De Groene Amsterdammer van 30 Juli 1932 No. 2878 l* '7 Fransche boeken Franfois de Bondy Boekbespreking door Jan van Nijlen Deze schrijver behoort niet tot degenen die eene groote reputatie hebben verworven en ik geloof niet dat zijn naam buiten Frankrijk eenigen weerklank heeft. Zelfs in Frankrijk is zijn werk niet zoo erg goed bekend, te oordeelen althans naar de critiek van de meest gezaghebbende tijdschriften. Maar er bestaat aldaar tenminste eene elite, die dezen auteur zeer waardeert, een kring van gecultiveerde lezers die eenigszins wantrouwend staan tegen over sommige drukdoende nieuw lichters, zonder daarom veel te voelen voor de gemakkelijke literatuur van een Bazin of een Bordeaux. Het zijn zij die van Toulet houden, van de Comminges, Marsan, Codet, Pellenn en eenige anderen wier werk, dat zeer modern is, iets achttiendeeuwsch heeft in zijn vriendelijk, libertijnsch scepticisme. Die literatuur heeft, meer dan het werk van sommige groote schrijvers, een typisch fransch karakter. Ik zal niet beweren dat AndréGide en Marcel Proust geen groote Fransche schrijvers zijn, maar zij zijn het om andere redenen en op andere gronden dan bijvoorbeeld Voltaire en Lafontaine, die, elk op eigen wijze, het fransch genie in zijne diverse en meest typische vormen ? incarneeren. Men moet natuurlijk niet al te zeer genera liseeren, maar de beste werken eener literatuur bezitten toch altijd eenige specifieke eigenschappen die eigen zijn aan den geest en de zeden van het land waar zij ontstonden. Daarom trent kunnen de tijdgenooten vooral in het buitenland zich nogal gemakkelijk vergissen. De in het buitenland meest verspreide fransche werken van auteurs als Prévost, Lavedan, Hervieu en anderen, had den destijds het publiek in den waan gebracht dat de fransche literatuur voor een groot deel, om niet te zeggen het grootste, uit zeer frivole werken bestond, terwijl de echte, geestige litérature légere" die door schrijvers als Toulet, Pellerin, Codet enz. werd beoefend, en die werkelijk in de ABONNEMENTSPRIJS van ,,De Groene Amsterdammer" per jaar, bij vooruitbetaling " franco per post: Voor Nederland . . . f 10 Ned -Indiëp/mail . 13.50 p/zeepost ,, 10 ,, ab. binnen Europa ,, 11.50 uitgezonderd. Engeland-Itali Zwitserland Amerika . . . . 13.50 Zuid-Afrika 11.50 talie- 7 13.50 Postgiro NQ. 72880 Gemeentegiro G. 1000 traditie was van den franschen geest, in Frankrijk onvoldoende en in het buitenland nagenoeg geheel niet be kend was. Dit is jammer, want tot deze laatste soort werken behooren eenige boeken die in de toekomst misschien als meesterwerken zullen worden aange zien. Men moet maar even denken aan sommige boeken van de Comminges en deze vergelijken met eenige groote successen uit de laatste jaren, Morand en Maurois bijvoorbeeld, om te be seffen hoe eene geschiedenis der tegen woordige fransche literatuur, over een honderd jaar, er mogelijk geheel anders zal kunnen uitzien dan onze tijdgenooten het zich voorstellen. De boeken van Francais de Bondy zijn zeker geene naar alle regelen der kunst geschreven romans, evenmin als die der meeste fantaisisten; zij hebben iets grilligs en bandeloos, maar ook eene levendige, beminnelijke prilheid. In niet vele boeken vindt men zulke meisjesfiguren als die onvergetelijke Aurore uit Les douees Flèches; en weinige hedendaagsche auteurs heb ben zoo treffend de figuur weergegeven van den ontgoochelden en nog levertslustigen veertigjarige, die eindelijk de liefde vindt, waarin hij misschien niet gelooft, maar die hij spijts alles bleef verwachten. Ook in zijn jongste werk Simoïs 1) treffen wij weer eenige dergelijke figuren aan. Zij zijn niet altijd even scherp geteekend en even menschelijk als Antoine en Aurore uit Les douees Flêches; zij zijn wel eens te precieus en te subtiel en in zijn geheel heeft Simo'is niet dezelfde bekoorlijkheid als sommige andere boeken van de Bondy. Maar de meest karakteristieke gaven van dezen auteur zijn ook hier weer aanwezig en in voldoende mate om van dit geschrift een aangenaam, half-sceptisch half-sentimenteel boek te maken, dat men leest niet het plezier dat men heeft in de conversatie van een beschaafd, gezellig en geestig vriend . Het geval is misschien een beetje gezocht: een man die sedert jaren leeft met de herinnering aan een verloren liefde, ontmoet een jong meisje, dat de dochter blijkt te zijn van zijn vroegere verloofde. Kn de oude liefde schijnt in hem te ontwaken. Voor wie? Voor de beminde die hij verloor of voor haar dochter die. in woord en glimlach en gebaar, haar evenbeeld is? Of is het alleen een schim die hij liefheeft:1 Met het vaag verlangen klaar te zien in zichzelf. vertelt hij het geval aan een jonge vrouw die hem bijzonder sympathiek is. met liet gevolg dat hij ontdekt dat het op deze is dat hij verliefd is. en ten slotte bevrijd wordt van de schim van zijn verleden. Dit boek is geen meesterwerk, maar een van die boeken die ons. in sommige uren. nader aan het hart liggen dan de meest volmaakte geschriften, zooals vaak de toon van een klein gedicht ons inniger ontroert dilti een onsterfelijk epos. Want ook de lezer is. evenals de schrijver, goddank, als mensch niet volmaakt. 1) de UOY OOSTERBEEK DOOF? Hiervoor bestaat een prima hulpmiddel, DE ACOUSTICON Vraagt ons gratis boekje Goed nieuws voor hen die doof zijn." ACOUSTICON MIJ. NIEUWE PLEIN 34 A K M H E JU. F" F. SI N EMU S Leidschestraat 20-22 AMSTERDAM C. Overhemden naar maat vanaf f 8.50 PRIMA COUPE Eigen Atelier Prinsengracht bij de Leidschestraat Telef 37460 deze week in de uitkijk* R ANGO regie: Ernst B. Schoedsack Dagelijks2.30,7-30en9.30 HOTEL BEEKHUIZEN, Velp. Uniek gelegen te midden der Beekhuizerbosschen (NATIONAAL PARK) ruim 10.000 H.A. van ongekend natuurschoon, plantengroei en groote geologische waarde, waarborgt U een prettige vacantie. Prijzen geheel in overeenstemming met de heerschende drang tot bezuiniging. Fraai geïll. prospectus op aanvrage. WIJ MAKEN THANS De comfortabele en heerlijk zachte matrassen, zooals U die in het buitenland vindt KOLDEWEY & CORBIÈRE LEIDSCHESTRAAT 30 - TELEFOONNO. 37752 - AMSTERDAM Verschenen bij ALLERT DE LANGE - Amsterdam de roman van AndréMaurois DE VICIEUSE CIRKEL (LE CERCLE DE FAMILLE) Geautoriseerde vertaling van M. J, Premsela Ingenaaid f 2.90 Gebonden f 3.90 Reeds eenige weken na verschijning van de Fransche editie is deze roman een wereldsucces geworden! Maurois ver tegenwoordigt thans het best de hedendaagsche Fransche literatuur tegenover het buitenland. Esnige persbeoordeelingen: NIEUWE ROTTERD. COURANT: Zóó sterk heeft in geen jaren een roman ons doen meeleven, zóó dankbaar liet misschien nimmer een schrijver ons voor zijn even ontroerend als logisch werk, zóó zeker van haar onsterfelijkheid maakte wellicht geen moderne litteraire schepping ons als ditmaal, nu wij ons verrijkt voelen met AndréMaurois' roman Le Cercle de Familie". DE TELEGRAAF: Prachtig teekent Maurois het innerlijke drama van de kleine Denise. Ongetwijfeld een der belangrijkste werken van het Fransche boekenjaar. ALGEMEEN HANDELSBLAD: Het werk getuigt van een kunst, een rijkdom, een meesterschap, die buitengewoon zijn. De personen leven, zij bezitten een aangrijpend relief en het boek doet Maurois nog stijgen in onze achting, in onze bewondering. VERKRIJGBAAR IN ELKENGOEDEN BOEKHANDEL VICTORIA-WATER Opwekkend en gezond. OBER1ANMSTCIM Natuurlijk Bronwater