De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1932 17 september pagina 11

17 september 1932 – pagina 11

Dit is een ingescande tekst.

, Jn t ' Tl i ftSTKRONIEK - Clara Klinghoffer Kees van Urk bij HamdorfT, Laren (N.H.) ' Generalisaties zijn gevaarlijk. Men bedrijft er, en zeker op het gebied der 'kunst, dikwijls onrecht mee- Op 'z'n hoogst kunnen ze soms wel eens dienst doen als voorloopige jSrientatie- Zoo zou men hier kun'; lien zeggen, dat Kees van Urk, |die thans in de Concordia-zaal van Hamdorff te Laren een eigen tentoon<telling houdt, moderner is dan de <Larensche schilders", van wie een >aAntal terzelfdertijd in de naastgele gen zaal exposeert. Dat is zeker vaag ^genoeg. Tenzij men, onrechtvaardigIjjk generaliseerend, die Larensche BCfailders" identiek stelt met de fabrikanten van de gezapige boeren-binnenhuisjes , la Neuhuys en de heitjes-i met-schapen-en-herder & la Mauve, '? ! die destijds zoo voordeelig op Amerika ''exporteerden; en, ook al weer gedeel: telijk ten onrechte, onder modern" verstaat dat wat alle gezapigheid als geestelijke gemakzucht en burgelijkheid" verdoemt en vóór alles, zelfs wel voor dat het niet-anders kunnen, dus de noodzaak, er is, een heel bijzondere eigen stijl wil. - ? ? Het is vooral in het schilderwerk, dat van Urk zulk een wil wel eens teveel demonstreert. In een landschap Na 't onweer" gaat hij b.v. met groote, min of meer concentrische kleurvlakken van voornamelijk paarsen en gelen op zulk een stijl af. En in het groote doek Oogsten" tracht hij er naar met de compositie van een aantal maaiende en schovenbindende figuren, die hij dan geven wil als een machtigen, monumentalen bouw, bedoeld als een direct symbool van zijn epische visie. En het is vooral in het teekenwerk, dat overigens het leeuwenaandeel op deze expositie heeft, en dat die wil niét voor alles demonstreert, dat niet uit is op overdracht van romantische gevoelens, noch ook een monumentale en epische symboliek bewust bestreeft, dat er waarlijk stijl te bekennen valt. Van Urk heeft een prachtige teekenhand; men wordt dit aanstonds ge waar uit de wijze waarop hij b.v. in zijn naaktstudies de lijn van een rug van een been, zeker en gevoelig weet neer te zetten. En waar hij met die hand gewoonweg van enkele Laren sche en Blaricumsche buitenkijkjes vertelt, een boerenerf met hooischelf, een akkergezicht, een panorama met dorpskerk op den achtergrond, enz. (hij deed dit den laatsten tijd veel) daar toont het werk aanstonds van zelf karakter (dat is: stijl): het karak ter van een simpele lyriek die het natuur-motief in een eenvoudig sterk rhythme weet te binden en, zonder ook maar ergens laf of gezapig po tisch te worden, zuiver van het po tische van den buiten" spreekt. En die echte stijl, dat ware karak ter, blijft in het teekenwerk ook daar waar van Urk strenger en bewuster styleert, zooals b.v. in zijn korenschoof-compositie (met ploeg), die hij ook in een litho verwerkelijkte. Die echte stijl vertoont zich tevens in dat schilderwerk waarbij het romantische en het monumentale reeds min of meer in het gegeven zelf liggen, zoodat het vrjj is van de gevoels- en wilsusurpatie waarmede van Urk anders naar een romantische en (of) monu mentale stijl streeft. Dat is dan b.v. het geval met Kasteel te Canne" waarin een herfststemming zuiver ge geven wordt. Clara Klinghoffer, Vijzelstraat 100. Amsterdam Het beste wat van het werk van mevr. Klinghoffer, die vrijwel uit sluitend figuur schildert, te zeggen valt, is, dat zij soms het gebaar, de houding van het kind wel aardig te treffen weet. Zoo is het jongenspor tretje het beste van de hier geëxpo seerde doeken, óók omdat hier de kleur schetsmatig behandeld is, want daar waar zij in de kleur doorwerkt, gaat zij, helaas, af op een kleur-rijk geheel dat op zichzelf" smaakvol wil zijn en dat ternauwernood eenig ver band meer houdt niet de visie op en beelding van de figuur. Dat is al be denkelijk. Maar dat wordt erger dan bedenkelijk waar dat smaakvolle" in vele gevallen (het doek met de twee vrouwenfiguren b.v.) aan het sma kelijke van luxe-doos decoraties her innert. Het is jammer, dat de goede dingen die er zijn aldus dikwijls schuil gaan onder een kwalijk te waardeeren sausje luxieuse artistiekerigheid. Die goede dingen zouden m.i. kun nen groeien als mevr. Klinghoffer eens een tijd lang uitsluitend teekende (er zijn onder de hier hangende naakt studies en krabbels ongetwijfeld goede aanloopen) en wat het schilderen be treft buiten in de frissche lucht en onder het. . . . .frissche licht de kleu ren eens eenvoudig tot zich liet ko men. Dit laatste kan zij aardig: zie haar doekje met huizen in een stads buitenwijk aan het water, dat nu nog als een eenige uitzondering (want buiten een soort boudoir-stemming geschilderd) figureert. A. E. VAN DEN TOL Nieuwe Uitgaven Behoud wat gij hebt", door Ds. A. Trouw, met omslag-ontwerp van H. Kraay, verscheen bij van Gorcum en Comp., Assen. G. J. A. Mulder, Hulpboekje bij de studie van Zuid-Amerika. Uitgave W. J. Thierne en Cie, Zutphen. Dr. J. Schüngel, Natuurkundige vraagstukken met voorbeelden van oplossing, eerste deel. Beweging Krachten Arbeid Bloeistoffen en Gassen. 10e herziene druk. Uit gave N.V. Robijns en Cie., Wageningen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl