De Groene Amsterdammer ven 22 October 1932 l Israëfs wezen en willen z&. door Prof. Dr. D. Cohen Einde van de voetgangers week Teekentng door B. van Vlijmen Amerika en de Joden Benige jaren geleden verscheen van de hand van den Amerikaanscheu schrijver Ludwig Lewishon een boek, dat zoowel in Amerika als in Europa grooten opgang maakte, en in verschillende talen, ook in het Nederlandsch, werd vertaald: de eerste titel (later is het nog eens onder een anderen naam verschenen) Was The Defeated", in het Hollandsen weergegeven met ,, Vergeef sche Vlucht". Het schildert het leven van een psychiater, wiens vader, uit een Oost-Europeesche familie geboren, naar Amerika is geëmigreerd. De kinderen zijn Amerikanen geworden en voeren nu den strijd met het Jodendom, dat in hen leeft, zonder dat zij dit willen erkennen. Maar langzamerhand komt bet bewustzijn in hen op, dat zij een vergeefschen strijd voeren en dat, zoowel door den druk der omgeving als door hun eigen verlangen, dit Joodsch bewustzijn den wil, om vóór alles Ameri kaan tézijn, overwint. Hetzelfde ziet de psychiater in zijn gebeele omgeving. Ja, hij leert de ziekte gevallen, die hij onder zijn Joodsch e patiënten te behandelen krijgt, kennen als een uitvloeisel van dezen strijd. Zoo keert hij, na een zelfs gelukkig huwelijk met een niet Jodin, waaruit hij vlucht, tot het Jodendom terug, omdat hij daarin de eenige redding voor zich zelf en anderen ziet. Hét boek draagt vele gebreken. In de eerste plaats wil het in korten omvang te veel problemen behandelen. In de tweede plaats rept het met geen woord van een beweging, die vele Joden juist voor dezen strijd heeft bewaard : het Zionisme. Maar het ontleent zijn belang en zijn invloed aan den durf, waarmede het 'een probleem, dat aan de overzijde van den Oceaan velen bezig houdt, voor aller oogen stelt. Het verbreekt den droom van gelijkheid, waaraan velen ginds zich overgaven en waaruit zij op ruwe wijze zijn wakker geschud. Het leert aan de tragedie van den hoofdpersoon en vooral aan die van zijn omgeving, de tragiek van het Joodsche vraagstuk in vollen omvang kennen. Inderdaad had men verwacht, dat deze tragedie zich in Amerika niet zou afspelen. Bij duizenden en duizenden hebben de Joden uit Oost- Europa juist daar Hun toevlucht gezocht. Zij hebben er eerst in het handwerk, later ook in den handel en de geld wereld een bestaan gevonden, waarmede zij te vreden konden zijn. Niet alleen zichzelf konden zij onderhouden, maar ook hun verwanten in de landen, waaruit zij kwamen en die zij voor een deel lieten overkomen naar het nieuwe land van belofte. Men. kon dit alles doen, omdat men zelf in wel stand verkeerde. Wel hield men voor een deel vast aan de oude taal: het Jiddisch werd in de Joodsche wijken van New York nog gesproken, Jiddische kranten verschenen en verschijnen er. Maar bij de tweede generatie maakte deze taal van het Ghetto al plaats voor het Engelsch. Deze koos voor een deel andere beroepen dan de vaders hadden beoefend; daarbij genoot ook de universi taire opleiding een groot deel der belangstelling, een verschijnsel, dat men ook in Europa in ruime mate kent. Er was zonder twijfel een streven niet zoozeer naar assimilatie aan een andere groep (gelijk dit in Europa het geval is geweest) als tot een opgaan in de meltingpot" van de verschil lende bevolkingsgroepen der Vereenigde Staten. Men wilde in eerlijke toewijding medewerken aan den bloei van het gemeenschappelijk land. Zonder- twijfel hebben de Joden op het staatsRust, kalmte en zelfbeheersching keeren weer terug na het gebruik van Mljnhardt's Zenuwtabletten. Glazen Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten. Op veler grief, dat bij de lichtsignalen geen aparte fase voor den voetganger is ingeruimd, werd' door de verkeersautoriteiten geantwoord, dat het rijverkeer te sterk zou worden opgehouden. (Dagbladbericht)/ bestuur een belangrijken invloed gekregen, niet zoozeer, omdat zij daaraan deel namen, als omdat enkelen door hun rijkdom op de bestuurders grooten invloed oefenden. De President der Ver eenigde Staten laat bijna nimmer een Joodsch Tvieuwjaar voorbijgaan, zonder tot zijn Joodsche medeburgers een wensch te richten. Het scheen, alsof hier de Joden het land der vrijheid hadden gevonden en zij gelijke rechten in alle opzichten niet de anderen konden hebben. Ingewijden wisten reeds lang beter. Joden uit de vrije landen van Europa kwamen na een bezoek aan de Vereenigde Staten dikwijls terug met be- ? richten omtrent een maatschappelijk antisemi tisme, dat daar heerschte en dat de Joden wegdrong uit niet-Joodsche kringen. Dit antisemitisme was zelfs in de hotels bemerkbaar, laat staan in de families, waar men vertoefde. Maar men weigerde al te dikwijls daarin te geloovën en de Amerikaansche Joden zelf wilden het als een voorbijgaand verschijnsel beschouwen, omdat daarmede aan het Amerikaansch ideaal, waarin zij geloofden, een einde zou zijn gemaakt. The Defeated" bracht hier de ontgoocheling. Men kon de waarheid van de vreeselijke gevolgen van de verwijdering tusschen Joden en niet-Joden, die men erin schildert, niet ontkennen. Men moest zich wel bewust worden, dat zelfs in het nieuwe land der vrijheid deze voor de Joden niet te vinden t * * Thans twijfelt niemand meer. De welvaart der Joden in Amerika is achteruit gegaan en daarmede hun invloed:. men behoeft minder rekening met hen te houden dan men, gedwon gen, wel moest doen. Maar bovendien zijn zij meer en meer uit de be roepen gedrongen, waarmede zij zich in hoofdzaak in lateren tijd bezighielden:: het bankwezen, den tusschenhandel, het kleine winkelbedrijf. Deze hebben door de crisis het meest geleden en men ontdoet er zich nu zooveel mogelijk van het Jood sche element, dat men.als vreemd, niet-Ameri kaansch beschouwt. En de sterke neiging, welke ook ginds heerscht, om de eigen" menschen het eerst te helpen, verscherpt natuurlijk deze achter uitzetting, met al haar gevolgen. Sterk is dit antisemitisme ook aan de Universi teiten. Er is daar geen numerus clausus vastgesteld, gelijk die, officieel of officieus, in de meeste landen van Oost-Europa bestaat. Men kent er echter, indien men betrouwbare inlichtingen mag geloovën, een even afdoend middel: op de tests, die de stu denten moeten inleveren, staat hun naam en godsdienst vermeld. Hierin vindt men de mogelijk heid, om van elke religie zooveel studenten op te nemen als men wil en het aantal Joden niet boven een bepaald procent te doen stijgen. De reden hiervoor schijnt mede gezocht te moeten worden in de bepaalde kleur, welke de meeste Universi teiten hebben, omdat zij uit particuliere middelen worden bekostigd. De grond van alle oorzaken is echter ook hier uiteraard het antisemitisme. Natuurlijk moet om dezelfde reden ook het aantal Joodsche professoren gering zijn. Men kan van Joodsch standpunt dit alles niet zonder kommer aanzien. De Amerikaansche Joden hebben hun plicht ten opzichte van het Jodendom goed verstaan en in practijk gebracht. In de tegenwoordige om standigheden kan men op hun hulp slechts in geringe mate rekenen. De Joden in Zuid-Afrika hebben hun taak voor een deel overgenomen; maar zij "kunnen noch in aantal noch in vermogen of belangrijkheid met de Amerikaansche Joden worden vergeleken. Zoo is de les, dat zelfs in een land als de Ver eenigde Staten het antisemitisme bestaat en door moeilijkheden onmiddellijk verscherpt wordt, wel hard. Maar tegelijk leerzaam. De Jood zal, wil hij in vrijheid leven, op eigen kracht dienen te bouwen. Daarom is de weg, dien de Zionistische beweging wijst, ook voor dat deel van het Joodsche volk de juiste gebleken.