De Groene Amsterdammer van 8 October 1932 No. 2888 , Tentoonstellingen door A. E. v. d. Tol t r t .*" V»: II'' Karin Leijden Amsterdam . Mevr. Leijden's tentoonstelling wil voornamelijk een apotheose zijn van het moederschap. Met groot gehou den, in lichte frescokleuren geschil derde Moeders met baby's tracht zij haar droom van moeder en kind als 't ware op naïaf-monumentale wijze op het doek te projecteeren. Ook gaat zij'een enkelen keer uit van een Ma donna-beeldje om het dan in dien droom in een meer primitieve, meer pantheïstische verbeelding van het moederschap weer op te roepen. Of legt zij, in een werk dat ik tot de best geslaagde reken, een baby neer op den grond als groote, uit de moeder aarde gegroeide bloem vóór een water plas met riet in het licht van een dalende zon. Apotheose, naïjf-monumentaal, op roepen: het zijn te groote woorden voor dit werk ! Het zijn woorden die. naar ik geloof, eerder passen bij het verlangen dat onier het werk leeft. De mensch is misschien waard naar zijn verlangen; de kunstenaar echter naar de spontane verwerkelijking van zijn levens-gevoel. Spontane verwer kelijking van een verlangen naar primitieve grootheid, naar naïeve monumentaliteit, is echter een contra dictio in terminis. Die contradictie doet soms in dit werk om het chte. wél direct en spontaan verwerkelijkte stil en teer poëtische dat er is, een leegte ontstaan die het tot in het onwezenlijke weg trekt. Ook vraagt men zich af of Mevr. Leijden den laatsten tijd niet wat al te dicht bij het palet van haar man geleefd heeft, zóó dat haar kleur aan directe expressie van het eigene verloor, t9veel heeft ingaboat. ( En omdat hier die kleur niat is, a ook omdat de gesignaleerde contradictie hier ontbreekt, kan ik haar eenvoudige penteekeningen van simpele on derwerpen (als b.v. dat van een oude, vervallen hut aan den voet der duinen) vollediger waar deeren dan veel van het schilderwerk. Hierin is een bescheiden poëzie, iets van' een stillen en teeren rijkdom die, als loon van resignatie, niet meer wordt weg getrokken tot in een ietwat ijle, want niet tenvolle psychisch gevulde, sfeer. A. C. Willink bij Vecht, Amsterdam bij van lier, met een etiket te plakken, dan grijpt men ongetwijfeld aanstonds naar het loketje niet Nieuw-Zakelijke labels waarheen deze namen verwijzen. De Nieuwe Zakelijkheid heeft veel en velerlei aspecten. Eén er van, en deze is bij Willink sterk openbaar, is de haast daemonisch-wreecle stelligheid waar mede het bewuste aardsche leven en de omgeving van den hedendaagschen mensch ontleed wordt en gebeeld. De nuchterheid en leelijkheid. men wil er niet meer van verlost raken door hen met 5n gevoels-zwaai, als tragische dissonanten, op te nemen in het ane schoone en grootsche en bevrijdende kleur-eii-vorm accoord van het kunst werk ; maar men dringt' met masochistischen wellust schier, geleid door een koel en scherp intellect, langzaam, en onverzettelijk tot hen door en groepeert ze en kleurt ze dan op een wijze die hoont en haat. Er kan op deze wijze óók een verlossing, een be vrijding dagen. Dat kan als die haat en hoon rjrandioos worden. Anders ontstaat het gevaar dat men in de voorberei ding, die dan tot intellectueele perver-; siteit verwordt, vastloopt. Grandioos werden zij nu m.i. bij Willink niét in doeken als b.v. Ontmoeting" (een pastoor en een burger ontmoeten elkaar op straat voor de, uit de eigen A. C. Willink De Jobstijding Kunstzaal Vecht Zélf heeft Willink, die. naar eigen getuigenis, niet de geringste bewonde ring kan gevoelen voor den leedzwaren Jozef Israëls. den ontvleesden Toorop of den ver dampten Thijs Maris", de critiek. in een opstel in Palet, op den goeden weg willen helpen" met het noemen van namen van buitenlanders zooals: Ernst Pritsch. Paul Klee, Ghirico. 8everini, Carra. En wil men, ter voorloopige oriënteering, dan ook beginnen A. C. Willink Wilma Kunstzaal Vecht omgeving losgesneden en voor een achtergrond van andere, geïsoleerd staande kerken hardvochtig naakt tentoongestelde A'damsche Ht. ('atherina kerk), ..De Geleerden" (prof. Einstein en een collega, beiden in toga elkander de hand schuddend in een achteraf straatje .met schutting) of het. iets oudere., en bekende ,,1'om peji" (een geleerde in rok, een afterdinner meneer met sigaar en kalen kruin op den rug gezien, een toerist en de zich, met ergernis afkeereiide schilder zélf temidden van Pompejaansche ruïnes). Hier remt" dan ook wel degelijk een intellectueele pre occupatie (een litteraire inslag" als men wil) den groei van Willinks talent. Die groei ziet men zich wél vol trekken in die werken waar de aan dacht voor n mensch-zonder-meer, of voor de natuur alle vooropgezette bedoelingen met compositie en kleur ten eenemale wég-vaagt, of althans terugdringt. Ik noem: het ook reeds bekende, Zelfportret; por tret W. en Wilma", (bij dit laatste portret rijst achter de damesfiguur-inblauw toch nog weer het huis" als intellectueel becontempleerd haat-ob ject op; maar nu zonder dat de schilder er. als aan een complex, aan blijft vastgeklonken). En ik wij s tenslotte op debloemstillevens (Roosjes en Ko zen) en op het doekje Duiven", die ik (enkele zeer knappe naakt-teekeningen vermeld ik ook nog in het voorbijgaan) tot de beste stukken van deze expositie reken. Oompositie en kleur wor den hierin niet meer ge hanteerd als intellectueel wapen dat een openheid moet vrijhakken, maar komen weer vanzelf" vrij in direct-harmonisch verband met de vormge ving. Men kan ook hier nog van Nieuw-zakelijk" en van bepaalde invloe den spreken (een heuvel achtergrond j e met ver spreide sparren stamt re gelrecht van den nieuwzakelij ken" Wal t er Spiesz!) maar het is thans de nieuw-zakelijke droom die réyelrecht tot bestaan komt en bevrijdend werkt in de schilderkunstige uiting en die niet meer langs een intellectueelen omweg, een voor(veelal tevergeefs) w<mlt bereiding, gezocht.. Xieuwe Eduardo Zamacois, Met spade en dolk. het tragische leven der ('astiliaansche landbevolking. Roman uit het Hpaansch door Dr. Maik Brouwer. IMtgaveLcidsche l'itg. Mij. Leiden. DE m. KUNSTKRING CONCERTGEBOUW 17 October Trio Bosmans. November Elis. Schumann. December Elly Ney. Februari Prager Kwartet. Maart Kamer-Orkest. April Huberman. 6 Concerten ? 3.05 bel. inb. 18 October Lener Kwartet. November Natascha Wetehor. Januari Trio Pasquier. Februari Kulenkampf. Maart Kamer-Orkest. April Elly Ney. 6 Concerten ? 3.05 bel. inb. 30 October Jo Vincent-Suze Luger. December Roodenburg. Januari Zimmermann-Andriessen. Februari Adelh. Armhold. Maart Ivan Engel. April Hartvelt Kwartet. 6 Concerten ? 3.05 bel. inb. KWARTET-CYCLUS CONSERVATORIUM 26 October Hollandsen Str. kwartet. 16 November Calvet Kwartet. 7 December Berliner Kwartet. 25 Januari Kolisch Kwartet. 8 Februari Prager Kwartet. 22 Maart Guarneri Kwartet. 6 Concerten ? 5.05 bel. inb. De houdcr(ster) van dit diploma kan een keuze maken van 6 Con certen uit die van de series Groen, Bruin en Blauw (uitgez. Huberman). Het is onnoodig van te voren op te geven welk concert men wenscht te bezoe ken. 6 Concerten naar keuze ? 5.05 bel. inb. Dit diploma is geldig voor de concerten van Groen, Bruin, Blauw en Rood diploma, in totaal dus voor het bezoeken van 24 avonden. 24 Concerten f 10.05 bel. inb. Fen volledig programma i s vanaf heden verkrijgbaar aan ons bureau a .5 cents N.Z. VOOR BURGWAL 127.