Historisch Archief 1877-1940
j,l?
ir
A
k
1yz
l //\.o
Den 21sten April gingen
de markiezen van Miramare
en de burchtgraaf van
Besac.on het opstandig volk Van
Parijs bezien, en verklaarden
zich teleurgesteld."
,,Den 21sten July werden
onthoofd de markies van
Miramare?? en de burchtgraaf
van Besangon".
Den 22sten July werd ont
hoofd de markies
vanMiramare, broeder des voornoemden.
(Geschiedenis der
Fransche Revolutie)
Een Spaausch stadje werd zicht
baar op een vroegen heeten morgen
na elf dagen zee: een wazig gebergte,
een grauwe vestingmuur, een wit
standbeeld, een Neuremberger
speelgoeddoos roze en geele en blauwe
huizen en paleizen en twee rijen groene
stoffige palmen langs de glinsterende
zee.
Het scheen vredig en welzalig achter
zijn havendam te slapen. Maar met
de loods kwam het nieuws aan boord:
er was revolutie.
Ga mee de revolutie kijken?"
zeg ik tegen mijn vriend den zeeman,
zoodra wij aan de ka liggen.
Waarom?" zegt de zeeman. Dat
kan je hier altijd zien. Als het meenens
wordt halen ze een standbeeld om en
zetten er een ander voor in de plaats,
en verder blijft alles plesant en eender,
behalve dat ze soms raak schieten."
Luilak l" zeg ik minachtend.
Passagier !" zegt de zeeman
minachtender. Maar als je erg graag
wilt "
En dus gaan wij de revolutie kijken.
Aan het eind van de ka
staat een sectie bruine
Spaansche infanterie, een
duizend man blauwe ha
venwerkers, en het oud
ste zwarte paard van
Europa met toebehooren.
Stap in," zegt de zeeman.
Waarom?" zeg ik.
Denk je dat ik voor jouw pleizier
naar die revolutie loop?" zegt de
zeeman, en hij legt den koetsier uit wat
de bedosling is. De koetsier begrijpt
het op slag. Ervaring is alles. Maar,
zegt hij, de revolutie zal zeker niet
voor een uur of tien beginnen, de
heeren kunnen beter eerst het oude
klooster gaan zien, en de echte Murillo.
Hoe kan een revolutie zoo laat begin
nen ! zeggen wij ontevreden, want het is
half zeven in den prillen wazigen
morgen en onze tijd is beperkt. Er
moet eerst afgesproken worden, waar
de revolutie begint, zegt de koetsier.
Wij rijden de opstandige stad bin
nen. De voltallige revolutionaire partij,
en haar aanhang, schijnt daaromtrent
inderdaad af te staan spreken.
Mettertijd komen wij aan een witte
kloosterkerk. Op den stillen koelen
binnenhof scheren duizend en een
zwaluwen door zonlicht en schaduw;
door de open bogen schittert de zee
tot aan den verren horizon, het ruikt
naar olie, kruizemunt, visch, wierook
en water. Maar er is een echte Murillo.
Wij zien de echte Murillo en stappen
weer in.
Wij rijden langzaam voorbij de
trouwe regeeringstroepen, die in de
harde schaduw van een
palmplantsoen sigaretten zitten te rooken. Met
dit paard" zegt de zeeman kom je
eigenlijk alleen de menschen voorbij
die je tegenkomt."
Wat zeg je?" zeg ik.
Zet je alpino af en je zonnebril op"
zegt de zeeman. Waarom?" zeg ik.
Omdat de havenarbeiders hier een
alpino dragen, en de regeering zonne
brillen", zegt de zeeman ernstig. Je
kan nooit weten".
Och kom," zeg ik. 't Lijkt net
een operette." Ja" zegt de zeeman.
Hierna stapt de koetsier af en
spreekt lang en ernstig met een ander
koetsier. Kwart voor tien. op de
markt" zegt hij daarna. De markt
blakert verlaten tusscheii vijf dozijn
kromme knoestige groene
vijgenboomen, alle winkels zijn achter de lui
ken en alle cafo's zitten vol belangstel
lenden, die eveneens op de hoogte
zijn gebracht van het revolutionaire
geheim. &
Om half elf wordt er een ander
geheim bekend. Men stapt op. Wij
wenden ons tot den kellner. Het
is kwart voor elf, bij het
telefoonkantoor" zegt de kellner zeer ernstig.
Wij rijden naar het telefoonkantoor.
In de vestibule glinsteren vele bajo
netten. Op de stoep staat een lichte
mitrailleur, naast de mitrailleur staat
een sergeant en leest een krant. Alle
winkels zijn achter de luiken. In de
café's aan weerszijden van de lichte mi
trailleur zitten de belangstellenden, en
lezen dezelfde krant. Het wordt warm,
wij vervelen ons allen zichtbaar. De
koetsier knikt hulpeloos, hij kan het
niet helpen. Om elf uur knettert er
een ordonnans op een motorfiets
voorbij. Er is wederom iets gebeurd.
Er is geschoten. Bij het kruitmagazijn.
Een deel der belangstellenden ver
trekt naar het kruitmagazijn. De
koetsier weigert echter. Hij heeft vier
en een half uur gewerkt, en ook het
paard heeft vier en een half uur ge
werkt. Zij gaan slapen. De onkosten
der revolutie bedragen ? 1.84 volgens
de laatste koers, met fooi. Overigens
zal de revolutie naar thans zeker is,
te half twaalf beginnen, en wel op het
kerkplein.
Naar het kerkplein." zeg ik.
..Goed. Zet dan je zonnebril af en je
alpino op" zegt de zeeman, want het
is bijna tijd van eten" en kort daarna
ben ik eensklaps vrij koud in de maag
streek. Op het kerkplein staan dui
zend stille alpino's. in wier midden
iets ligt, dat uit de verte de
Nederlandsche legertank met haar averij
lijkt, en daaromheen zijn een aantal
zwart gelakte steken van carabinieri
in onrustige beweging, (ia mee een
sherry drinken" zegt de zeeman.
..Waarom?" zeg ik dit is de revo
lutie ?''
..Daarom" zegt de zeeman. Do
sergeant op den hoek heeft zoo net
stiekum de klep van zijn revolvertasch
los gepeuterd."
..O." zeg ik. Nadat wij twee
sherry's gedronken hebben is het
kerkplein leeg. In het midden ligt
een omvergegooide vuilniswagen, en
er staan vier stille carabinieri.
Dat was de trots van de
regeeringspartij" zegt de zeeman. De
vereeniging voor vreemdelingenverkeer adver
teerde deze stad eens als de schoonste
van Spanje. Sic transit. ..."
Op dit oogenblik klinkt er een ka
nonschot. Hoor je (ïat !" zeg ik.
Nee" zegt de zeeman, dat is het
schot van twaalven. Afgeloopen. Ga
mee naar boord, eten."
Bah, wat een revolutie" zeg
ik. Ja", zegt de zeeman. Soms is
het gevaarlijker."
De nieuwsgierigheid straft zichzelve.
Te een ure dwaal ik opnieuw in de
stad. Men heeft niet iederen dag
kans een revolutie te zien. Maar de
pleinen zijn leeg, de straten zijn leeg,
op het kerkplein ligt de arme vuilnis
wagen eenzaam en verlaten en nog
steeds omgekeerd en een paar grijze dui
ven pikken.graantjes uit haar
weelderïgen inhoud.Een revolutionaire idylle.
Ik informeer mij nog eens bij den
kellner aan de markt, en vraag waar
de revolutie thans is, en het leger,
en zoo voorts.
Eten" zegt hij Slapen". En aan
gezien hij vele talen spreekt, zegt hij
nog: Siesta. Trop chaud. To much
sun" Of er heden nog verder revolutie
is? Hij meent van niet. Maar in ieder
geval is er vanavond vuurwerk en
Zondag stierengevecht, zegt hij, om
zijn stad hoog te houden tegen den
vreemdeling die vertier zoekt.
Een revolutie is iets zeer
onbegrijpelijks, als men niet precies weet,
waarover het gaat." dacht ik. Ik zal
moeten wachten tot ik de volgende
week de kranten van morgen lees...."
Revolutie!" zei ik des avonds
tegen den zeeman toen wij weer
vredig zuidwaarts voeren.
..Och" zei de zeeman en keek op
uit zijn Spaansche krant 't was van
daag maar een relletje. Een doode en
drie gewonden."
..Wat!" zei ik.
..Nou ja." zei de zeeman. ,.In de
golf van Biskaje waait het meest, en
hier is 't nou meest niet kalm. Maar
je kan het beter uit de krant lezen.
Wou je morgen weer kijken?"
Waarom?" zei ik.
..Luilak !" zei hij minachtend.
l']n zoo is de revolutie die men
meemaakt, als men niet precies weet
waar het om gaat. o hooggezadelde
muze dei1 historie.
K"
K* f