Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 20 Augustus 1932
No. 288»
|:;y
KV
*»4v
t
V..
Bezuiniging op het gebied
der sociale verzekering
door Dr. F. E. Posthuma
Overheid en particulier.
Gaarne wil ik iets omtrent bovenvermeld
vraagstuk schrijven, mede in verband met het
rapport der commissie Welter.
Ik zal daarbij niet treden in een critische
beSchouwing van de binnen het raam der wettelijke
tegelingen voorgestelde beperkingen van uitgaven
van den Staat voor de sociale verzekering ; ten deele
Omdat ik bet omvangrijk en goed gedocumenteerd
Werk der commissie ten volle waardeer en ten deele
omdat ik het belangrijker acht om te kunnen wijzen
op ingrijpender bezuinigingen, die naar mijn oor
deel voorgeslagen hadden kunnen zijn. Zij het
dan ook dat ze mede aan het bedrijfsleven ten
goede zouden zijn gekomen; indirect wordt 'bet
bereiken van zulk een doel toch ook een bate voor
den Staat.
Wanneer de commissie Welter becijfert welke
millioenen zij den Staat aan uitgaven voor de inva
liditeits- en ouderdomsverzekering wil besparen,
wijst zij op bldz. 403 van haar rapport m. i.
terecht op de vele onzekerheden, die de balan
sen van het Invaliditeits- en van het
Ouderdomsfonds opleveren. Deze onzekerheden zijn, zie ik
het wel en dat acht ik zeer belangrijk vol
strekt inhaerent aan het ten deze gevolgde ver
zekeringsstelsel. Daardoor is het dat dat stelsel
slechts een schijnbare zekerheid geeft. Indien toch
al behoorlijke veronderstellingen, voor zoolange
tijdvakken als waarom het hier gaat, zijn te maken
omtrent het verloop van invaliditeits- en
sterftekansen, misschien zelfs van den rentevoet, nimmer
is de af- of toeneming van de bevolking en van de
verschuivingen daarin die den kring der verzeker
den betreffen en de verlenging van den levensduur
die van de economische, hygiënische en medische
omstandigheden in de toekomst afhangen, onder
betrouwbare cijfers te brengen.
Ware dit alles niet het geval, dan maar ook
dan alleen zou het bezwaar waarop de commissie
zinspeelt, opgaan; het bezwaar n.l. dat zonder
vermindering van aanspraken een zoo aanzienlijke
verlaging der Rijksbijdragen als wordt voorge
steld, op onverantwoordelijke wijze lasten naar de
toekomst zou verschuiven. Gelet op het boven
geponeerde, verwacht ik echter van de ook thans
wederom zoo lang uitblijvende tweede
vijfjaarlijksche balansen per ultimo December 1929 geen
ontzenuwing van de voorstellen der commissie.
Maar om dezelfde redenen ware m. i. toelaatbaar
geweest om verder te gaan en het
kapitaaldekkingsstelsel te vervangen door het rentedekkings
stelsel. Het wil mij voorkomen, dat laatstgenoemd
systeem het juiste midden houdt tusschen het
eerstbedoelde en het omslagstelsel. Zij het in
inindere mate dan het kapitaaldekkingsstelsel,
het biedt toch het voordeel van regelmatige ka
pitaalvorming, noodig opdat het tegenwoordig
geslacht, zorgend voor zijn voortzetting en ver
meerdering in zijn nageslacht, tevens zorg drage,
dat de volgende generatie naar rato dezelfde wel
vaart geniete als de thans levende. Ook worden
bjj het rentedekkingsstelsel niet al te zeer lasten
betreffende de thans aan het huidig geslacht
verleende aanspraken op de schouders van kinderen
en kleinkinderen afgewenteld.
Men blijve hierbij echter niet staan, maar
verbinde zulk een wijziging van stelsel met een plan
.van unificatie. Wat nu het brengen van grooter
eenheid in de uitvoering van de sociale verzekering
betreft, ook daar zou ik verder willen gaan dan de
commissie Welter, die slechts refereert aan het
jrapport der commissie van IJsselsteijn. Hoe
;prijzenswaard het ook is om de noodige orde te
trillen brengen in de verhouding tusschen ver
schillende overheidsorganen, nu de Staat, naar de
gedachte der commissie Welter. zich, wat het
bijdragen in de administratiekosten der sociale
verzekering betreft, geheel zal terugtrekken, klemt
nog te meer de billijkheid van het postulaat,
dat de organen van dien Staat zich met de uit
voering der sociale verzekering slechts bemoeien,
voorzoover zulks noodzakelijk is, d.w.z.
voorzoover particulieren daarin niet voorzien of kunnen
voorzien.
In geval van tijdelijke invaliditeit ontvangen
de meeste verzekerden (Invaliditeitswet) reeds
thans van Bedrijfsvereenigingen of Raden van
Arbeid, gedurende ten hoogste 6 maanden, uit
keering van 80 pCt. van het loon. Waarom niet
een deel van het risico der huidige invaliditeits
verzekering laten aansluiten aan het risico der
ziekteverzekering en de reeds genoemde organen
verplicht gedurende een zeker tijdvak een bij peri
oden in percentage van het loon afnemende
invaliditeitsrente te betalen? Dan kan de administratie
der Raden van Arbeid sterk vereenvoudigd worden,
omdat de individueele registratie en boekhouding
komt te vervallen. Laat men, na afloop van dat
tijdvak, wanneer dus het niveau der huidige ge
middelde invaliditeitsrente is bereikt, de
invaliditeitsrente (als eenheidsrente bijv.) ten laste
komen van een uit Rijksbijdragen te voeden In
validiteitsfonds, dan heeft men voor het bedrijfs
leven zeker een bezuiniging bereikt; te berekenen
valt dan welke rente uit dat Invaliditeitsfonds kan
worden verleend, indien men het bedrag aan
Rijksbijdragen behoudt dat in het plan der com
missie Welter op het invaliditeitsrisico betrekking
heeft, maar tevens naar het rentedekkingsstelsel
overgaat.
* *
*
Dat stelsel zou, indien men niet wat adminis
tratief nog grooter vereenvoudiging zou geven
tot staatspensionneering wil overgaan, tevens toe
te passen zijn, wanneer men ook daadwerkelijk
de bijzondere risicodragers zou willen toelaten tot
uitvoering van de overige verzekeringen, waartegen
de Invaliditeitswet dekking biedt. Dat aan de
bedrijfsvereeniging die het risico van ongevallen-,
ziekte-, tijdelijke invaliditeit-, ouderdoms-, we
duwen- en weezenverzekering zou dragen, zeer
aanmerkelijk zwaarder eischen, wat hare draag
kracht betreft, zouden moeten worden gesteld, is
vanzelfsprekend. Ik meen dat hieraan verschil
lende voordeelen verbonden zouden zijn; dit alles
uiteen te zetten is binnen het bestek van dit
artikel niet mogelijk. Moge ik er hier echter alleen
op wijzen dat op deze wijze wel ondervangen zou
worden het veel besproken bezwaar, dat n
overheidsorgaan door het beheer van een zóó
groot kapitaal als dat van het Invaliditeitsfonds
aan het einde onzer eeuw zou zijn, te grooten
invloed op den gang van zaken zou krijgen, vooral
als de gelden der sociale verzekeringsfondsen
in de industrie zouden worden belegd. Het behoeft
geen betoog, dat voorzoover de Staat, ook bij
aanvaarding van het rentedekkingsstelsel, voor
dekking van het risico van ouderdoms-,
weduwenen weezenpensioen zal blijven bijdragen, die bij
dragen alsdan naar evenredigheid mede ten bate
van de bijzondere risicodragers zouden dienen te
komen.
Dat en waarom in het algemeen belang een dus
danige wijziging der Ongevallenwet tot stand dient
te komen dat bij de uitvoering dier wet bedrij f
svereenigingen mede een rol kunnen spelen, heb
ik te vaak betoogd, nog onlangs in een vergadering
der leden van de Algemeene R.K.
Werkgeversvereeniging in het Diocees Haarlem, dan dat ik
thans dit wederom uitvoerig behoef uiteen -te
zetten.
Meer dan een aanwijzing in deze richting, dat
Prenten en platen
Een plaatwerk in 30 voorbeelden van.
grafische technieken, 80 afbeeldingen.
en beschrijvingen door Jan Poortenaar.
Uitgeg. te Amsterdam met steun van
deVer. tot Bevordering der Grafische Kunst.
Z.j.
Het is lang niet altijd een verheugend verschijnsel
als men" groote belangstelling aan den dag legt
voor hoe het gedaan wordt." De cuisine moge
op velerlei gebied interessant en soms ook wel
pikant zijn, wie er teveel in rond neust verliest
veelal zijn smaak en zelfs zijn eetlust. Zoo kan
men bedenkingen koesteren t.a.v. de.wijze waarop»
men b.v. tracht met kleedkamer-interviews,
generale-repetitie-reportages en beschrijvingen van
grime-geheimen het publiek wat tooneel-liefde bij
te brengen. De geest des tijds is toch al te veel een
geest die zich aan technische snufjes een
chronischeverkoudheid snoof en daardoor ietwat suf werd,
dan dat we nu óók nog de liefde voor de kunst, die
den geest kan wakker houden en hem helder kan
doen zien, door het steeds maar wekken van pu
blieke belangstelling voor haar techniek zouden
moeten gaan. . . . ondermijnen.
Tot op zekere hoogle echter is zulk een belang
stelling, is kennis van techniek inzake kunst, wél
een goed ding; kan zij de ware interesse voor het
product zélf stimuleeren en verdiepen, de ontvan
kelijkheid grooter maken. Zoo kan zeer zeker de
Prent en de Plaat dikwijls beter gewaardeerd
wor<ten indien men althans iets weet van de diverse
grafische technieken die bij hun productie tepas
komen. Nu bestaat er, in tegenstelling met
hetteveel" bij het tooneel, op het gebied van Prent
en Plaatkunst ongetwijfeld een tekort aan tech
nische voorlichting van de menigte, gevolg ook
van het feit, dat zulk een voorlichting, wegens
de ingewikkeldheid der materie, lang niet gemakke
lijk in populairen vorm te geven valt.
In deze leemte werd nu door dit werk van Jan_
Poortenaar op voortreffelijke wijze voorzien. In.
den doolhof die de talrijke, met den dag vermeer
derde en verbeterde, grafische procédés voor den
leek vormen, treedt hij als een practisch teiivolle
geschoolde betrouwbare gids op, die de onder
scheiden technieken, zoowel die van de Prent,
hethandwerk: de houtsnede en houtgravure, de
kopergravure en ets. de steendruk; als van
dePlaat, het meer mechanisch-fotografische werk: lijn
en autotypie-cliché, helio, fotogravure en
rotogravure, -lichtdruk, offset, foto-litho en
pantonedruk, duidelijk uiteenzet en wiens enthousiasme
voor het eind-product, voor wat er tenslotte be
reikt wordt, nooit ondergaat in zijn vreugde aan.
het ambachtelijk détail, aan hóe het gedaan
werd" !
A. E. VAN DEN TOL
wat nog chaotisch is in de uitvoering van de soci
ale verzekering om oplossing vraagt en, naar
mijn oordeel, om oplossing in dien zin, dat het
particulier initiatief daarbij ten volle en met gelijke
kansen als het overheidsorgaan worde betrokken,
kon ik niet geven; behalve dan den wenk om wat de
invaliditeits- en ouderdomsverzekering betreft over
te gaan tot een minder zwaar drukkend stelsel
van financiering.
Kon. Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUYTER & Co.
DEN HAAG
AMSTERDAM ARNHEM
BEWAARPLAATSEN VOOR INBOEDELS