De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1932 10 september pagina 5

10 september 1932 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

Ko. 2684 De Groene Amsterdammer van 10 September 1932 Boekbespreking door Barbarossa In Opstand" door Alexander Cohen (Uitff. Andries Blitz, Amsterdam). Lennep (Jacob van) schreef de E-Legende, een ander de O-Sprook, een derde het U-Prul, een vierde het Y-Rym en Alexander Cohen de.... Ik-Hik? De vraag is gewettigd want dit is een ,,Ik"-ronian, met op elke bladzijde minstens een half dozijn Ik's en het gevaar dat aldus een Ik-Hik-boek ontstaat is verre van. denkbeeldig. Is deze journalist-pamflettist dit laatste in den zin van vlugschrift" en niet van schot schrift", hoewel hij, te oordeelen naar enkele afwijkingen in dit boek, voor schotschrift-schrijver een vroolijken aanleg moet hebben is Cohen aan dit gevaar ontsnapt? Is deze Ik" zoo belangrijk of ziet hij de zaken zoo belangrijk dat hij aan het ge-Ik ontkomen is? Deze Ik" is iemand met een zeer ontwikkeld rechtvaardigheidsgevoel, met een gevoelig hart en ook en dit is het fnuikende met zeer gevoelige teenen. In heel den loop van dit boek blijkt dit op elke bladzijde. Opgegroeid in den bedompten sfeer van een klein galanterie-zaakje in Leeuwarden, onder den druk van een ietwat zonderlingen vader, komt hij al spoedig in op stand" tegen zijn omgeving. Hij loopt van huis, ontloopt een schip waarop zijn vader hem gestopt heeft om hem kwijt te zijn, den lastigen, nog vóór dat het uit is gezeild en teekent eindelijk als soldaat-schrijver" vóór den Oost! Deze, altijd in opstand zijnde, jongeling wordt dus soldaat! Dat moest natuurlijk misloopen met iemand met zulke gevoelige teenen als Cohen, die zich onmid dellijk door een ieder die boven hem gesteld is en met wien hij niet kan opschieten, op zijn teenen voelt getrapt en van elk incident hoe klein ook, een geval" maakt met Ik" als hoofdpersoon. Het groote avontuur in zijn leven ontstaat in dienst door een garnizoensarts die Cohen nooit terug groet als hij hem salueert. Ben gewoon mensch zou bij zich zelf gedacht hebben: Barst, vent", of iets in die richting. Cohen echter niet. Daar was een geval" van te maken en hij doet dit op grandioose manier. Hij komt den dokter op een avond tegen, kijkt hem vlak in de oogen" en salueert niet. De dokter die altijd in burger rondloopt en dus door een militair niet gegroet behoeft te worden, roept Cohen terug en vraagt hem waarom hij niet gegroet heeft. Ik hoef een officier in burger" niet te groeten... . Wat u aangaat, ik heb u herhaaldelijk gesalueerd. Maar u hebt mij niet teruggegroet. Dat doet u nooit! TJ hebt mij daardoor gekrenkt.. . Dit is het antwoord van Cohen. Is dit niet de toon van den gevoeligen teen die hier uit den schoen komt? Je zult van mij hooren ! zegt de arts. Wij hooren vijftig bladzijden er van want dit wordt het Geval" in Cohen's leven. Hij krijgt acht dagen politie-kamer, reclameert tegen het onrechtmatige der straf, wordt gestraft omdat hij onrechtmatig gereclameerd heeft, onder gaat intusschen allerlei straffen, wordt steeds ob- ' stinater, gooit het voor het Hoog-Militair Gerechts hof te Batavia en o, triomf.... wordt in het gelijk gesteld !.... Ik moet mij geweld aandoen om niet te schreien, schrijft hij. Maar ik voel mij onuitspre kelijk gelukkig. Ben je nu tevreden? vraagt de majoor, schor. Ja, nu ben ik tevreden. Goed ! (tot den sergeant van de week) Zet 'em maar weer in arrest l Ik zit namelijk, op het oogenblik der beslissing van het Hoog Militair Gerechtshof, in preventief Duitschland doft zijn wapens op Teekenlns door B. van Vlijmen Het eerste resultaat van de ontwapeningsconferentie arrest voor den krijgsraad, wegens herhaalde insubordinatie". Het geval is reeds zoo gegroeid dat, in den maandenlangen tusschentijd, de duivel in mij is losgebroken door allerlei plagerijen", hij is wild geworden en zijn gemoedstoestand is die van een amok-maker. Hij staat terecht voor den krijgsraad op Palembang die hem veroordeelt: tot zes maanden, een jaar, en nog een jaar militaire detentie, wordt overgebracht naar het fort Prins van Oranje1' bij Semarang, zit daar meer met den kogel aan het been dan dat hij er zonder dit gewicht rond loopt, zoo aanhoudend wordt hij er gestraft en als hij eindelijk na zooveel jaar ontslagen wordt en naar Holland terugkeert, is het nog dezelfde Cohen. de Cohen met de gevoelige teenen en verzot op het incident", het Geval" ! Er is tragiek in het geval maar de Ik", die het beleeft, is niet tragisch, hij laat zich niet deuken" en begint met frisschen moed aan verdere opstandigheden. Hij wordt medewerker aan Recht voor Allen'' en valt in den weinig gemakkelijken smaak van Domela Nieuwcnhuis, hij schreeuwt, als Koning Willem III passeert: Leve Koning Gorilla", vlucht naar Parijs, leeft er in revolutionnaire kringen zonder ooit tot innige aanraking er mee te komen, wordt na een bomaanslag, waar mede hij niets te maken heeft, als lastige vreem deling uit Frankrijk gezet en is aan het slot van het boek in Londen en het relaas van de eerste dertig jaren van mijn leven" nemen een eindDit relaas is een moderne avonturen-roman en het zou een veel boeiender, een veel spannender geworden zijn, dank zij het schrijftalent van zijn auteur, ware het niet dat Cohen zich nergens buiten en boven het Geval" heeft weten te stellen en zich van zijn Ik" en zijn gevoelige teenen niet heeft weten los te maken. . . . W IJ ONTVINGEN ONZE NIEUWE COLLECTIE WOLLEN DEKENS VERLAAGDE PRIJZEN £ ZONEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl