis die haar omvat en waarin ze tasten, is een geluid vernomen. Zijn stem.... Hij sprak weinig, doch er was het begin van een aanwijzing: Wij moeten onze bezittingen, zeide de heer Colijn, met de geringste middelen in stand houden. Wij moeten de auto niet afschaffen doch de boterham met minder kaas stoffeeren, minder ham.. En hij had kunnen voortgaan minder hagelslag, minder Pindakaas, minder chobotra, minder muisjes. ... Maar hij zeide niets meer en ofschoon zijne aan wijzing in haar soberheid wel schril afstak tegen de vierhonderd bladzijden drukwerk van de com missie Welter, vormt ze tenminste eenige hou vast. We moeten dus de auto aanhouden. Ha. . . . wat zeide ik u. ..." roept Sir Henry Deterding blij verrast. Maar wij moeten minder op de boterham leggen. En Ha" roepen, ofschoon in geheel anderen toon en zelfs met eenige bitterheid de producenten en wederverkoopers van hammen en worsten, van kazen en koeken, van anijspraeparaten en ver duurzaamde vruchten, van fijngestampte aard noten en gerookte visschen. Ha". . .. roepen zij allen, en knersen de tan den. En zoo blijkt ook dit advies zijn vrienden te hebben en zijn vijanden. . . . Waar is de uitweg? Wat moeten wij doen om te bezuinigen? Reeds eerder hekelden wij in deze rubriek de lapmiddelen die ons worden aanbevolen: de scheerkwasten die niet uitgespoeld moeten worden, opdat de zeep een tweede maal dienstbaar zij.... de papieren servetten en de aardige fietsmutsjes van bedorven kunstzijden kousen, de altijd wel kome canapékussens van lapjes oude japon, het tot poetsmiddel aangewende koffiedik en de tot rooktabak omgewerkte sigareneindjes. Wij verwerpen als deze middelen als vijandig aan een gezonde industrie, en een bedrijvigen kleinhandel. En wij hebben dus, zonder daarbij te vervallen in vierhonderd bladzijden druks, als eenig directief de aanduiding van Colijn. Weg met die hagelslag Wij rijden hongerig in onze auto's Welbegrepen zullen wij dus met een kriebelig gevoel van honger 'of droge broodkruimels, in onze auto's rijden. Het natuurlijk en noodzakelijk gevolg daarvan zal ongetwijfeld'zijn een verminderd meesterschap over het stuur. Maar een kniesoor zal daartegen bezwaren voelen, waar ons lands bestuur zelf zoo duidelijk demonstreert dat men zelfs in de verantwoordelijkste kringen in crisistijd het stuur wel eens kwijt kan zijn. . . . Neen, voor wie dieper doordenkt ligt er in het advies zelfs nog een bron van inkomsten verbor gen. Want de toenemende aanrijdingen en verkeers overtredingen zullen de boeten ruimer doen toevloeien naar de schatkist. Aldus is, ongecon troleerd door de Staten-Generaal, die zich daar tegen op moreele gronden verzet zou hebben, een soort heffing geschapen op de onder voeding. We schaffen dus de auto niet af en stellen de calorien die wij ons lichaam onthouden ten dienste van het snelverkeer. Kn verder. . . . ? f, Verder zal het wachten moeten zijn op den vrouwen-W citer, of hij Colijn heet of anders. die het bezuinigingsadvies aanvult en die de zede lijke moed heeft om zijn overtuiging bloot te leggen tegenover een corps dat heftiger is dan dat van Duitsche paradoxen (Slot van pag. i) De regeering von Papen heeft a gezegd, zij moet nu noodzakelijk b zeggen. Zondag is de dag van verkiezingen. Komt er nu een meerderheid van de nazi's en hun vrienden zal zij dan voor haar wijken, ofschoon dit dan toch een groep van partijpolitici is? Of zal zij dan zonder rijksdag verder regeeren? En is er een meerderheid van links, zal zij dan weer plaats maken voor een kabinet-Brüning dat beginnen zal al haar werk ongedaan te maken? De arme von Papen, die noch een sterk noch een schrander man is, heeft veel op zich durven nemen. De sterke mannen", die achter hem staan en die waarschijnlijk goede generaals en stellig goede Pruisische commissarissen van politie zijn, konden eveneens nog zeer verlegen raken met de omstan digheden. Intusschen kunnen wij, als buitenstaanders, een zeer paradoxalen toestand waarnemen. De conservatieve federalisten grijpen in in de souvereine rechten van den grootsten bondsstaat, en. de unitariërs van links, die de bondsstaten steeds onder rijksgezag hebben willen brengen, zijn buiten zich zelf van toorn. De conservatieve en monarchistische rijksregeering maakt gebruik van het befaamde ar tikel 48 van de grondwet des Kijks, waarvan reeds Brüning, met heel andere oogmerken zich zo» rijkelijk heeft bediend. Daartegen komen nu de vrienden van Brüning in omstuimig verzet, als ware dit de eerste keer dat dit geschiedde. Nu vraagt men misschien hoe het mogelijk was dat in de democratische, republikeinsche grondwet van Weimar, ontworpen door een zeer ver links staand, buitengewoon knap kenner van het staatsrecht, dit artikel kon opgenomen worden. Immers dit artikel geeft iedere rijksregeering een gevaarlijke macht tegenover rijksdag en bonds staten in handen. Dat komt omdat men zich de mogelijkheid van complicaties heel anders heeft voorgesteld. Men dacht er toen niet aan dat betrekkelijk zoo spoedig een regeering, voortgekomen uit de wereld der oude jonkers en van hun geest bezield, in de Wilhelmstrasse zou zetelen. Men kon niet verder zien dan een zeer republikeinsch gezag te Berlijn, wellicht bestookt door monarchistische bonds staten aan den buitenkant. Een actie tegen een weerbarstig, monarchistisch Beieren kon men zich voorstellen, niet echter een toestand zooals nur waarbij de groepen van links in het weerbarstige, en vooral niet onduidelijk monarchistische Beieren hun steun en betrouwen zouden zien. Zoo staan de dingen in Duitschland op hun kop. Dat dit een situatie is waarin men het hoofd koel kan houden om met verstand te regeeren zal niemand willen beweren. de tegen den heer Welter georganiseerde stem gerechtigden. . . . wij bedoelen de huisvrouwen. Met het aanhouden van een auto kunnen ze ?ich nog vereenigen. Met de vereenvoudiging van het kruideniersboekje ook nog wel.... Maar verder is de heer Colijn nog niet gegaan, want Het terrein van de kleeding als we op liet terrein van de kleed ing zouden geraken. . . . Wilt u wel gelooven dat ik mi zelf niet eens vei'der durf te gaan . . . . ? f -f' ' t

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl