No. 2892 De Groene Amsterdammer van 5 November 1932 Muziek door Constant van Wessem I>r. .1» lui n Wagenaar Johan Wagenaar werd deze week 70 jaar en er is aanleiding zich aan bespiegelingen over te geven aangaande deze figuur, de laatste over levende van het driemanschap Zweers-WagenaarDiepenbrock, die, hoezeer ook onderling uiteenloopend, de drie hoofdvertegenwoordigers vor men van de vorige Nederlandsche componisten generatie. Wagenaar wordt in den volksmond Wanneer men deze uitdrukking hier op haar plaats mag achten de humoristische componist genoemd. Inderdaad ging veel van zijn voorkeur uit naar parodieën op muziek, soms een parodieeren der muziek, soms ook muziek bij een parodistisch onderwerp. Zijn opera's ..De Doge van Venetië" en ,,De Cid" zijn voorbeelden van het eerste, zijn cantate ,,De Schipbreuk" en zijn ,,Ode aan de Vriendschap", beide op teksten van De School meester, zijn voorbeelden van het tweede. ,,De Schipbreuk" werd het bekendst en maakte Wagenaar's naam bij het publiek het populairst, in het bijzonder daarin de stukken ..Aan de natuur" en de dans der inboorlingen van het onbewoonde eiland. Echter, men doet den componist Wagenaar te kcrt, waaneer men hem enkel noemt en beschouwt als een humoristisch componist. Hoewel hij als zoodanig meesterlijke trekken vertoont, schreef hij ook ernstige muziek, die niet minder meesterlijk is te achten. Van zijn beide ouvertures ,,0yrano de Bergerac" en De getemde feeks" doet ons vooral de eerste Wagenaar kennen als een musicus, die in staat is meesleepende en effectvolle muziek van den eersten rang te schrijven. Men kan op merken, dat de Cyrano-ouverture" veel dankt aan Richard Strauss, speciaal aan diens ,.Don Juan", maar de uitwerking van het geheel is zeer ?eigen, knap en kundig, de ouverture behoort tot de beste stukken ooit door een Nederlandsen componist geschreven, zij mist bij uitvoering haar effect nimmer en is ook voor den tegenwoordigen tijd niet verbleekt, wat wel met veel werk van Zweers het geval is, die door velen, ten on rechte, als componist hooger wordt gesteld. Alleen Diepenbrock is in uiting en in geest zijn meerdere. Maar wat Wagenaar vooral zoo gunstig onder scheidt van zijn andere tijdgenooten is zijn goede smaak en zijn voornaamheid, hij blijft aristocraat zoowel in zijn humoristische als in zijn dramatische effecten, hij is in zijn humor nooit ,,oubollig" noch in zijn ernst pathetisch, twee nog al veelvuldig 3bij Hollandsche musici voorkomende eigenschappen die hun werk schaden. Behalve als componist moet Wagenaar ook genoemd worden als paedagoog. Hem ontbrak misschien te zeer de gewichtigheid, die den leider maakt, maar zijn particulier initiatief deed veel goeds en menig jong componist, die bij hem in de leer ging, leerde van hem. In de latere jaren deed Wagenaar zich het meest iennen als paedagoog, hij verplaatste zijn werk zaamheden van Utrecht naar den Haag en hij is nog heden ten dage directeur van het Haagsche Koninklijk Conservatorium. Lofwaardig zijn vooral zijn analyses van de muziek van Mahler. Teekeiiing door J. F. Uocve De Italiaansche zanger Chigli Witte Cura^ao Sec Cherry Brandy Menthe Glaciale Curafao Brandy . Concertgebouw: Jo Vineent Dat de Nederlandsche sopraan-zangeres Jo Vincent langzamerhand op een eerste plaats is gekomen valt niet te betwisten. De plaats, die door Mevrouw Noorderwier en Mia l'eltenburg werd opengelaten is zij bezig in te nemen. Haar stem was reeds vroegtijdig opvallend goed, maar zij bezat nog niet de beheersching en de beschaving, die voor een volmaakte vertolking noodzakelijk zijn. Langzamerhand begint Jo Vincent ook dit te bereiken. Wij hoorden haar op het Zondagmiddag-concert in twee vertolkingen, de eerste van een danslied in Krenek's nieuwe suite uit diens muziek bij Goethe's Singspiel ,.Der Triumph der Kmpfindsamkeit", de tweede van de sopraan-solo van ..Das himmliche Leberi" in Mahler's .1de symphonie. Beide vertolkingen gaf Jo Vincent op voor treffelijke wijze, vooral haar hooge tonen, een zwak punt bij vele zangeressen, klonken volmaakt beheerscht. vrij en zeker. Men zou van haar vertolking van Mahler alleen kunnen opmerken. dat iets eenvoudiger, iets minder virtuoos haar voordracht nog meer in den geest van Mahler was geweest, zij leek mij zoo nu en dan te veel zangeres, niet g'enoeg naïef zingend, zooals wij dat eens, onvergetelijk, van de blinde zangeres Kiek Frank hoorden, een ideale vertolking, die zelfs door de grootere virtuositeit van de ander niet werd overtroffen. De suite van Krenek was voor ons een nieuwe kennismaking, zij verraadt die neiging tot modern archaïsme, dat in dit geval de zachtzinnige een voud van een Mozart aa.n het scherpe intellect van heden ten dage poogt te paren en daarin feitelijk nimmer slaagt, want deze elementen zijn onvereenigbaar. De muziek van Krenek is strak en beknopt gehouden, maai' muzikaal vrij leeg, het ,,Wechsellied zum Tanz" uit de finale, dat Jo Vincent voordroeg, is eeti der beste stukken eruit. Mengelberg dirigeerde de suite, die, als veel muziek bij theaterwerk, het tooncel niet goed kan ontberen. Maar het kwam mij ook voor. dat hij aan de directie van Mahler's ide symplionie pas zijn. volle toewijding gal'. Mahler heeft nu eenmaal Meiigolberg's liefde. liefde laat zich niet dwingen en wij danken er een Mahlef-veitolking aan weergaloos schoon van klank en be zieling. Dat het meer de weelde van het schoone klankstuk, dat .Mengelberg ervan maakte was. die ons in verrukking bracht dan de ..bedoeling" van deze muziek, neemt niet Weg', dat wij de kunstdaad. die dit dirigeereii werd. met bewondering accepteerden. Tentoonstellingen Kunstzaal Bernard Houthakker, Amsterdam, Nieuwe werken door Isaac Lsraels. Tot 12 Nov. Voor de Kunst, Utrecht. Werken door Henk Wiegersma. Tot 13 November. Gebrand's kunsthandel, Utrecht. Werken door I), van Luyn, D. van der Zweep en S. Uiterwaal. Tot 15 November. Kunsthandel J). C!. Santee Landweer, Amster dam. Engelsche Prentkunst. Tot 18 November. Kunsthandel A. Vecht, Amsterdam. Werken door Guénine. Tot 18 November. Kunsthandel Iluinck en Scherjon, Amsterdam. Nederlandsche en Fransche kunst. Tot 20 Nov. Arti et Amicitiae, Amsterdam. Najaarstentoon stelling. rt.11.75 DONZEN ft. 5^- WOLLEN ft. 0.75 TOE H T