Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 29 October 1932
No. 2891
Een week veiligheid
door Melis Stoke
Teekeningen door Harmsen van Beek
liet is afschuwelijk om te bedenken ver
klaarde mij de voetganger dat dio week van
veilig verkeer nu alweer zoo ver achter ons ligt. en.
dat die automobilisten nu weer net kunnen doen
waar ze zin in hebben.
Waarom zuchtte hij mocht dat nu
maar n. week duren. . . . ?
Met groote. diepbedroefde oogen staarde hij mij
aan, en vervolgde:
Een week la.ng werden we vertroeteld en
verzorgd .... K n nu'; .... wat staat ons nu weer te
Wat staat ons nu weer te wachten P
wachten. . . ? Ah . . . helaas, we weten het maar al
te goed. Aten heeft oris het tooverland voorgehou
den om ons daarna weer des te dieper in de ellende
te storten. Neen, ik spreek niet op losse gronden:
ziehier de lijst van verkeersongevallen die ik heb
opgesteld.... Deze roode curve stelt het aantal
ongelukken voor: zie haar scherp afdalen gedurende
die ne week en d.aarop aanstonds weer omhoog
gaan. . . . Deze gestippelde lijn stelt den graad van
welwillendheid en vriendelijkheid der politie
agenten voor. In mijn grafiek beweegt ze zich juist
in tegengestelde richting met d.e roode.
Wij schudden het hoofd. Niets lijkt gemakkelijker
doch is moeilijker dan het lezen van grafieken.
Zou inderdaad het permanent-maken van de
vriendelijkheidslijn op liet hoogste punt tot
gevolgkunnen hebben dat de lijn der ongevallen gedrukt
werd tot het minimum-niveau ?
Ik ben er mij van bewust, zeide de voet
ganger, dat het materiaal voor mijn grafiek ge
brekkig is. Goede statistiek moet over langere
periodes loopen. Daarop
heb ik mijn plan
uebaseerd voor een
veiligheids-eeuw....
Een
veiligheidseeuw ?
Ja mijnhef r. Wij
voetgangers hebben thans
den smaak beet en we wil
len dat op l Januari a,.s.
eenvei igh( idseeuwingaa.t
die precies duren zal tot
l Januari 2(W4. Ziehier het voorstel dat ik u ver
zoek in de pers te bepleiten.
Deze korte vreugde-week, zette hij uiteen, heeft
vooral voldoening en verbazing gewekt door de
allerhartclijksto houding van de politie. Dat moet
zoo blijven. De veiligheids-eeuw moet nieuwe
generaties van politie-agenten voortbrengen die
doordrongen zijn van een geest van liefde voor den
voetganger. Men leert dat niet zoo-maar in een
week: het moet allengs in het bloed komen te
zitten. Ik stel me voor dat allengs de ingevreten
trek van gestrengheid en onvermurwbaarhoid op de
aangezichten van onze politiedienaren, verdwijnen
KUN STZ AAL
VAN LIER
DOORLOOPEND
TENTOO N G ESTELD
ROKIN 126!
AMSTERDAM
BEZICHTIGING V R IJ
KUNSTWERKEN VAN
JONGE HOLLANDSCHE
EN BUITENL. MEESTERS
zal om plaats te maken voor een voortdurend en
mildeii, begrijpenden glimlach van zoo onweer
staanbare engelachtigheid en charme dat we ons
op straat als in het paradijs zullen voelen.
Met oolijke en geestige lachjes en wenken zullen
de agenten, van de toekomst ons den weg wij
zen .. . ons met den pink schertsend dreigen .. . een
vrachtwagen doen stoppen met een knipoogje
en een kwinkslag en den onverschilligste!! slagers
bediende doen blozen van schaamte door een schier
onmerkbaar moqiiant plooitje van den mond...
Hun hondsche gebaren met een knuppel en de
grove snauw van ..stop" op leelijke borden zullen
moeten verdwijnen en zelfs op den duur, ook die
palen met licht van verschillende kleuren, die zoo
bruusk wisselen.
Do voetgangers hebbeu, en stellig nu zich onder
hen de millionaii-s en patriciërs van gisteren be
vinden, recht op een individueele.
aller\oorkomendste bejegening.
Ze mogen niet meer als-oen, massa vee of schapen
op een algemeen teeken worden stilgezet of voort
gedreven. De verkeerseeuw zal de eeuw moeten
zijn van de streelende politiohand. de
dienstvaardige, altijd behulpzame bijstand van onze
dienders.
Ze zijn door ons belast met (ie levering van onze
veiligheid, zooals de bakker belast is met de
leverinp va.n het brood en de slager met die van hef'
vleesch. Klken morgen komen, sinds ontelbare
jaren, de bakker en de slager aan de deur
informeereti wat er noodig is.
M a a r \\ i e
onzer vond
ooit 'smorgens
een agent in
de gang met
(ie groeten van
den commis
saris en wat
er vandaag
nood i g was
voor onze vei
ligheid.. ?
Xiemand immers. . . . '"
Kn daar zal bet toch heen moeten, wil de politie
tenminste de reputatie verwerven van een goede.
voorkomende service. Ze mag zelfs wel oppassen
voor de concurrentie, sinds meer on meer blijkt dat
de Fascisten ook het hunne willen bijdragen, en
nog wel gratis.
Wat ik dan ook verwacht is. minstens, eiken
morgen een telefoontje van den commissaris van
politie, of de aflevering van een boekje waarin men
zijn bestelling kan noteeren: mevrouw moet om
kwart voor drie bij den tandarts zijn, gelie\e haar
bij het oversteken behulpzaam te zijn.... onze
logee wil de avondvoorstelling in de
Hollywoodcinema meemaken, wil haar afhalen en weer thuis
brengen.
Kr is geen enkele reden waarom de politie zulke
dingen niet zou doen. Ze wordt er voor betaald, en
het is meer dan belachelijk dal ze. wat gewoon haar
plicht en opdracht is. gedurende n week met een
vriendelijk gezicht uitvoert.
Stel u voer dat uw boekhouder op kantoor een
punctualiteit s week ging houden, of u w chauffeur een
ma-xinium-snelhoidsweek, of uw slager een ant
irotte-vleeschweck of uw keukenmeisje een
nietzouto-soep-week ....
Wat zou u dan zeggen. . . . ?
Nieuwe uitgaven
Dirk Nijlund. De Zuitlerzeeirerken. een
wliflsbofk.
Ongetwijfeld was Dirk Nijkind aangewezen
voor dit schetsboek (een genummerde uitgave)
van de Zuiderzeewerken. Te voren was te begrijpen,
dat hij daarvan een typisch-hollandsch aanzicht
zou geven (al zijn werk is van een bepaalden soort.
-Hollanders) en niet alleen, doordat hij va.n moeders
zijde afstemt van groote aannemers. Zijn vroeger
werk. zijn vroegere teekeningen bewezen reeds
zijn geschiktheid voor wat hij ging doen, en ik
vreesde geen teleurstelling, toen ik hoorde, dat
de teekenaar door de vriendelijke zorgen van den
Heer Hoodhuyzeri. altijd bereid in zulke zaken te
helpen, in kennis gebracht werd met den leidenden
Ingenieur, naar ik meen met den lieer Lely. Ik
geloof ook, dat de teekenaar zich over den laatste
niet te beklagen heeft gehad, maar in tegendeel
niets dan hulp heeft ondervonden.
Een tijdlang heeft Xijland (beperkt maar ijverig
in die beperktheid en verder niet onwennig tegen
over de uitvoerende arbeiders) zich gevesfigd.
daar waar het werk zijn gvooten gang ging en
waar het water werd overwonnen, gehanteerd.
geleid en getemd door de Hollandsehe
ingenieurskunde. Wat hij van het werk zou maken was Ie
voorzien. Hij zou evenzeer het détail op het eenc
werk. en. steeds realistisch, op een ander blad
het water in beweging weergeven als op een derde
blad de machine in haar plompe, maar zektre be
weging. Hij heeft dit gedaan (zie 1. 7. U), 12, LH;
2li. 21). nu eens met krachtige zwarten, dan a,lle*
weer grijzer houdend in deze serie van 21 bladen..
die voor den uitvoerder zoowel als voor den
leidenden ingenieur, voor den liefhebber van
een bepaald soort realistisch teokeiiwerk als voor
den minnaar van waterbouwwerk een aangenaam
bezit kan we/.en.
PLASSCIIAKKT
De ijzeren Mdars'Jiulk. Jfet leven rem
Dnenttels, tfoltlïd de jortunc" rowan tloor Con
stant i an W'fsxnn. De, Xpieyltel,
Amstert-l/itu. I f e! K'»>n>ti-x< Giechelen.
Constant van Wossem heeft gehoor gegeven aan
den roep van dezen tijd, die eerder dan om ..ver
zonnen" levens-in-romanvorm. vraagt om de ver
beelding van het wa.re leven, dat romantisch ge
noeg kan zijn. zooals dat van den merkwaard i ge n
soldat de fortune, die, zoon van don burgerneesfer
van Hattum, opsteeg naar het (
ouverneiir-gonoraalschap van Oost-Indië, om den ondergang
eeneiveelbewogen carrière te vinden als gouverneur van.
de (ioudkust: .Soldat de fortune. tinnogïeter. bran
dende fakkel in het klein-burgerlijke Holland, van
den grotesken keezen-tijd. Inderdaad: hier was
wel gelegenheid tot de beschrijving van een
..vieromance.-", beschrijving die va.ii Wessem, ec
rderniet do bewonderenswaardige nauwgezetheid van
den historicus, die tevens maii-van-smaa.k is, heeft
volbracht, dan met de vervoeringen van (len kunste
naar, die bij aparte figuur in het litteraire
leven van heucn toch ook is. Zoo is dit lijvige
boek do accurate kroniek van een merkwaardig
leven geworden, zoo stelt het ons een vaderland
sche figuur van onbetwistbare grootheid, docli even
onbetwistbaren hang naar kleingeestig oigengewin
in materieelen zin, voor oogeii. Tot een waarlijk
grootsche visie behoudens waar hij Napoleons.
tocht naar Rusland en den ondergang behandelt
en vooral ook in zijn beschrijving van de Fransche
revolutie moge Van Wessem dan al over het
algemeen niet gekomen zijn. zijn werk laat een
stemming van voldoening achter, door de nuchtere
en toch ook uiterst menschelijke sfeer, die hij om
den ijzeren Maarschalk heeft geweven.
Het boek verdient een beter kleed, dan bet bij
zonder schrale en leelijke. waarin de uitgevers bet
hebben gestoken.
E. ELIAS