No. 2889 De Groene Amsterdammer van 15 October 1932 De tien millioeti'leening van Amsterdam Teekenliig door B. va u V lij m e u DE G EKIR ein CO Wethouder Polak: Ziezoo nu hebben wij geen praatjes meer af te wachten en kunnen wij .weer zelfstandig worden!" ]\/Fjp/t*P710Iff$ Sr, U J T/ ? + C> I ? J^ door Victor Schmtdt De in geheel Protestantsch Europa gevierde Gustaaf-Adolf jubilea hadden o.a. ten gevolge het ontdekken van tot dusver onbekende portretten van den grooten Zweedschen Koning. In Madenhausen (Unterfranken) werd een meesterlijke met roodkrijt geteekende studiekop van Gustaaf Adólf gevonden, gedateerd 1632 en gesigneerd L. S. (de Neurenbergsche meester Lorenz Strauch) Frappante overeenkomst heeft dit portret met de gravure van Lucas Kilian. Dr. Steneberg, Malm ontdekte in een particuliere verzameling te Stock holm een portret van den Koning, (verg. de reproductie) krachtiger en psychologisch overtuigender dan a]le tot dugver bekendg) dat hij mede p archivalische gronden, toeschreef aan Jacob Hoefnagel; hofschilder van Rudolf IL Vüorde Neder. landsche kunstgeschiedenis is deze vondst belang wekkend. Immers thans is het vermoeden dat Mierevelt een portret van Hoefnagel als voorbeeld voor zijn Gustaaf Adólf portret moet hebben gehad niet ongegrond, temeer daar op een gravure van 1633 van Mierevelt's schoonzoon W. Delff staat dat zij naar het beste portret gegraveerd is". Dat beste portret moet van Hoefnagel geweest zijn. Mierevelt, die om de vele^ bestellingen spoedig te kunnen uitvoeren, steeds portretten van beroemde tijdgenooten in replieken in voorraad had, zal die ook wel van den grooten gevierden Zweedschen held gehad hebben. Behalve de in ons land bekende portretten Schove van Mierevelt" (in'tRijks- en in 't Frans Hals-Museimi) zullen daarom vermoe delijk nog meer in Nederland verborgen zijn. Wanneer nu de in Schiedam in de lyuthersche Kerk van 31 Oct. 7 JsTov. a. s. te houden Gustaaf Adólf Tentoonstelling aanleiding mocht worden tot 't weer tevoorschijn komen van tot dusver '.'onbekende Gustaaf Adólf portretten y,ou dit voor de iconographie van belang kunnen zijn. Schr. dezes hoopt dat deze notities stimuleerend werken mogen. Keeds vóór Mierevelt is in Nederland een Gustaaf Adólf portret geschilderd. De gravure van Hendrik Hondius d. O., den Koning voorstellend op jeug digen leeftijd met half lang haar naar de mode van dien tijd. kan ook teruggaan op een nog onbekend geschilderd of geteekend portret. Ocik de Zweedsche Kijkskanselier Axel Oxenstié'rna, Gustaaf Adolfs rechterhand, is door Mierevelt geportretteeul, in tegenstelling met den Koning ? ad vivum. tijdens zijn bezoek aan Nederland in 1035. Dit portret kennen we ook nog slechts door een gravure vnn\V. Delff. Schrijver dezes neemt iedeie aanwij zing te de'/.t-v zake dienende gaavne in ontvangst. Muziek door Constant van Wessem H Wij hebben thans de twee andere voorstellingen van de Münchener Mozart-Festspiele gehad. Die Entführung aus dem Serail" en Figaro's Hochzeit" en kunnen nu naar billijkheid onze indrukken weergeven. De totaal-indruk, dien ons reeds de opvoering van Don Giovanni" gaf, blijft: het zijn geen model-opvoeringen geweest, die de Müncheners ons hier van Mozart hebben laten zien. Er ontbrak aan de tooneel-verzorging veel te veel, in dit soort ouderwetsch ensceneeren moet overdaad ook met overdaad weergegeven worden. Een gastmaal, dat Don Juan aanbiedt, waarop geen gasten ver schijnen, werkt eenigszins ridicuul, wanneer de tafel wel voorzien is. Een paleis van graaf Almaviva, waarin alleen een paar verspreid opgestelde en kennelijk met het doel leegte te maskeeren geplaats te meubelen te zien zijn, geeft geen indruk van een woning van een grand-seigneur. En ook alweer zonderling was het in dezen oudcrwetschen stijl van ensceneeren opeens het ballet vertolkt te zien door een hypermodern dansend en gebarend, danseresje, dat in haar eentje over de planken tolde als ging haar het geheel verder niet aan.... Zoo was er meer. En ook de vertolkers waren niet altijd gelukkig in de vervulling van hun rollen. Beperktheid van het ensemble maakte wel eens noodig rollen te geven aan hen, die daarvoor noch het figuur noch de stem hadden. De Almaviva van Kremer was in dat opzicht een mislukking, hoewel de zanger beschaving en enkele goede zang momenten had. De zangeres Elisabeth Feuge, een der sterren" van het ensemble, heeft mij over het algemeen ook niet voldaan, zij had wel houding, maar haar zang had slechts een enkele maal hot bloei ende, dat toch van zoo'n stem te verwachten was. Wildhagen miste als Figaro het lenige, speelsche en toch zwierige, dat deze grand-seigneur in knechtengedaante behoort te hebben. Gless maakte van den Osmin in Die Entführung" een charge, die ouderwetsch en conventioneel was, en waarom men lachte, omdat men weet, dat men nu lachen moet.... Fiitzi Jokl was ook zeer ongelijk, als Suzannc in Figaro" beter dan als Constanze in Die Entfünrung", haar stom is wat klein, maar niet zonder charme. De Cherubin in Figaro" stelde men zich anders voor dan Mevrouw Hovyd Krauss hem vertolkte en hij werd ook te bescheiden gezongen. Over het algemeen was de vertolking van Die Entführung" de beste, d.w.z. daarin werden de partijen meestal door goede stemmen bezet, de Belmonte van Patzak, de beste van allen (lvia stem de Pedrillo van Warmuth, de .Blonde van Hedda Helsing waren van een uit stekend gehalte, hoewel zij vaak in den ensemble zang een minder goed klinkende combinatie vorm den. Deze voorstelling bleek ook de beste van de drie, hoewel de opera, zelf als schouwspel nogal vervelend is. er gebeurt niets in de actie, men staat op de planken te praten "en te zin-gen en de enkele speel-momenten, zooals die van de Osminrol, worden, uit reactie wellicht, overdreven. Van de beide dirigenten, die wij in functie zagen, was Paul Schmitz, die de Entführung" leidde, de beste. Vooral in de Figaro" werd het al te bezadigde in de lempi, zooals Röhr die nam, bepaald hinderlijk en men verbaasde zich er over, dat deze dirigent in de Figaro" de geluidstcrkte van zijn orkest niet wat meer afdempte, de zangers kwamen er vaak nauwelijks overheen. De recitatie ven werden ditmaal op een clavecimbel begeleid en hot geluid klonk-nu waarlijk te poover, dit ar chaïsme had gerust voor een' modern klavier mogen wijken. AlUs bij elkaar: drie opvoeringen, die. ongetwij feld zeer fraaie momenten hadden, maar die wij geen van drieën modelopvoeringen mogen noemen, daartoe ontbrak er nog te veel aan. De voorstel lingen, (lic onze Wagnorvereenigmg organiseert, zijn over het algemeen beter verzorgd, (lat mag tha./isj wel eens gezegd worden, nu wij zoo graag geneigd zijn van het buitenland meer te ver wachten. '