EEN NIEUWE FILM VAN Mariene Die tr ie h Tuschinski Het is een eigenaardigheid in het oeuvre van von Sternberg, dat het zich steeds met groote innigheid concentreert op een bepaald sujet. Men kan zich het geval gemakkelijk aldus voorstellen, dat hij op een masker, op een gestalte, op een gebaar verliefd wordt met de ver liefdheid van den 1-unstenaar. Bijna altijd geldt het een vrouw slechts een enkelen keer een man: George Bancrof t. Maar steeds omringt hij zijn sujet met een amoureuse vervoering niet een bezeten toewijding, waarvoor alles moet wijken. Hij baadt het in een waas van blank licht of dompelt het in een rijkdom van zware, donkere schaduw hij koestert het in warme, dampige atmos feren of stelt het op in de kille strakke schoonheid van antieke sculptuur hij vangt een stemfluistering op, een glim lach, een handgebaar.... en steeds modelleert hij verder, zonder zijn object te kunnen loslaten. Het is deze dionysische verliefdheid, welke Sternberg's werk ten allen tijde onderscheidt van de ordinaire star-show, die het sujet eenvoudig te kijk stelt a raison van een kas-succes. Het is de warmte en de vervoering, waarmede hij zijn centrale figuur omringt, die zich aan zijn films meedeelt en ze vervult met een eigen aardig, trillend loven. Ook al zon digt hij dikwijls tegen de beginselen van wat wij aarzelend meeiien dat cinegrafische kunt,t mot t zijn. Zooals een schilder alles groepeert en schikt en kleurt, enkel en alleen om de hoofdgestalte op zij n doek relief t c geven./.oo ver va ut'! bij Si en J K Tg vaak de pe int m i r va n nul i (-u en neven! 'iguren. Soms iii/,ijnueïnsiiire"r:le mm u ent en (..Doc-ks cf New-York". ...Marokko") valt <l" schildering van omringende wereld en mensciien t ypen op gelukkige en harmonieus1 wijze samen met de schepping van zijn centrale figuur. Het is dan alles met denzelfden, breeden zwaai gedaan, met dezelfde vaste hand omlijnd, in dezelfde universeel? visie opgenomen. Andermaal echter lijkt zijn toets minder zeker in alles wat het tweede plan betreft blijft de achtergrond vlak en onbestemd, krijgen de bijfiguren slechts een sche matische aanduiding. AVanueer het werk daarbij dan geen centrale figuur bezit, die hem inspireert en waaraan hij zich, tusschen de zwakke momenten in, kan ophalen, dan wordt de compo sitie rommelig, verward en banaal. Dan zien wij met verbazing en te leurstelling naar een werk als ...\n -American ragedy". waarin noch Sylvia Sydney. noch Phillips Holmes zijn liefde bezaten. Maar in zijn gansche overige werk blijft de herinnering achter aan die brillante. levende hoofdfiguren lichtende souvenirs aan de sensueele vervoering van dezen merkwaardiger) filminensch. Hoezeer het leven, dat al deze su jetten doorwarmde door hem alleen werd ingeblazen, bewijst de volkomen onbeduidendheid, waartoe zij ver vallen, zoodra hij ze loslaat. Esther Ralston, Fay \Vray, Betty (Jompson, Evelyn Brent, George Bancrof t, Ja mes Hall.... zij zijn allen van het projectiescherm verdwenen. Geen en kele hunner kon zijn verliefde aan dacht langer boeien dan een korte wijle. Het heeft er allen schijn van of deze ongedurige geest wachtte op het sujet, dat hem durend zou vasthouden. En het heeft er evenzeer allen schijn van, of hij in Mariene Dietrich eindelijk deze blijvende in spiratie gevonden heeft. Inderdaad zoo ooit een gestalte daartoe in staat was, dan moest het wel deze jonge Berlijnsche zijn. En zoo ooit de curieuse en geheimzinnige wisselwerking tusschen sujet en regis seur gedemonstreerd werd. dan was het aan dit merkwaardige team. AVant het ware dwaasheid te willen beweren, dat Dietrich een ledepop zou zijn, die alleen door het fluïdum van den regisseur tot leven kwam. Deze vrouw heeft stellig kwali teiten die tot de zeldzaamste behooren. Maar aan den anderen kant is daar het nuchtere feit. dat zij tooneel en film heeft gespeeld jaren en jaren, zonder dat een sterveling er iets bijzonders in kon ontdek ken. Met die zeltde gevol leerde, navrante stem zon^ zij haar liedjes in Kaisei's ..Krawatte" met datzelfde schoone mas ker en volmaakte lichaam compa reerde /ij in l.e Tourneur's ..('e nVst ([sic vut re mam. madame !" en Kurt HeMihurdt 's ..Pie l'Yuu wo nacli man :-icli seht" en niemand ha.'l meel aaneiai !it voorliaar chanson dun 'ooi' haar heen;°ri. noch (iac)il er over zich naar haai' ..zi: sehnen". Het was Sternberg, die deze uitzonderlijke elementen o'itdekte en zich van hun buüciigewone kracht bewust was. En het zou de moeite waard zijn. al was liet slechts voor een enkele maal Ie kunnen constateeren. wat van al deze tragische charme zou "verblijven, zonder zijn sterke, verliefde bezieling. In al de Sternberg-films, waarin Dietrich optreedt, vormt zij hel lich tende centrum waardoor hij zijn fantasie voedt, of waaraan hij zijn kwijnende inspiratie warmt. A'an ..Die blaue Engel" tot ..ShanghaiExpress" kennen wij haar. hetzij de film meer of minder slaagde, als de gave creatie van ..die Mariene". En ook in Sternberg's jongste werk ,,I)e blende Venus" staat haar figuur overeind als de teedele, weeke en ? navrante plastiek, welke zij ouder zijn handen onveranderlijk wordt. Alleen doet zich hier weer het merkwaardige geval voor. van een bijna te uitsluitende concentratie ten koste van compositie en bijfigu ren. Wie deze film gezien heeft be houdt niet, als in ..The Docks" of in ..Marokko", de herinnering aan een gesloten, prachtig opgebouwd geheel noch aan een heftig levende verbeeldingswereld. Er is hem niet de suggestie gebleven van conflicten tusschen gelijkwaardige karakters. Of schoon de bijfiguren, vooral de twee, mannen, die om haar bezit strijden, zijn voortreffe lijk uitgebeeld en ofschoon met name de echtgenoot, Faraday, van een klemmen de Bioscopy doo soberheid en echtheid is - vervagen deze personages toch zoodra ze aan onze waarneming ontsnappen. In het felle licht, de warmte en teederheid, die op de figuur van Mariene werden ge concentreerd, schijnen haar omgeving -- zoowel als het drama-zelf te verblecken. AVat ons overblijft is .Mariene maar een Mariene, die sterker is eu levender dan ooit. Tusschen de ietwat gezochte en lichtelijk vulgaire intrigue, met de eeuwige, onvermijdelijke ..groote cabaret-kunstenares", die maar bij een manager behoeft te verschijnen om bergen succes, te ver/etten te midden van het sentimenteele gedoe met den zieken man. voor wiens ge nezing zij den last eener brillante tooneel-carrière weer opneemt in weerwil van al de onwaarschijnlijk heid, die de zonderlinge en hai'telooze jacht op moeder en kind zoo rijkelijk biedt.... ondanks al deze te gemakkelijke en goedl.oope verwikkelingen v <? r r ij s t voor ons als de onver- --*<.. ariderlijke, schoone kern: de vrouw. De v r o u w, die wijs en begrijpend lief heeft wier ge negenheid kaa uit