De Groene Amsterdammer van 19 November 1932 No. 2894 Atelier-woningen te Amsterdam B. Merkelbach Voorgevel Een project van de architecten Zanntra. Giesen en Symons Het afgekloven beentje der volkshuisvesting" sei eens een Amsterdamsch autoriteit, naar aan leiding van een project voor volkswoningbouw. Eigenlijk maakte hij het nog erger, (en tot zijn geluk was Charivarius er niet bij) hij noemde de ontwerper van die woningen iemand ..die nog een groen blaadje had ontdekt aan het afgekloven beentje der volkshuisvesting." De beeldspraak is niet schoon, maar ze demon streert toch duidelijk de Amsterdamsche mentali teit. ,,Op het gebied van volkshuisvesting is niets meer te bereiken, ja het is zelfs uitgesloten nieuwe Jnogelijkhederi aan te wijzen." zoo meende men een tijd te Amsterdam. Wanneer er dus architecten zijn die weer ont dekken, dat een huis nog meer is dan een ..gevel". en dat het belangrijkste van de woning niet de straatwand is. maar hetgeen er achter ligt. dan is er alle aanleiding om hieraan aandacht te geven. Met hun plannen voor atelierwoningen, waarvan ?de maquette te zien was bij de tentoonstelling bij Metz en Co te Amsterdam, toonen de architecten Zanstra, Giesen en Symons, dat de jongere ar chitecten-generatie zich afwendt van de romanti sche school en dat zij trachten zich bij het opstellen van hun projecten door zakelijke overwegingen te laten leiden. Bepalen wij ons thans eerst bij het woningtype dat Zij denken te bouwen: Atelierwoningen voor kleine gezinnen en voor vrijgezellen. Het eerste type bestaat uit een atelier zrnet een hoogte van 4 M., met daarachter een keuken en een eet-woonruimte met een lage ver dieping, hoogte (2.20) en daarboven een tusschen verdieping, bevattende twee slaapkamers met een bakdamertje. (hoogte 2.70 M.) Het tweede type schuift hierover heen met een atelier van 3.50 M. hoog en daarachter een wooneet- en slaapruimte en een klein keukentje benevens een badkamertje (2.40 M. hoog). Het blok is gedacht in vier perceelcn met elk acht woningen en n trappenhuis per perceel van vier verdiepingen. Ongetwijfeld zullen deze woningen, wanneer zt; bewoond worden door degenen waarvoor ze ont worpen zijn, in een behoefte kunnen voorzien. al zal er nog wel heel wat moet en gebeuren, voordat de Directeur van Bouw- en Woningtoezicht zijn goedkeuring aan dit plan zal kunnen geven, daar de lage verdiepinghoogten in strijd zijn met de bouwverordening. Om zonder nadere voorzie ningen een d.g. verdiepinghoogte tot regel te maken, lijkt ons bedenkelijk, vooral daar hetgeen als minimum geëischt wordt, bij de huidige ver houding in het bouwbedrijf, door den eigenbouwer zoo spoedig als maximum wordt gesteld. De ateliers zelf zijn nog verre van volledig en voor verdere bestudeering vatbaar. Het is nu niet veel meer dan een ruime kamer met een beetje grootere verdiepinghoogte. Zoo is b.v. niet geprofiteerd van de aanwezigheid van een badkamer dooi deze tevens te combineeren met een kleedruimte voor het model. Menig schilder of beeldhouwer zal verlangen Interieur] naar een iiiyericht atelier met ruime berging, water aan- en afvoer en d.g. Natuurlijk zijn deze zaken aan te brengen, maar of dan de genoemde huur van / 30.?en / 50.?por maand gehandhaafd zal kunnen worden is een open vraag. Evenzoo is de geringe opening tusschen het atelier en de tusschen verdieping (1.58 M. hoog) nog niet aanvaardbaar opgelost, maar per slot is dit alles nog maar een eerste opzet, die zeker voor aanvulling of verbetering vatbaar is. De hoofdzaak is, dat deze architecten zich weder met de woning gaan bemoeien, al vergaloppeeren zij zich dan in den beginne wel eens. dit neemt niet weg dat dit plan zeker belangstelling verdient, en niet in het minst van de b??taande kunstenaar organisaties. Boekbespreking Doorsnede van de Ateliers Dr. Ant. Vlofmans, De wijsbegeerte van Spinoza. Ben. de Spinoza. Wijsgeerige fragmenten. De Wereldbibliotheek deed deze beide boeken in 1932 verschijnen vermoedelijk in verband met de herdenking van den geboortedag van Spinoza. Beide boekjes zijn zeer goed geslaagd. Dr. Vloemans, die reeds een veel uitvoeriger, ook zeer verdienstelijk werk over Spinoza deed verschijnen, heeft ook met dit kleinere boekje een zeer nuttig werk gedaan. Vooral het hoofdstuk ..Spino/a's plaats in de Nederlanden" werpt een helder licht op de plaats van onzen beroemden wijsgeer in het Nederland van de l "e eeuw. De kevr/e. (lic Dl'. N.'van. Suchtelrti deed voor de wijsgeerige fragmenten, de indeeling van de stof en clc veltiiliüt', vordi.'inTi niets dan lof. A. C. .}. .}. Teekcnïng door J. F. Doeve Richard Tauber Muziek Constant van Wessetn l'nïnsky, de Chopinprijs-wlmiaar Het Poolsche Chopin-concours had aan den jongen Rus Alexander TJninsky den eersten prijs toegekend, bij loting, want de stemmen staakten voor Urigar (dien \vij verleden hoorden) en hem. Nu wij, na beiden te hebben hooren spelen, T.'ninsky Zondagmiddag in het Concertgebouw onder Mengelberg, vergelijkingen kunnen maken, verbaast dit staken der stemmen van de jury ons niet meet. Het ging hier niet om een graad verschil : of de een iets beter had gespeeld dan de ander, maar om een verschil in geaardheid van spel: het nieuwe pianospel tegenover het oudere. Ungar vertegenwoordigde geheel en al dit laatste, een en al gevoel, pathetiek, jonge heftigheid en romantiek van klankeffect: nagalm van de oude virtuozenschool. maar niettemin bewonderenswaardig en groot. va.n stijl. Uninsky speelde, om het zoo eens uit te drukken, in den trant der .,nieuwe zakelijk heid", uiterst geserreerd in het uitgeven van gevoel, overdaad, en biillaüt effectbejag. Maar onder de zelfbeheersching verre van gevoelloos, slechts schijnbaar koel en zakelijk en er met alle psychische geconcentreerdheid op ingesteld zijn spel schoon en afgerond van vorm en inhoud te maken, Zoo werkte de heldere expressiviteit, waarmee hij liet e-moll concert van Chopin speelde, dan ook als die van een spreker, die alleen door een pregnant en volkomen duidelijk spreken, zonder begeleiding van armen, pathetische stem verheffingen en andere bijkomstige hulpmiddelen. zijn woorden doordringend op de toehoorders laat inwerken. Stonden zij, die het Ohopinspel meer romantisch en meer met een overdaad van rubato wenschen Uninsky paste het rubato maar zelden toe, maar dan was het waarlijk uitstekend aan gebracht, zooals bij het tweede thema in de Rondo-finale aanvankelijk wat koel tegenover zijn voordracht, na de Romanze en na de finale groeide de bewondering en uitte zich aan het slot op een wijze, die voor den jongen pianist tot een waren triomf werd. Zoo hebben wij Uninsky leeren kennen als een nieuwe toekomstige grootheid van de moderne pianistenschool. 1933 DE DIERENKALENDER Uitgave Sickenga, slechts i 1.90 Juist iets voor Uw kinderen. Bestel bijtijds bl] Boekhandel of per Girobiljet : f I.9O op Nr. 22547, Sickenga Bilthoven