De Groene Amsterdammer van 17 September 1932 No. 2886 I. & I: '.Si* i' Arme sporen door Dr. R. Feenstra Vierde klas-verkeer. Behalve voor snelvervoer, door gaand vrachtenverkeer waarin de sporen, voor zoover ze bestaan, een rol zullen blijven" spelen brokkelt nering en bestaansgrond van alle sporen snel af. Nieuwe landen, zooals Algiers, heb ben dat voorvoeld. Zij hebben slechts een paar onbeteekenende spoorwegen; maar hun wegennetten zijn prima. Gelukkig Algiers ! * * * Ik lees een artikel uit Harpers Monthly van Robert Littel & John Maccarthy, dat een vriendelijke hand mij toezend. Het heet Fourth class travel, American style. Wat is dit reizen: vierde klas ? Het is het massareizen van morgen. Het is het meereizen met een auto, op zoogenaamde gedeelde kosten; ,,sHare-expenses". Het komt reus achtig op. Deze opkomst lag in de lucht, na den langen productiedraai :'der autofabrieken; na de daling in ?de benzineprijzen en de aaipas iig van de wegen aan de toenemende verkeersbehoefteri. Zij werd gegangmaakt door het gesjochten raken van honderdduizenden ownerdrivers, die hun baan of hun duiten kwijtraak ten; en slechts een gedepreciëerden kar overhielden. Een ingezonken makelaardij en speurder-werving wierp zich op de bemiddeling tusschen ..carless passengers" en passsngerless cars"; want van alles blijft wat hangen: en ook de cents worden dollars, en de dollars lapjes van honderd of duizend ten leste. En zoo kan liet artikel over de nieuwe vierde klas al openen: ..Van New York naar Caleforniëkost 200 dollar per vliegmachine. Het kost 112 dollar met de spoor. Het kost met een van de gigantische bussen,. wa?jiin de passagiers Kansas, Ohio en Mexico verslapen, en Pensylvania, Illinois en Arizona een ganschen dag aangapen $ 58. Maar het kost op share expenses" in een fijn loopend wagentje, geriefelijk onder een laag dakje en in zachte kussens $ 35." En hoewel de lage prijs in de eerste plaats de beweging dient, is er bij komstig ook voordeel aan het vierde klas reizen verbonden. De passagiers waardeeren hoogelijk the sense of freedom, the deep cushioned seats, the endless variety of scenery, the accidental intimacies." Een treinreis brengt geen verrassingen, spanninkjes; de autoreis brengt er vele. Young girls travelling alone can feel safe; geen brutale over-hen-zittérs, fixeerders; noch elleboog frotteurs, and elderly ladies can find some-one to talk to. Ook loop en dak zijn soepeler, dan in een trein. Natuurlijk is er: een schaduwzijde. Bij een zóó snel opgekomen vierdeklasverkeer langs den weg zijn tal van oplichterijen voorgekomen. De make laars waren niet altijd schoone jon gens; namen den eersten termijn en brachten geen wagen; en de chauffeurs waren ook wel eens oplichters, die bij de eerste lunch een kleine panne voorwendden: en verdwenen. Het vak der middelaren, dat als in de Riviera de booking offices voor bustoeren, in allerlei kleine stalletjes, h ótelhalls, zelfs op straathoeken, opkwam, was nog niet geheel koscher. Gaandeweg is dat verbeterd. Met den millioenen-omzet en de millioenenklanten komt de betere stijl; komen de betere manieren. * * * Ik rijd naar de stad; en ik vraag mij af, als ik af en toe een gegadigde voorbijscheer. die zijn hand opsteekt en voor gratis" rijden voelt: waarom is dit vierde klas rijden nog niet iii Holland opgekomen? Deels, wat de pleziertochtcn betreft, hebben de reis auto's en bussen met heele en halve dags programs zeker' de sporen een massa klandizie af gesnoept. Maai1 waarom zijn er nog niet in Büssum. in Hilversum, in Haarlem en Bloemendaal groote bon den" van kleine ..reisclubs" autolooze wegforensen. Ik zie een trein voorbijglijden bij de viaduct. Koppen; klanten. Maar geen koppen": American style. Waren zij dat: zij zouden zestig percent goedkooper reizen; en van huis gehaald worden, en bij hun kantoor afgezet. Wie in het artikel in Harpers Monthly leest hoe de Bus-companies ^HW¥mK Vraag toezending van catalogus met beqrooKmq Spoor's Mosterd W. A. Sfxcr j-., Ci.lcmborg-. Mndontn ren Niereen gezellig zitje met bonte kussens . . . daar een vroolijk gordijn .... dat geeft Uw int rieur een eigen" karakter. Maar kiest dan ook INDANTHREN-STOFFEN zij zijn van blijvende waarde. Imitatie handgew. stoffen Fl. 1.45 p. M. Bespanningstof . . .Fl. 1.25 p. M. Cretonne 80 cM breed Fl. 0.75 p. M. 130 cM. breed Fl. 1.35 p. M. MarquisettellOcM. breed Fl. 0.65 p. MVraagt U eens stalen ? N.V. HANDELMAATSCHAPPU HET INDANTHRENHUIS" LEIDSCHESTRAAT 89-93 AMSTERDAM C. Zaterdags tot 10 uur geopend! der vierde klas hebben dwars gezeten; overal politioneel naai' licenee plat es hebben laten vragen: en het steeds verloren hebben, om-tut het giz-, Ischap of steeds fami'ie of steeds club WF.S: die begrijpt, dat een goed opgezet foronsenclubs?bv.iiid" niet sm l juri disch kamp zou behoeven te gevt-n. Ik kijk naar den weg, dezen weg. die ook zeker niet Anipriean style is; heden reeds anderhalf maal zoo breed behoorde te zijn; en morgen. twee maal; en die toch pas enkele jaren oud is. En ik vraag mij af, als m'.'n nu al niet wil snijden, en achter een paa:-denkar of een aftandsche Ford 7,it. waar het straks heen moet. als de sporen schimmen zullen vervoeren, en de vierde klas naar stad bruist. Gelukkig hebben wij: Hollandsche mentaliteit. Onze K.N.A.C. en A.N. W.B. vragen Irngs den straatweg Amstenlrm?.Snv-rsfuort om bóómcn. Hier is eindelijk- Ifiidschappelijk. een ..open." mooie weg. Te veel bonmeii m°ken onze Hollandsche wegen tot kooihani'i!. wf ?,r de traliestangetjcs Ir.ngs \ll<gen. I fier wf.s er eindelijk een zonder deze botsivmblokkeii en uitzicht-bed'.Txers: en hier ' was kos telijk groen Ir.ndsehapspicturaal. met de allerrijkste verscheidenheid. Geeft ons boompjes wagen de ,,\ei'keers"-bondeii. Zoolang de blik v r.n den Hollander zoo direct in het lcimmer wil spieden, zal hij de ruimte van zijn wegen en hun mogelijkheden ook i 11 de ,,vierde kif.:-)" nauwelijks ontdekken. IX- spoordirecties kunnen gerust slapen. Fourth class style is niets voor óns. En.... niettemin? ,,I)e wereld wordt straks n,de volkren zijn als groepen . . . . " Witte Tanden: Chlorodont ' i de heerlijk verfrisschend smakende pepermunt tandpasta Tube 35 cent en 6O cent l S«U