KMSTERD AM-ZUID Toch Groote Winst Architect , bestaat uit een goed gedraineerd grasveld, of liever gezegd daar bestond het uit, want door het onverwachte drukke bezoek is het thans voor gedeelten in een zandwoestijn herschapen. In het zwembad is in totaal kleedgelegenheid voor 832 menschen, in het openluchtbad voor 300 menschen. Rond de bassins liggen bloote voeten paden, welke echter niet geheel tot aan de kleed cabines loopen. Bij de keuze der materialen is men er van uit gegaan, dat het onderhoud tot een minimum beperkt moet blijven, dat men dan wel eens dure materialen, of betrekkelijk dure materialen moet gebruiken, spreekt. Is echter eenmaal het materiaal gekozen dan kan men daarmede zoo zuinig mogelijk omgaan, doet men dat niet, dan streeft men zijn doel voorbij. De keuze van het materiaal werd bepaald door economische overwegingen, laat het gebruik van het materiaal dan ook economisch zijn ! We doelen hier niet alleen op de geld"-economie, maar ook op een hoogere, met cultureele waarde, n.l. met zoo weinig mogelijk middelen een zoo groot mogelijk effect te bereiken, praktisch zoowel als psychologisch. En hier is een wonderlijke twee spalt in dit ontwerp. De afdeeling havenwerken riep de afdeeling gebouwen te hulp, en het is aardig eens na te gaan in welken vorm zij deze hulp verleende. Toen ik het bad voor de eerste maal bezocht en nog niet de juiste arbeidsverdeeling kende, stond ik voor een raadsel. Gedeeltelijk ontdekt men zeer zakelijke overwegingen in de materiaalkeus en toepassing, gedeeltelijk een onverant woordelijk gespeel met dure en op zich zelf mooie materialen, die een papieren" architect van het ergste soort verraadt. Na een bezoek aan het stadhuis is me een licht opgegaan, het is de architect van de afdeeling gebouwen, die hier roet in het eten heeft gegooid. Een voorbeeld: de voetdouches (afbeelding 6) zitten aan het bassin vast, ze zijn eenvoudig, praktisch, door zichtig, ze hinderen niemand, en er is niets te veel aan. Dit komt waarschijnlijk voor rekening van de afdeeling havenwerken. Men had echter ook toiletten en urinoirs noodig, daar zal de afdeeling gebouwen wel een handje helpen. Een gebouw waarvan de nok acht en een halve meter boven de grond ligt, werd ontworpen. Hierin zijn op den beganen grond de toiletten ondergebracht, de rest is er voor.... ja waarvoor eigenlijk? Voor den architect die weer eens behoefte had een groote paniienkap te zien. (zie afbeelding 1). Want elders, bij het luchtbad, zijn ook toiletten noodig, hier kon een plat afgedekt gebouwtje van drie en een halve meter hoog volstaan worden (afbeelding 5). Misschien zal de architect zoo naief zijn te veronderstellen dat we hom gelooven als hij zegt dat hij die hoogte van acht en een halve meter voor de ventilatie noodig had, maar een ieder zal duidelijk zijn, dat dan een afzuiger door de daarachter gelegen toren, met heel wat minder kosten, veel beter dienst had kunnen doen. Er is een tijd geweest dat men, ook al was men het er niet mee eens, waardeering kon hebben, voor het werk afkomstig van de afdeeling gebou wen van P. W. Deze waardeering verdwijnt echter geheel wanneer men dit zwembad beziet, voorzoover het den arbeid van deze afdeeling betreft. De kleed-cabines b.v. zijn een demonstratie van architectonische onmacht (Afbeelding 8). In plaats van met het eenmaal uitgezocht dure materiaal zoo voorzichtig mogelijk om te gaan, is er naast alle deuren een totaal overbodige puist gemaakt, bekroond" door een naar n zijde overstekend afgepleisterd blok, vies van kleur en ruw van oppervlak. De kleerkastjes bij de wechsel-kabines zijn overdekt. Laten we aannemen dat dit noodig is, maar noodig is het toch niet om die overdekking te dragen door baksteenen pilasters, zoo breed en zoo dicht op elkaar, dat het er troosteloos uitziet (afbeelding 8). De bezoekers komen toch voor lucht en licht, niet om ons nationale fabrikaat ,,de baksteen" te bewonderen. Afbeelding 8 Tusschen het schoolkinderenbad en het ondiepe bassin zijn douches aangebracht, met daarvoor een fontein met banken en speelgelegenheid (afbeelding 4). Deze liggen in beide afdeelingen, mannen- en vrouwen-bad, symetrisch, omdat de architect dat op het plan waarschijnlijk zoo netjes vond staan. In werkelijkheid is de ne douchegelegenheid steeds in de zon wanneer de andere in de schaduw is. Maar een architect kan ook niet op (alles letten, dat het n aardig op teekening staat n rekening houden met de zon. Deze architect van P. W. schijnt een speciale voorliefde te hebben om alles naast het ondersteuningspunt te plaatsen zonder dat hiertoe ook maar eenige aanleiding bestaat. De ..bekroning" van de toren (waarom moet toch alles ..bekroond" worden? kronen zijn zoo weinig waard tegenwoor dig) steekt een paar meter over, natuurlijk weer naar n kant, dat geeft richting", zij het ook een verkeerde. De luifel van het consumptie tentje in het luchtbad (zie afbeelding 3) wordt door ijzeren kolomnietjes gedragen, die het geheel op een gevangenis doet lijken, waarschijnlijk om den menschen daarbuiten de illusie te geven, dat ze vrij zijn. Deze kolommen zijn zoo geplaatst, dat ze precies dragen nanst het voetmuurtje. Wat hier allemaal geknoeid moet zijn om het toch in elkaar te krijgen laat zich nauwelijks raden. En waartoe dat alles? Om architectonische effecten van den vijfden rang te bereiken, waaraan niemand plezier beleeft. Het is ..maakwerk" van het slechtste soort, zonder overtuiging en zonder liefde gedaan. Xeen, havenwerken, ge zijt bij den verkeerde om hulp gegaan, misschien had de afdeeling werktuigen u beter kunnen helpen, want indien het goed is. moet deze inrichting toch het werktuig zijn voor vele Amsterdammers om een beetje meer gezondheid op te doen. Een volgenden keer zoudt ge liet eens kunnen probeeren, slechter als nu kunt ge niet geholpen worden ! D Afbeelding * ?