De Groene Amsterdammer van 3 September 1932 No. 2883^ ft t**Sft/ Het anti-oorlog'Congres door Dr. F. M. Wibaut De lange weg Een. internationaal congres tegen den oorlog ! Kr kunnen er niet genoeg .worden gehouden. Ze moeten worden, gehouden telkens als het kan, tot dat de oorlog zal zijn uitgebannen uit het leven der Volken ! De leuze tegen den oorlog" spreekt sterk tot de massa's in alle landen of in veel landen der wereld. Het is een kleine, doch een zeer machtige groep, die geldelijk belang heeft bij de instandhouding van den oorlog, als element van strijd tusschen natiën. Het is niét de groote groep van beroeps militairen. Voor die wordt hun leven beter indien rij het anti-maatschappelijk beroep kunnen ver wisselen met een maatschappelijk nuttige functie. Het is de kleine groep van belanghebbenden bij de fabricage van oorlogstuig en van den handel er in. Het is een internationaal verbonden groep die over groote kapitalen beschikt. Zij verschaft jach voortdurend groote winsten uit deze fabricage fen uit dezen, handel. Zij gebruikt alle middelen om deze fabricage en dezen, handel te doen bloeien: omkooperij van regeeringspersonen die op het geven Van bestellingen van oorlogstuig invloed hebben; betaalde nationalistische patriottische agitatie in de pers van veel, indien niet van alle landen, om stemming voor oorlogsvoorbereiding en voor uitbreiding der bewapening op kracht te houden of sterker te maken. ' Zoo is elke manifestatie die den vredeswil onder de massa's der volken versterkt een mooi werk. Jffooier naar gelang zij grooter is en sterker spreekt. De versterking van den vredeswil is het eerst noodige-, Vredeswil is verzet tegen den oorlog, dat de regéeringen in alle landen dwingen moet tot ontwa pening. Het lijkt somtijds of die vredeswil al sterk is. Er wordt in alle landen, in het eene meer, in het andere minder, veel over den vrede vergaderd. In die vergaderingen wordt de vrede geloofd en ge prezen. Doch wie in de maand Augustus b.v. in Belgische kranten heeft gelezen van de jaarlijksche herdenking van Augustus 1914 in toen aangevallen steden, wie de redevoeringen kent door burge meesters in sommige dier steden gehouden, beseft, dat de vredeswil nog veelal zwak is, juist waar het aankomt op zijn kracht. Hier ligt dus voor ons de maatstaf voor de be oordeeling van de maatschappelijke waarde van het in Amsterdam gehouden Anti-Oorlog-Congres". Indien vaststaat dat een Anti-Oorlog-Congres" gericht en berekend is op versterking van den vredeswil, dan heeft het voor ons aan den beslissenden eisch voldaan. Het kan dan goed of minder goed of slecht ge organiseerd zijn. De redevoeringen die er worden gehouden kunnen minder of meer welsprekend zijn. Zij kunnen veel of weinig afwisseling bieden. Het is alles van ondergeschikt belang. Voor de organisatie" van het Anti-OorlogCongres", op 27, 28 en 29 Augustus in Amsterdam gehouden, was in laatste instantie slechts een paar weken tijd geweest. Het zou eerst in Genève wor den gehouden. Genève ligt in Zwitserland. Zwit serland is in de geschiedenis bekend als een land van klassieke verdraagzaamheid. Doch dat is geschiedenis. Ten opzichte van de inrichters van dit Anti-Oorlog-Congres", een belangrijk deel is communist, geldt geen verdraagzaamheid. Er zouden, wie twijfelt er aan, op dit Congres zeer onvriendelijke uitingen zijn gevallen over den Volkenbond. Dat mag toch in Genève zeker niet! Frankrijk is een ander land van klassieke vrij heid. Daar mocht het congres ook niet worden gehouden. Noch in Parijs, noch in Straatsburg. Aangemelde deelnemers voor het congres verna men van dit verbod eerst voor een paar weken. In Nederland, eveneens bekend om zijn ver draagzame politieke gastvrijheid, is het con gres niet verboden. Enkel maar geschaad en be moeilijkt door het weigeren van visa aan Russische gedelegeerden, communisten van de erge Sovjetsoort. Ook aan alle andere gedelegeerden, die visa noodig hadden om het vrije Nederland te betreden. Zoo heeft iedere régeering haar methodes. De eene weigert botweg»en oprecht wat haar niet aanstaat. De andere ia te onoprecht om te weigeren. Maar al-niet-weigerende belemmert ze wat ze kan. De keus tusschen een dezer methodes is een kwes tie van smaak. < Zoo kwam dan op 27 Augustus onder zeer moeilijke omstandigheden het Anti-Oorlog-Con? gres" te Amsterdam bijeen. Het was een groot congres. Er waren meer dan tweeduizend afgevaardigden uit alle deelen der wereld. Vele van die tweeduizend hadden groote moeilijkheden moeten overwinnen om naar het congres te komen. Het congres had een grootsch aanzien. : Werd het een grootsche vredesbetooging ? Neen, dat werd het niet. \ Bracht het besluiten die een stelselmatige actie tegen den oorlog kunnen doen Verwachten ? Neen, die bracht het niet. Het congres was, /kunnen een deel van zijn inrichters zeggen, njet als anti-oorlog-congres bedoeld. Het was een strijdcongres tegen den imperialistischen oorlog". Bedoeld wordt een oorlog die tegen Sovjet-Rusland zou zijn gericht, die geacht wordt in Europa te worden voorbe reid en die 'gezegd wordt in Aziëin vollen, gang te zijn. Gewapende solidariteit met Sovjet Rusland indien het die noodig heeft. Dit moet, volgens deze inrichters Barbusse, Munzenberg en anderen de actie zijn die allereerst moet worden georganiseerd. Het is, naar men weet, de stelling door de leiding der Sovjet-Republieken sedert jaren verkondigd. Er waren andere stroomingen in het congres. Er was de sterke aanbeveling aan de organisaties van arbeiders in de bedrijven van oorlogstoebereidselen en in het transportbedrijf, om veel stelselmatiger en veel doelmatiger dan tot nu toe, in grijpen in de fabrikage en in de bestemming van oorlogstuig mogelijk te maken. Er was de strooming van welke Patel de woord voerder was: alle gepraat over ontwapening is doelloos, zoolang groote volken in onderdrukking leven. De onafhankelijkheid van Indiëis een eerste voorwaarde voor de verhindering van een nieuwen wereldoorlog. Er waren nog andere stroomingen. En alle woordvoerders werden voor alles wat zij betoogden door de afgevaardigden en door een groot deel der talrijke bezoekers sterk toegejuicht. Maar voor niemand was het mogelijk, zich een denkbeeld te vormen van hetgeen in het belang van den wereldvrede door dit grootsche congres zou worden bereikt of ook slechts gehoopt ! Heeft wellicht het Manifest", dat, bij het einde van het congres, is aanvaard klaarheid gebracht? Er wordt naar ons werd gezegd aan den tekst nog de laatste hand gelegd. Klaarheid ten opzichte van het karakter der actie die dóór het congres wordt voorgestaan? Het Manifest heeft deze klaarheid niet gebracht. Er is van alles in te lezen. Op de eene bladzijde: van het krachtige voornemen om te strijden tegen de bewapening, tegen de voorbereiding van den oorlog" tegen het chauvinisme en de nationalis tische ophitsing" tegen het fascisme" tegen de gewapende machten van het imperialisme". Op een andere bladzijde waarschuwt het Manifest vóór alles de publieke opinie tegen officieele instellingen en in het bizonder tegen den Volken bond, die direct afhankelijk is van de imperialisti sche machten en die in groote en pompeuse ver tooningen in woorden pacifisme en inderdaad militairisme brengt." Het vraagt aan de eerlijke mannen die hier gekomen zijn om zich tegen den OOPERS' B O U C L !? BREED 1.55 7O BREED 2.15 AXMINSTER 57 BREED 2.90 70 BREED 3.40 V E L V E T 50 BREED 2.55 70 BREED 3.55 STALEN FRANCO XNDE ZONEN oorlog te vereenigen om deze huichelarij te ont maskeren, die gelijk alle pacifisme in woorden geen ander doel heeft dan de waakzaamheid van demassa's te doen insluimeren en hun opnieuw door den oorlog te verrassen." De zetel van de vredespolitiek, wij lezen het op een andere bladzijde, ligt in Sovjet Rusland. Het congres constateert de volhardende en stelselmatige vredespolitiek van de Sovjet-Unie en kant zich tegen de legende van het roode imperialisme, die ten doel heeft de beraamde aanval op de republiek der arbeiders en boeren te rechtvaardigen." In Aziëwordt openlijk de laatste gewapende kruis tocht tegen den socialistischen staat voorbereid." En wat wij moeten doen? Het congres ziet de uitkomst alleen in de gezamenlijke actie van de arbeiders, de boeren en van alle uitgebuiten en onderdrukten ter wereld. Het Congres verklaart» dat geen ander strijdmiddel tegen den oorlog vol doende is." Individueele dienstweigering, het manifest noemt die in dit verband, een schoon moreel standpunt" is tot mislukking gedoemd". Zoo kan er van dit congres worden gezegd, dat het aanspoort tot gewapende hulp aan SovjetRusland indien de republieken in gevaar zouden geraken. Tot gewapende wereldrevolutie om den oorlog te beletten. Het ziet tegen den oorlog geen andere uitkomst dan het oorlogsgeweld door ander geweld, ook gewapend geweld, tegen te gaan. Zoo heeft dit congres niet gebracht, al hebben enkele sprekers gepoogd het te brengen, wat onder versterking van den vredeswil moet worden verstaan. Het gelooft niet in georganiseerd voorkomen van. oorlog, langs den weg van versterkt georganiseerdpacifisme. Het congres heeft ook niet gebracht een klare aanwijzing van wat zijn inrichters willen. De groote verwarring onder de organisaties, die het steunden,. de verwijdering in inzichten in willen, die hen ver deelt, wordt door dit congres en zijn manifest ingeen opzicht kleiner. Zoo kunnen wij dit congres niet zien als een stap vooruit op den weg naar voorkoming vant oorlog. De weg zal lang zijn voor hen die meenen, dat die voorkoming alleen kan worden bereikt door middel van zich steeds uitbreidend en steeds ver sterkend pacifisme. Een kortere weg zou zeker begeerlijk zijn, indien men hem kon zien. Wij zien hem niet. Oorlog, onder welken naam ook, ondel" welke leuze ook. kweekt nieuwen oorlog, dient den wereldvrede niet. Kon. Meubeltransport-Maatschappij DE GRUYTER & Co. DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM VERZENDING VAN TENTOONSTELLINGS GOEDEREN