Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer'Van 24 September 1932
Spreek zaal
Antwoord aan Dr. Henri Polak.
Uw wijze van critiseeren is onberispelijk. Dus
gaarne wil ik daarop antwoorden. Ben ik wat
kortaf, dan dient dat mij vergeven te worden, dooi
de toegemeten plaatsruimte.
De Heer Henri Polak wil mij verleiden tot taxatie
der commissieleden individueel en beperkt zich bij
de waardeering van n lid tot wat hij in diens nadeel
meent te weten. Bedoeld lid heeft echter meer ge
schreven en gedaan, dan wat des Heeren H. P.'s
afkeuring verwierf. Hij was lid van de
BezuiningjngsCommissie Pop en op grond van zijn vervulling van die
taak mede overgegaan in de Comissie Welter. Wat zijn
verhouding tot de Rabover-gebeurtenissen betreft
moet ik bekennen, dat ik nog te kort bankier ben
om mij een oordeel aan te matigen over de schuldvraag
en over ieders aandeel in die schuld. De HeerjWesterman
is sinds enkele jaren Chef van het Kabinet van den
Burgemeester van de residentie en publiceerde meer
dan eenige even aanmatigende als onbeduidende
geschriften van fascistische strekking."
Een even gematigd verweer, maar toch een welge
meend verweer wensch ik te wijden aan de bezuiniging
op Defensie. Ook te dien aanzien klopt mijn hart
ongeveer gelijk met dat van Dr. H. P. U moet niet
vervallen in de methode van sommigen, die uitroeper
,,slechts zooveel millioen op Defensie tegen zooveel
millioen op Onderwijs, enz." Voor een billijk oordeel
behoort U in de eerste plaats de percentsgewijze
bezuiniging te noemen, dan te zien op welk deel in
de voorafgaande jaren al veel bezuinigd is om ten
slotte in het rapport met aandacht te lezen waardoor
en waarom niet overal de bezuiniging automatisch
op een zeker percentage kan worden gezet. Ware de
bezuiniging evenredig aan de lengte der discussies in
de Commissie dan zou waarschijnlijk Defensie een re
cord behaald hebben.
De derde kruiser was al taboe. Regeering en Volks
vertegenwoordiging besloten tijdens het leven der
Commissie-Welter tot den bouw. Wat had een advies
der commissie toen nog voor nut ? Het zou volkomen
misplaatst zijn geweest. Daarom zal ik er mijn oordeel
hier ook maar niet over zeggen. Bovendien zou ik
dan de kans loopen, dat de Redactie mijn woorden ging
kuischen.
De critiek der Commissie Welter op het beleid der
(lees: van) gemeenten raakt een der ernstigste gevaren,
die ons volk bedreigen.
Vele gemeenten leven op een voet, die absoluut
geen rekening houdt met de betalingsmogelijkheden.
De leeningslast moge nog zoo goed te verdedigen zijn,
omdat men nuttige werken heeft aangelegd, waarvan
ook het nageslacht profiteeren zal, maar er moet
niettemin voor die zeer nuttige, misschien
nuttige en overbodige werken betaald worden, terwijl
de inkomsten bedenkelijk dalen en urgente nieuwe
behoeften, zooals werkloozensteun, opkomen, waar
tegenover bijna nergens reserves uit vette jaren
staan. Een gemeentebestuur dat met een leege kas in
een mooi stadhuis zit, omgeven door schoolpaleizen
aan weidsche parken kan geen uitgaven doen voor de
genoegens, die zijn opvolgers in dat stadhuis zullen
genieten.
Op menige gemeentebegrooting zijn door B. en W.
en Raad nuttige werken (die werkgelegenheid geven
ook) geschrapt om te gehoorzamen aan de politieke
looneischen voor het gemeentepersoneel. Zoo'n beleid
wordt een ramp van heden en toekomst.
Zooals ieder faillietgaand zakenman de schuld op
zijn schuldeischers gooit, hoort men nu ook de gemeen
ten verwijten tot het Rijk richten. Die heeft nu al
plm. 100 millioen aan verschillende gemeenten
voor? geschoten. Waaruit? Uit toekomstige ontvangsten,
op te brengen door een verarmde bïvolking. Men
fantaseert een tegenstelling tusschen de Regeeringen
van rijk en gemeenten, speciaal wat betreft de beschik
king over het geld, waarvoor de bevolking krom moet
liggen. Begrijpt men niet, dat nu een groot deel der
productie in geheel het land stilstaat, ' Rijk financiën
ten minste evenveel zorg baren als die van vele ge
meenten. 'Gaan nu een aantal gemeenten die tezamen
3/4 of meer bevolking omvatten met een overmacht
van vrijmoedigheid en luchthartigheid voort met te
leven op een voet, die vóór 1930 al te groot was, in
de dwaze meening dat haar inwoners wel onderhouden
zullen worden door het Rijk zonder er zelf voor te
betalen, dan kan een kind begrijpen, wat de gevolgen
zijn. Er is geen volle pot meer, waaruit enkele nood
lijdenden bedeeld kunnen worden. Die gemeentelijke
verkwisting (ik bedoel en schrijf VERKWISTING)
ondermijnt het staatscrediet en de Rijksregeering zou
in haar voornaamste crisistaak te kort schieten, zoo
zij zich niet wapende tegen die aanvallen op onze volks
welvaart, die een steeds teerder gezondheid krijgt
en welker herstel in hooger mate afhangt van den
gezondheidstoestand der schatkist in dit en volgende
jaren. Zij, die verantwoordelijk zijn voor het bestuur
der gemeenten, laten zich voor een zeer groot deel leiden
door motieven, die in deze zorgwekkende jaren ver
beneden het intellectueele en moreele peil staan, waar
wij de middelen hebben te zoeken om de aan ons toe
vertrouwde volksbelangen waarlijk te dienen.
Ik behoef het niet langer te maken om antwoord
te geven op de vraag of de passages in het rapport,
die het financieel beleid der gemeenten raker, mijn
Engeland en de Duitsche eisch
van gelijke bewapening
Te eken Ing door B. van Vlijmen
Von Papen krijgt het lid op zijn neus
instemming hebben, al zal dit Dl. K. P. ook nog zooveel
leed doen.
Tot slot de vroedvrouwenscholen. Er is geen keus,
waarbij Heerlen betrokken kan worden. Dr. H. P.
weet nog wel, dat in de Zuidelijke provinciën de
verloskundige hulp veel te wenschen overliet en de
kindersterfte treurig hoog was. Met medewerking der
beide Treubs, den eminenten vroedmeester en den even
eminenten regent is tot stichting dezer school besloten.
Het was en is noodig, dat voor die provinciën een
vroedvrouwenschool met zuidelijke kleur bestaat. He
laas is die oprichting gekenmerkt door een meer dan
noroale geldverspill;ng en ook in dit geva! moet het
einde den last dragen. Na veel politiek en onpolitiek
geharrewar is een regeling getroffen, volgens welke
het Rijk jaarlijks een zeker bedrag in de kosten bij
draagt, welk bedrag en welke kosten nog aan die
stichtingsfouten te wijten zijn. Wij kunnen daar ont
stemd over zijn, doch helpen doet dat niet. Betaald
moet er worden.
De opheffing van de school te Amsterdam bespaart
bruto vele salarissen en verdere exploitatiekosten. De
wachtgelden zullen betrekkelijk niet hoog zijn, want
de Geneesheer-Directeur heeft den pensioenleeftijd
bereikt, het overig personeel is voor een groot deel
volledig bruikbaar voor herplaatsing. Het gebouw
heeft door zijn plaats in Amsterdam groote kans op
een andere bestemming.
Is voor de opleiding aan een voldoend aantal vroed
vrouwen naa^t de beide aanblijvende inrichtingen een
uitbreiding noodig voor de school te Rotterdam, wat
nog niet waarschijnlijk is, dan zal de exploitatie v.in
die vergrooting belangrijk minder geld vorderen clan
een zelfstandige school te Amsterdam
De door Dr. H. P. genoemde medici zijn van
onbestreden deskundigheid op gynacologisch gebied,
maar de schatkist heeft aan zoodanige hulp allerminst
behoefte. Zelfs het organiseerend talent van Dr.
Heijermans, die met weinig geld veel nuttigs wist tot
stand te brengen, wordt voor de vragen, die nu gesteld
worden teveel beheerscht door zijn liefde voor n zeer
groot volksbelang en. ... voor zijn Amsterdam en zijn
kraamvrouwen.
ZAALBERG
(Discussie (jeslu'en. Red.).
Jan Wierook on /.i.j n maats
('harivarius, dit wil ik U toch vertellen:
..Zich op 't standpunt van een ander stellen
is moeilijker, dan steeds met criticaster's geest
hen bespottelijk maken, die meer sportlievend
zijn geweest".
K. v. d. GRACHT