Historisch Archief 1877-1940
'
L
Afbeelding 6
,,Ik verklaar deze inrichting voor geopend en
beveel haar met warmte aan in de belangstelling
van de Amsterdamsche bevolking, in het volle
vertrouwen, dat zij haar zal weten te waardeeren",
aldus eindigde wethouder de Miranda zijn rede
bij de opening van het zwem- en luchtbad op
6 Augustus j.l.
Deze aanbeveling schijnt geholpen te hebben,
het is sindsdien ten minste behoorlijk warm
geweest en aan belangstelling heeft het niet
ontbroken. Twaalf duizend bezoekers per dag!
Een aantal, dat niemand verwachtte en dat
tevens bewijst welk een revolutie er heeft plaats
gehad in de mentaliteit van den Amsterdammer.
Niet zoo heel lang was het toppunt van de cul
ture physique" voor den gemiddelden Amster
dammer pootjesbaaien" in Muiderberg, terwijl
men zwembaden overliet aan de beter gesitu
eerden". Er waren toen niet alleen de finantiëele
bezwaren, het wil mij zelfs voorkomen, dat de
moreele bezwaren de grootste waren.
We willen hier echter geen beschouwing geven
over de cultureele waarde van zwem- eri
luchtbaden, al is de waardeering hiervan natuurlijk
ten nauwste verbonden en van grooten invloed
op het ontstaan van de plannen. Zelfs over de
algemeene situatie willen we geen oordeel uit
spreken, ze is toch sterk, misschien te sterk
A DICP BAÖtlf*
D ONOEP&ASSIN
C HOOFCX3EOOUW
& POMPGEBOUW
H OONSUWPTIETENT
K PWICLOC!?GPl>AT5
L DOÜCHE5
R GEM. HLEEDGELEGEKHEIO
VOO» KINDEREN
Afbeelding j
ZWEM-LUCHTBAD
Politieke Moraal
beïnvloed door de politieke compromissen welke
noodig waren om bij den Kaadgeld los" te krijgen
voor den bouw.
In het luchtbad, (waar men in badcostuum
springt en danst naar hartelust) mannen en vrouwen
bijeen, bij het zwemmen en baden in het water
echter gescheiden! O, moraal! hoe wonderlijk
kunnen uw consequenties zijn wanneer men u
in politieke compromissen regelt.
Men kan zich voorstellen'dat men dan het bad
zóó ontwerpt, dat, wanneer de vroede vaderen"
door geregeld gebruik ervan tot gezonder inzicht
zijn gekomen, het eenvoudig is samen te voegen
tot n groot bad met alle voordeelen, vooral in
de ruimte-werking, daaraan verbonden. Thans
is echter door de kleedruimten een dijk gelegd
tusschen de beide afdeelingen, die wel nooit
zal kunnen verdwijnen (zie afbeelding 7.)
Aanvankelijk was een zwembad aan den Amstel
geprojecteerd, echter heeft de Gezondheids
commissie er tijdig op gewezen dat hiertegen
ernstige bezwaren bestaan en de berichten over
de voorkomende gevallen van de ziekte van Weil
uit andere steden, bevestigen dat deze inderdaad
bestaan tegen zwemmen en baden in het
rattenrijke water vanden Amstel. Hoe vreemd het moge
klinken er was in Amsterdam geen water meer te
vinden, waarin de overheid de bevolking met een
gerust geweten kon doen zwemmen.
De techniek moest ook hier weer te hulp komen,
er moest zwemwater" gemaakt worden. Men
stelde dus een commissie in, (welke gemeentelijke
voorziening kan tot stand komen zonder com
missie?) welke allerlei wijze raadgevingen gaf
waarbij men bij het bouwen van de inrichting
in Zuid had rekening te houden. Natuurlijk heeft
de Directeur der Gemeentelijke Wasch- en Schoon
maak-, Bad- en Zweminrichtingen groote invloed
gehad op de ligging van baden en kleedruimten,
zoowel als op het te volgen systeem voor de
kleedruimten, daar de exploitatie bij zijn dienst
berust, en iemand lastig iets goed kan exploiteeren,
wanneer hij het niet met de algemeene opzet eens is.
Voor de technische uitwerking der plannen
zorgde de Dienst van Publieke Werken, die den
arbeid over verschillende afdeelingen verdeflde.
De technische moeilijkheden waren niet gering,
zelfs een leek kan zich voorstellen dat het een
moeilijke opgave is om een bassin van 50 bij 20
Meter bij een gemiddelde diepte van 2 Meter,
in onze moerassige bodem op zijn plaats te houden,
wanneer men daarbij bedenkt, dat het zoowel
gevuld als ongevuld (alleen de waterbelasting
is al bijna 2 millioen K.G. !) geen m.M. mag ver
schillen, want elke zakking zou scheuren kunnen
beteekeiien.
Toen ik er dan ook op uit toog om eens wat meer
over het ontstaan van het zwembad te vernemen,
kwam ik terecht bij de afdeeling Havenwerken
van P. W., welke afdeeling met de hoofduitvoering
belast was, terwijl de afdeeling (iebouwen de
ontwerpen maakte voor de gebouwen, kleed
ruimten enz.
Zooals op afb. 7 te zien is, bestaat zoowel
het mannen- als het vrouwenzwembad uit drie
bassins. Een groot, het diepe, van 50 bij 20 Meter,
een kleiner, het ondiepe, van 40 bij 20 Meter, en
ten slotte een schoolkinderenbassin, speciaal
ingelicht voor klassikaal zwemonderricht. De
kleedruimten bevinden zich rond de bassins,
grootendeels gewone kleedkamertjes, bij een
klein gedeelte, alsook voor het luchtbad, is het
systeem van wechsel kabine" toegepast, met
drie kleerenkasten op n kleedruimte. Rond
het schoolkinderenbad is een gemeenschappelijke
kleedruimte in de openlucht, met een appart
hokje voor den onderwijzer. Het water is gewoon
leidingwater, dat zonder voorverwarming wordt
ingevoerd, al heeft men, door het bij het ondiepste
gedeelte in te voeren, getracht, een natuurlijke
voorverwarming te verkrijgen.
Het luchtbad ligt achter de zwembaden, en
B. MERKELBACH,