Puitnsteen, of over aardrijkskunde ? * ' y >, t: v. j,* v * &: 31 K ^* door K. Araguez Teekeningen door'J. F. Doeve Een studie in verhoudingen Lipari. Een vulkanisch eiland, voor de kust van Sicilië, voert puimsteen en wijn uit," zegt het aardrijkskundeboek. Maar wat weet een aardrijkskundeboek daar van, tenzij uit andere aardrijkskundeboeken. .. . Het is Zondag. De zee is duizend nieter diep en duizend meter blauw. De man aan het roev heeft een Zondagsch wit hemd aan en tot aan de grenzen der wereld is niets dan stilte, op een dolfijntje na, dat arabesken springt in de eeuwigheid, Dan verschijnt er een vulkaan. Een grauwe wolk. Een barre rots. Een krijtwitte doodsehe krater. Het eiland hangt scheef waar de berg uit de zee rijst. Drie kraterwanden staan steil tegen den hemel, de vierde is gebarsten. Witte zeeën slaan tegen een chaos van duister gesteente, in een woester tijd heeft het geweld der duizendjarige lava zich tot in de Uw pannen Siciliaansche zee voortgesleept. Wan neer, dat is men vergeten. Men bezichtigt", zal eens de se cretaris der vereeniging voor vreem delingenverkeer schrijven, ,,als liet ware een scheppingsmorgen." Men doet de stichtelijke les op, dat de wereld hier en daar geboren werd uit wit vuur en hard gesteente, en niet altijd uit groen weiland en paardebloemen, op een zacht pitje. Dit scheppingswonder in het blauwe water levert, menschelijkerwijze ge sproken, nagelpolitoer, scbuurpapier, kortom puimsteen. Wanneer men het dichter benadert, voor zoover dat bij een schèppingsmorgen mogelijk is, die tevens politieke strafkolonie is, ziet men dat er aan de eeuwigheid gekrabbeld is. Onderaan het witte maanlandschap heeft een muis ge knaagd. Dat is de puimsteenfabriek. De goudharige courtisanes van Venetiëen de onsterfelijkste Ski iaansche edelvrouwen, Helena van Troje voor wie duizend Grieksche schepen voeren, en Heloïse en Bertha met de groot e voeten, de wreedste vorstin van Bourgondië, of was het van Lotharingen, heb ben hun tanden ge poetst met deze vul kaan. En aange zien thanseen Hol landsen e vrachtboot haar anker ketting vadem na vadem laat ratelen in de stille diepte, zoo blijkt het dat ook uw dienstmaagd, mevrouw. puimsteen behoeft. Met dezen vulkaanwand. met dit maanlandschap poetst zij uw pannen weer spiegel blank, als de rijst is aangebrand. Met dezen schèppingsmorgen reinigt de heer Janssen, sedert vijf- en twintig jaar derde klerk bij de be kende firma, zich de vingers na zijn zeven en twintigsten brief, als het half zes is. Met een weinig van deze tien duizenden jaren oude puimsteen fat soeneert de aangebedene uws harten haar vingernagels zoo sierlijk dat ge haar heel Lipari ten geschenke zoudt willen geven, voor een vinger nagel . Eens is er om Lipari te vuur en te zwaard gestreden, omdat een Si ciliaansche en een Xapolitaansche gravin beiden zulke sierlijke vinger nagels fatsoeneerden dat de graven beide een eiland meer moesten be zitten om de kosten te delgen. Maar dit is lang geleden. Ook de Lipariscbe vestingmuren waren van puimsteen. Thans zijn het puimsteerien. te midden van groene wijngaarden. In de schepping is alles voorzien. Als het waait is Lipari geen eiland meer, maar een stofwolk. Als de stof wolk optrekt ziet men de witte krater weer en groene wijngaarden, die op de verweerde lava tot in zee groeien. Xiets maakt dorstiger dan een wolk van puimsteenstof. Vandaar dat de Lipariërs den een^n dag puimsteen stof van hun eiland maken, en den anderen dag op de resteerende puim steen in Imn groenen wijngaard wer ken. De puimsteen is doodsch als de hel, de wijn is geel als barnsteen, ztcaar en traag in het glas. en zoet en weelderig als de muskaatdruif. waaruit hij geperst wordt, of hij is rood en helder als die van Bourgondi en met een lichten bitteren nasmaak, dien men proeft tot men het tweede glas proeft, en zoo voorts. Aangezien Lipari op een van die hoeken van de wereldzee ligt waar het altijd waait, is men er altijd genoodzaakt den bitteren nasmaak te vergeten, en geraakt men er lichter tot bittere bespiegelingen over het nut van liet puimsteen stof. Het is niet de minste daarvan wanneer men btspiegelt dat. om de vingernagels van ('leopatra te spitsen, demensch eerihemel'- IK logen witten vulvX kaan te lijf gaat en dat het dien vulkaan om zoo te zeggen niet i.s aan te zien, noch ooit aan te zien zal zijn. Want er is. heeft mij de statisticus van Lipari bij een glas barnsteenklc-ui'igen wijn verzekerd, nog voor zes honderdduizend jaar puimsteen op het eiland. Bijna genoeg tot de ge600000 jaar piamsteen Poetst Jansen zich de vingers Cleopatra gebruikte ook puimsteen boorte van een nieuwen schepping morgen. Tot zoolang zullen al de pannen ter wereld blank geschuurd kunnen worden, tot zoolang zal er V.LM. en schuurpapier en nagelpolitoer zijn. Een dergelijke gedachte geeft den _mensch vrede. Een dergelijke gedachte is een vredige dronk waardig. Gelijk wij plengden. Maar 't zij daarvan, 't zij anders, men droomt na, Lipari onrustig. Antonius vergat een wereldrijk voor de glans van een vingernagel van Oleopatra. De glans van een vingernagel van ('leopatra werd verwekt door een vergeten Lipariër. die op een veigeten plek den witten eeuwigen vulkaan te lijf ging. Kn nog staat de vulkaan er, voorloopig. Wat hangt ons boven het hoofd. Vulkanen en eeuwigheid, waaraan niets verandert. Of het moest zijn de vingernagel van Cleopatra, die er haar glans aan ontleent. En dc'salriiettegenstaande zegt het aardrijkskundeboek: ..Lipari. Een vulkanisch eiland, voor de kust van Sicilië. Voert puimsteen en wijn uit." Maai wat weet dan ook een aard rijkskundeboek. zelfs een meer uit voerig, over de eeuwigheid, roze viiigernagels, en die witte en groene vul kanische chaos, van rotsen, puimsteen en wijngaarden, in de blauwste van alle zeeën? Nieuwe Uitgaven \\'aru»i Leira'ïis de titel van een in het Duitsch geschreven brochure die alle voordeelen en genoegens van het J/eica-fototoestel naar voren brengt. ('a,pi stelt deze brochures op aanvraag kosteloos ter beschikking. ('atalogue de livres, anciens et 1110dernes. Xo. <>!). Histoire. géographie. folklore, moeurs. antiquités, bibliographie. bibliophilie, langues et tt ratureétrangères, beaux-arts etc. Van Stockum's antiquariaat (J. IS. J. Kerling) Den Ifaag.