Historisch Archief 1877-1940
r
ft r
v
f
l
f
De Groene Amsterdammer van 1 October 1932
No. 2887
O, die a-moreele politiek!
door Dr. R. Feenstra
Burgemeesters
Jimmy Walker wandelt nu in het
schoone Italio, en zijn stad aan de
Hudson wordt schoongeveegd, door
een loco burgemeester, met iet of wat
meer een Cato visage; terwijl de kop
van Jimmy dien van een variét
directeur slacht.
Jimmy Walker heeft het den
laatsteu tijd in Amerika niet makkelijk
gehad. In lange zenuwsloopende zit
tingen, is het zijn onverbiddelijken
tegenstander, den
candidaat-president Foosevelt gelukt, hem eenige
transacties waar te maken, die niet
zuiver zijn.
Hij had een pseudonyrn bankconto,
waarop make- en. scharre laren, wien
hij diensten bewees, ronde sommen
lieten gireeren. Hij schepte den room
van de melk, die over het grondbezit
«n het grondbedrijf werd heen en weer
gedragen. Hij had bloedverwanten
m mopoliebaantjes bezorgd, daaronder
Ziijn broeder die van consulteerend
getnèatearts, waaraan diens collega's
tribuütplichtig werden.
De laatste berichten gewaagden
«rvaa, dat Jimmy Walker reeds het
ontkennen en loochenen had opgege
ven; niet echter het lachen en glim
lachen, niet den humor. TI kunt mij er
over ondervragen hoe ik aan het geld
gekomen ben; maar hoe dit weer is
verdwenen, die vraag gaat beslist te
ver, meende burgervader Jimmy. Een
anderen keer zei hij: Slechts in drie
gevallen, die het leven stelt, dient men
zelf aanwezig te zijn, en kan men geen
plaatsvervanger sturen. Dat is bij de
geboorte, bij den dood, en helaas bij
een getuigenverklaring voor gerecht.
* *
*
Vergelijkt men burgemeester Böss,
met zijn pelsmantel-knoeierijtje, zijn
dikke vette gezicht, zijn kleinburger
lijken angst voor de onttroning, voor
den smet op den naam voor de
moreele guillotine; met den leut en
de brutaliteit van Jimmy, wien
Tammany Hall nog de hand boven het
hoofd houdt, die onverschillig schou
dert: allemaal politiek; heden ik,
morgen gij; wait a moment dan
valt niet moeilijk te kiezen.
Misschien is het cultuur-verval, dat
het volk en de kiezers en de partijen
een mildheid in het pardonneeren
hebben, die den rechtvaardige stuit.
Maar de massa gaat altijd mee met de
leus: de streep nu maarerdoor. Als jij.
Staat, denkt de burger, mij zoo
citroenknijpt, en bij wijlen uitplundert, dan
krijg je precies je verdiende loon, als
een nog vlugger denkende, vlugger
instrijkende jou te pakken neemt; en
iets redt voor zichzelf, dat anders toch
maar in den maalstroom van je
onuitputtelijkheden zou zijn verdwenen.
De kiezer zegt: in den grond is
Jimmy een man, die de wereld neemt,
Spoor's
Vlosterd
W. A. Spcorjr, Cukmborg".
zooals ze is, en goddank niet te ern
stig. Heeft hij ons integriteit voor
gespiegeld? Nooit. Kan men vijgen
van een doornenhaag plukken, om; het
Bijbelsch te zeggen; of
nonnenkuigchheid van een theatergirl? oniihet
moderner uit te drukken.
Wat hebben wij aan al die
,,improductieve" steilheidsmenschen zeggen
bosses van Tammany hall, die in het
groote bpsch van welvaarts en com
munaal leven, als subalterne recher
cheurs of boschwachters loeren- op
houtdiefstallen en strooperijtjes. Wij
hebben menschen noodig, die de
pracht van het bosch, zijn mogelijk
heden met scheppenden wil bekijken.
Eerlijke steriliteit blijft aan dor hout
haken. Haalt niets uit, dan
dienstklopperij, met achter de mouw : nog
erger corruptie. Wat wij noodig heb
ben is talent, begaafdheid, om ;den
groei nergens te belemmeren, haar
ruimte te verschaffen.
* *
*
Intusschen zullen alle Europeesohe
burgervaders, die voor Jimmy ge
bogen hebben, hem wel niet weel* ten
raadhuize ontvangen. Wij in Europa
zijn zoo ver nog niet. Maar misschien
zijn er onder hen, wien het geen
kwaad zou doen, eens privémet collega
Jimmy te gaan lunchen of dineeren;
om hem uit te hooren hoe hij het heeft
aangelegd; en hem te interviewen
over zijn kansen van morgen. Behalve
cultuurverval, zit er ontegenzeggelijk
cultuurspiegeling rondom zijn poli
tieke spoor.
Dezelfde publieke gunst, die den
man van esprit en moed. ondanks de
zeer bezwarende bewijslast, onder
steunt en toekomstige kansen blijft
reserveeren buigt bij Hoover weer
voor diens eerlijkheid en zijn pech.
Toen Hoover in den profetenmantel
der prosperity gehuld uit zaken en in
de politiek ging, bezat hij schoon vier
millioen dollar. Op het oogenblik
heeft hij er volgens de Yankee-kranten
nog maar even een half. Zeven achtste
van zijn fortuin smolt weg in den
break down; dat is meer dan naar
den index. Zooiets bindt: Ik verlies.
Gij verliest; wij verliezen; maar hij
verliest nog meer; en zijn
handteekening was als die van den president
commissaris der eeuwige prosperity.
Naarmate hij geld verliest, wint hij
achting; mits hij er zorg voor draagt
niet onder een zekere limiet te geraken
die bij een half millioen dollar echter
nog niet bereikt schijnt. Zijn geld
macht daalde met zeven achtste; zijn
volksgunst-index steeg met denzelfden
koers.
Wat heb je daaraan, als je deze niet
in politieke munt weet om te zetten,
zou misschien Jimmy Walker zeggen.
Maar Hoover heeft een anderen
standaard voor zijn politieke munt
dan Wra?ker, namelijk den gouden.
Voor de gewone munt zijn wij
standaard-onvast geworden. Is het
daar zoo'n wonder, dat, voor de a-mo
reele politieke munt. ook veel oude
beproefde grondvesten beginnen te
wankelen 'i
w-ü^
?ZIJN CEWAAHMEAKTI
krachtig
oputekkend
smakelijk
RESTAURANT TRIANON
LE1DSCHEPLE1N _ AMSTERDAM
FEESTELIJKE OPENING
DER NIEUWE LUNCH-,THÉ- EN
DJNERZAAL
ZATERDAG
l OCTOBER
ORCHESTRE CHARLES
HOECK EN RENTMEESTER
Plats du Jour vanaf t. l .25 Diner p couv. f, 3.00
met Hors a Oeuvre ou Huïtres ae Zélande.
De wijnprijzen zijn belangrijk verlaagd
RESERVEERT TIJDIG UW TAFEL
DE TRIANON" BAR EEN UNICUM IN AMSTERDAM