Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 5 November 1932
No. 2892
i
i,
l
*
Academische
futnisterieën
Elke nieuw benoemde professor
moet een intree-rede houden. Rat is
de mos, waaraan geen ontkomen is.
Maar hoe hij die verplichting opvat,
wat hij in die rede zal openbaren.
dat is zijn zaak en tevens de toets
zijner persoonlijkheid. Er zijn er, die
voor het uiteraard gemengde publiek.
dat hen aanhoort, zoo begrijpelijk
mogelijk de betsekenis van hufn studie
vak en zijn goed recht van bestaan
trachten uiteen te zetten. Anderen
brengen bijzondere punten naar voren.
waar het in hun studie vooral om gaat.
Weer anderen komen niet de aller
nieuwste belangrijke vondsten aan, die
ondersteld worden het heelt- vak te
zullen revolutionneeren. En nog weer
anderen ... bij v . den onlangs benoemden
philosophie-professoren, den he?ren
Pos en Franken, schijnt het vooral
te doen om de collega's en het verder
goedmoedig leekenpubliek te over
tuigen van de gewichtigheid des
wijs.geerigen bedrijfs en de geleerdigheid
deszelfs ambtsdragers. Eenvoudiger
gezegd: zij schijnen te willen toonen,
dat zij niet voor de poes zijn, hun vak
niet en waarachtig zijzelf evenmin.
En dat lukt dan ook 700 goed. dat
zelfs, als men later de rede in druk
onder de oogen krijgt, men zonder
veel bezwaar beweren kan, dat, be
halve wellicht enkele onmiddellijke
geestverwanten, niemand, hoog. noch
laag geleerd, bij die feestelijke inaugu
ratiesamenkomsten ook maar een
schijntje van het betoog heeft ge
snapt.
Dat is dan wel een succes en het
resultaat van zinnen als deze, zoomaar
voor de hand weg genomen:
De zin als bedoeling is, transcenden
taal opgevat, de van den bedoeler
losgemaakte bedoeling, ja zelfs, nog
hooger in transcendentale stijging, de
bedoeling op zich zelf, de door nie
mand bedoelde bedoeling" (Rede prof.
Pos pg. 14). Of: Het gelden, transcen
dentaal gedacht als een eigenschap,
die niet werkt, waaiop niets werkt,
kan moeilijk anders zijn dan de trans
cendentale spiegeling van dat andeie
gelden, dat juist een soort werken,
iets waaraan men zich niet onttrekt,
een zekere macht is." (Ibid. pg. 14),
Bij den Hooggeleerden Dr. Franken
vindt men dan het volgende, nadat
op de vraag: Hoe weten wij, dat wij
te doen hebben met objectief vast
staande oordeelen, die wij als richtig
dat is als algemeen geldig inzien?''
geantwoord is Het is de taak der
philosophie hierop antwoord te geven.''
Welk antwoord dan. beslist niet
algemeen bevattelijk, aldus luidt :
De philosophie is zelf slechts het oerbeeld
en als zoodanig een ideaal dat de rede dringt
de totaliteit van alle kennis zuiver en streng
te denken. De philosophie is zoo opgevat
wel de centraalste wetenschap die zelfs eerst
aan alle wetenschappen systematischen samen
hang geeft, maar blijft d
van alle kennis als di
t de idee eener totaliteit
ie richting, waarin de
oordeelsgebieden der cultuur ais in n
centrum samenkomen. Aan dit centrum ont
springt de denkeisch van de. logische vol
komenheid der kennis. Dit gezichtspunt kan
MISLEI
'~X& yf* ^JfïX^XKÏf^ * <fS ' ^ fS*Jtf , -vySüfliKWOOonon-?_
ZYN BESTWIL!
Uw echtgenoot heefteen zwak:hy kanzyn kopje koffie
niet missen. Maar hy is zenuwachtig, want de tegen
woordige gejaagde tyd met al zyn beslommeringen
en zorgen eischt veel van zyn zenuwen. Vaak slaapt
hy slecht.
Het is dus duidelyk, wat U te doen staat: zyn gezond
heid en welzyn bovenal! Ontneem hem dus zyn
kopje koffie en geef hem andere koffie.nl. de echte
gegarandeerd coffeïnevrye Koffie Hag. U schakelt
daardoor de zenuwprikkelende werking der coffeïne
uit. Hartkloppingen, overprikkelde zenuwen,
slapelooze nachten zullen dan tot het verleden behooren.
Of er verschil bestaat? Geen zorg, Mevrouw! Koffie
Hag, gegarandeerd coffeïnevry overeenkomstig de
voorschriften der Warenwet, is niet alleen
onschadelyk, maar ze verschaft ook den meest verwenden
fynproever een onverkort genot. Het is een keur uit
de beste koffieboonen,door Java, Zuid- en
CentraalAmerika voortgebracht, puik van smaak en van een
ongekend fyn aroma.
ELKE BOON-KWALITEIT
ELK DRUPPELTJE-GENOT
ELKE KOP-GEZONDHEID
DAT IS KOFFIE HAG
men het relativiteitsprincipe der critische zulke bet oogen enkele brokken uit te
philosophie noemen, want haar methode
vormt een menigvuldig dimensionaal con
tinuüm.
Zouden er velen zijn geweest ouder
's professors gehoor, die na d"/e
wo-irden gedacht hebben: hé. nu weten
wij het ! Het lijkt twijfelachtig, want
hoewel het niet billijk schijnt uit
snijden, kan men toch /.eggen
voor ons. leeken. de ..rest net z
was. Kn nu is d:- vraag: als het
der philosoj>hie te \el-ileVell is on
mér algemeen begrij
rekenschap van (e ge
dan niet beter, gepaster, ordent eli.jkcr,
er liever heelemaal van te zwijgen,
dan ons op /.oo'ii plechtige acade
mische bijeenkomst finaal in de
luren te leggen door middel van
ivdevoeiingen. die e\ en goed in het
sans( ril gehouden konden zij n'r
F. C.