Historisch Archief 1877-1940
fct\
De Groene Amsterdammer van 8 October 1932
No. 2888
r i
iOp zoek naar den held
door Melis Stoke
Teekenineen door Harmsen van Beek
Bezoek van Eniil Ludwig
Er gaat een gerucht dat Emil Ludwig ons land
zal komen bezoeken. Wanneer. . .. ? we weten het
niet. En waarvoor. .. . ? Hier rijst een nog hooger
vraagteeken... .
Emil Ludwig zet, door de historie en over de
wereld, zijn schreden in de voetstappen der helden
en heroën.. . . Hij heeft ons Napoleon verklaard
en Bismarck en Goethe, en zijn laatste werk is
een reeks van gesprekken met Mussolini die het
door de caricatuur en den achterklap verteekende
beeld van den dictator retoucheert en den mensch
vastlegt voor het nageslacht.
Is het wonder dat wij ons met steeds grooter
spanning afvragen wat, zoo Emil Ludwig dan hier
mocht komen, het doel van zijn reis is. . . . ?
leder van ons oppert de vraag, en zwijgt dan
.stil, want in den boezem komt een tweede vraag
op, waarvan het antwoord niet aanstonds is te
geven. . Wïen zoekt hij. . ? welken Hero, welken
Held. . ? Hem. . ? dien daar. . ? mij. . ? We tasten
het front onzer groote mannen af, en twijfel komt
in ons op.. Leeft or dan temidden van ons,
onerkend naar ware grootte, een dier reuzen der
menschheid, op wiens gestalte Ludwig's peinzend
arendsoog uit den verren vreemde is gevallen. . .. ?
dien hij heeft geobserveerd, gevolgd, ontleed en
geanalyseerd, om tenslotte het oogenblik rijp te
achten om hem der menschheid, ten voeten uit, te
toonen door zijn machtige pen. . . . ?
Het is werkelijk een vervelende vraag, want het
ontbreken van een snel en afdoend antwoord stelt
ons voor de mogelijkheid dat er n in ons midden
is dien wij hebben miskend of wellicht ganschelijk
niet ontdekt.. . Waar is hij...? Hoe heet hij..?
En zullen we hem pas leeren zien en schatten
bij het verschijnen van het eerstvolgende magi
strale Emil Ludwig-werk van de Duitsche persen... ?
Dat zou een nationale schande zijn, en daarom
moeten we hem vóór zijn. . . .
Op.. .! op ! dus op zoek naar den Hero.. .
Waar is hij. . . . ? Waar schuilt hij. . . . ?
Zoo hij bescheiden en bedeesd thans in zijn
kamer zit, en het schrijven herleest waarin Emil
Ludwig hem bekend maakt met zijn voornemen., . .
waarin het programma van vragen en onderwerpen
ligt uitgeschetst. . . . zoo trede hij uit het duister
en berichte ons omtrent dit aanzoek.
Geen valsche schaamte weerhoude dezen
grooten, te weinig gewaardeerden Nederlander. Hij
beseffe dat zijne medewerking wordt gevraagd ter
verhoeding van de misselijke mogelijkheid dat ons
vaderland, internationaal aan den kaak zou kun
nen worden gesteld wegens helden-verguizing.
Nog is het tijd. . . .
teneinde haast-je-rep-je, nog net vóór de ge-eerde
en gevierde internationale schrijver onze grenzen
overschrijdt een daverende nationale plechtigheid
te airangeeren.
Dan zou dien Ludwig het gras als het ware voor
de voeten zijn weggemaaid.. . dan zou hij de triomf
missen van een boek in de wereld te slingeren over
X. Y. Z;, den Nederlandschen Hero die in zijn
land onbekend is. ...
Op zoek dus. . . . snel op zoek naar den held,
zijn slapen omkransd, zijn beeld in steen, zijn
borst gesierd en zijn persoon en nakomelingschap
gezegend, geadeld en geëerd....
Maar wie. . . . ? mfiar waar. . . . ?
Het angstzweet breekt ons uit en wild draaien
onze oogen in de kassen rond. Men weet toch maar
nooit wat zulk een Ludwig in het schild voert.
Misschien heeft hij een machtig kunstenaar in
nood ontdekt. . . . -een geweldig staatsman die
geen plaats heeft kunnen veroveren op de lijst
voor de aanstaande kamerverkiezingen of mis
schien wel, in diens werken, het spoor van een
groot man bij wiens begrafenis geen vertegenwoor
diger van de regeering is geweest. . . .
Vlug dus. . . . vlug aan het werk. Ook in het
allerlaatste genoemde geval is herstel nog mogelijk.
Een reusachtige eerezuil op het graf. . . . een in
drukwekkende plechtigheid om de stille groeve.
toespraken, kransen en het geheele ministerie en
alle ministers van staat rondom de zerk....
Ludwig kan ons dan niets meer maken. . . .
Behoudens. . . . ach. want een I/udwig ziet
scherp en meedoogenloos, wanneer van zijn hand
een bundel gesprekken mocht verschijnen met den
Nederlandschen held, uit welks inhoud blijken
mocht dat wij hem verkeerd hebben gezien en
betiteld. . . . bijvoorbeeld :
Gesprekken met Honger-Kuys. ...
Gesprekken met den boozen Wel ter. . . .
of: Gesprekken met Reymer, den bruggen
bouwer. . . .
Voorzichtig dus. . . . behoedzaam nogmaals het
front van onze groote vaderlanders afgetast, opdat
Ludwig ons niet met beschaamde kaken doet
staan. Alles is van hem te verwachten. Want wat,
indien bijvoorbeeld zijn werk zou heeten:
Lou de Visser. . . . een Mensch, een Mond, een
Macht 1)
of:
Wijnkoop, de Fijnzinnige, Fiere, Verloochende.. .
of:
Braat, de miskende Agrarische Hero. . . .
Ludwig komt. . . . hij nadert reeds, en het is
nationale zaak om met behendigen spoed den palm
der eere daar aan te hechten waar zijn oog zich
reeds thans heeft gevestigd. Misschien verdiept hij
zich in ditzelfde oogenblik in de jeugdbrieven en
schoolrapporten van den regenmaker Veraart, of
vormt zijn geest zich aan de hand van kamerstuk
ken een oordeel over de ontwikkeling van het
ziele- en geestesleven van een Boon, een Joekes.
een Da Vos van Steenwijk. . . . allen mannen wier
namen nog steeds niet met een gouden randje er
omheen worden gedrukt in de dorre verslagen die
de dagbladpers ons brengt omtrent de discussi?n
in 's lands vergaderzaal. . . .
Het beste zou het zijn reeds thans, bij voorbaat,
een nationaal huldigingscomitésamen te stellen.. .
het voetstuk voor een standbeeld te laten houwen
en in blanco de besluiten tot verstrekking van een
landgoed en jaargeld aan den held gereed te leggen...
Het beeld zelf en de naam komen dan nog wel
op het laatste oogenblik er bij.
Spoed.... spoed, want nog is het tijd.... Maar
het terrein is zoo oneindig groot. . . . het is het
zoeken van een speld in een hooiberg. En we heb
ben ons ten opzichte van onze erkende groote
mannen nog zoo weinig actief betoond dat we voor
het overgroote deel van de ,,stock" nog angstwek
kend ongedekt zijn, behoudens dan, Goddank,
tenminste de plaquette voor Generaal Snijders die
dezer dagen is onthuld
1) Lou: Ein Mensch, Eine Macht, E in Maul
von Emil Ludwirj.
WOLLEN
DEKENS
150x200
FL.5.FL.5,15
Nog kunnen wij Ludwig vóór zijn, door inder
haast een feestcomitéop te richten, een reeks van
feestredenaars uit te noodigen eri een beeldhouwer,