Historisch Archief 1877-1940
De Groene Amsterdammer van 26 November 1932
N o. 2895
l
De laatste kans
Melis Stoke
Teekeningen door VVijnaml Grijzen
Fortuna flirt
Een gevolg van de malaise, waarop nog te weinig
werd gewezen, is het hazardspel. En dat is een na
tuurlijk verschijnsel. Waar de menscben hoe langer
hoe minder te verwachten hebben, in materieelen
zin, van hun patroon, van hun eventueelen erf
later, en van den staat, daar blijft, als laatste kans
de gril van het lot.
Een heel klein kansje natuurlijk, want het lot
is een slechte werkgever: tienduizenden die in
zijn dienst zijn plundert hij uit om er n enkele
overmatig en roekeloos te honoreeren.
Maar het is dan toch in elk geval een werkgever
die in staat is tot een reusachtig geimponeerend
royaal gebaar en daarom kan geen van ons echt
boos op hem worden. Loterijen, voor zooverre
die worden toegestaan om redenen van moraal
of voorzorg tegen concurrentie voor de officieele
staatsloterij (Janus figuur van n en dezelfde
overheid), worden bestormd. Daar is een veilig
dak te krijgen, een huis om in te schuilen, of een
auto die ons, waar de men schel ij ke krachten niet
meer bestand zijn tegen den moeilijken weg, ten
minste een eindje dragen kan.
Wie anders dan het lot geeft ons in deze tijden
een huis of een auto. . . . ?
En dan zijn er de clandestiene speelgelegenheden.
Jammerlijker flirtation met Fortuna is wel nimmer
vertoond. De idee clandestiene speelgelegenheid"
opent voor onze fantasie een geheimzinnig en
bekoorlijk beeld van weelderige zalen, dubbele,
gecapittonneerde deuren, fluisterende lakeien en
een zee van licht achter een onaanzienlijk gesloten
deurtje. Mannen in de verfijndst gesneden
avondkleeding en vrouwen in onvergetelijk décollet
bewegen zich, licht beneveld door het spel en de
champagne, rondom groene taf els waarop kaarten
en roulettes haar opwindend spel drijven.
Exotische croupiers met gummi-boorden om en
Fortuna aan lager wal
geelachtige smokinghemdeii zingen hunne een
tonige liederen en graaien en harken over het
diepgroen. Maar ach, in hoe bittere tegenstelling
met deze fantasie is de harde werkelijkheid gelijk
die door de couranten berichten wordt onthuld ....
Monte Oarlo in de H< oidstad" lezen we boven
een bericht, en Weer een inval in een speelhol" ....
en de adem stokt ons wanneer wij als derden titel
lezen: Spellen kaarten met zes vrouwen...."
Denkt eens aan: spellen kaarten die een fortuin
kunnen brengen, en dan nog bovendien zes vrou
wen .... niet minder dan zes.
De door hot lot platgeslagen en gehavende
sterveling begint koortsachtig te lozen, doch allengs
geraakt hij teleurgesteld.
.. . ."Ditmaal loost hij - was het de Egelan
tierstraat, die in 0011 soort voddenpakhuis oen
speelhol herbergde . . . . "
Een voddenpakhuis....! Weg droomen van
weelde en stroomende champagne onder schitterend
electrisch licht.... weg lakeien en tooverachtig
schoone vrouwen.
.. .." Onder de aanwezigen leest hij verder
waren eenige steun trekkend en, wier namen zullen
worden opgegeven aan Maatschappelijken Steun.
In wiens zakken bet steungeld terecht kwam,
behoeft men niet te vragen...." In wier zakken
dat geld terecht kwam, interesseert ons ook al niet
meer. Hootdzaak is dat het steungeld was: zielige
steuncentjes en geen flonkerende ducaten en Louis,
geen ritselend bankpapier in encyclopaedie-dikke
bundels, achteloos over het groene laken gesmeten
en duivelsch vaardig en snel door de croupiers
geteld....
Steuncentjes, verdobbeld aan een vodden
koopman, temidden van zijn voorraad stinkende
lompen: de verre zelfkant van Fortuna's Rijk. . . .
de uiterste grenzen van haar gebied, waar op
vaalten de afval uit hare paleizen wordt opge
stapeld voor verrotting....
Maar toch, en ondanks dat, grijpt de wrekende
gerechtigheid in. Voor haar is immers terecht een
speelhol een speelhol, en de uiterlijke verschijning
van Fortuna laat de politie koud. Ze herkent hare
cliënte onder elke vermomming en zelfs in dezen
staat van armelijk verval.
Voor het schenken van thee
Ze grijpt dus in met de middelen van macht
die de wet haar toekent. En hoe ze dat deed lezen
we ook alweer in datzelfde bericht:
Tegen den voddenkoopman aldus lozon we
werd tevens procesverbaal opgemaakt wegens
het schenken van thee, waarvoor geen verlof was.
Er werden appelen en bananen verkocht, alsmede
andere consumptieartikelen. Zulks is echter niet
strafbaar. ..."
De voddenkoopman had thee verkocht, en wie
gedacht mocht hebben dat hij als houder van een
speelhol den glinsterenden beker des verdorfs, tot
aan den rand gevuld met schuimenden wijn, zijn
gasten rondreikte, vergiste zich alweer bitter.
In gebarsten kopjes verkocht hij een waarschijnlijk
flauw en wee-zoet-gesuikerd aftreksel van thee
bladen, en dit is door de wet verboden. Hij ver
kocht ook appelen en bananen en andere con
sumptieartikelen, waarschijnlijk goedkoope
chocolaen kauwgom in pakjes van een paar cent....
altemaal genotmiddelen die geen der aanwezigen
naar het hoofd kunnen zijn gestegen of het brein
beneveld en vervuld van valsche illusie omtrent
den loop van het spel.
Ze beten in appelen en scheurden de
bananenvellen af en slurpten uit de vlezige kopjes hun
thee, en onderwijl staarden ze op een ongewasschen
tafel en maakten vlekken op reeds sterk beduimelde
kaarten.
Zoo is zelfs Fortuna aan lager wal geraakt, en dit
is wel het culminatiepunt van de economische crisis.
Er waren kaartspelen bij, die zes vrouwen
telden...." verhaalt de courant verder. En nu
begrijpe men wel: er waren niet zes gevaarlijke
en geraffineerde vrouwen die kaartspelen zaten te
tellen, maar er waren smerige spellen kaarten
waarin, in plaats van vier vrouwenfiguren er zes
voorkwamen.
Alle gedachte aan opwindende multi-gami
worden door die uiteenzetting uitgesloten. Het
was niet anders dan een gemeene truc van den
voddenkoopman en zijn mede-dienstbaren van
Fortuna in haar walgelijk verval.
Ziethier wat Monte Oarlo in de hoofdstad ge
bleken is te zijn.
Laat de rotsen springen op de blauwe klisten
van de Middellandsche zee, laat de azuren zee
leeglcopen, verwoest de blanke paleizen en vernielt
gronaig de welige sub-tropische vegetatie.
Graaft onder al die puinhoopen een stinkend
hol en vult het met het af val \an een wereldstad.
Zietdaar wat zou moeten geschieden om eene
analogie te verkrijgen tusschen hetgeen de politie
ons heeft geopenbaard en wat wij gekend hebben
in Zuid-Europa.
Fortuna is een vrouw met wie de rijke finten
mag. zonder serieuse consequenties, want dat
moet hij zich kunnen A eroorloven. Maar wanneer
ze, bij gebrek aan rijke klanten, /ich schamel
moet gaan weggooien aan de massa dei1 steun
trekkers, dan werd t het hoog tijd dat we niet
meer afwachten tot ze ons, in haar traditioneel
gebaar, den rug toewendt Neen, dan doen
we beter haar \oor te zijn en haar iri diepe ver
achting voor haar onwaardig en on-elegant gedrag,
zelf den rug toe te draaien....
.. ..Ken poule de grand' luxe, die do straat is
opgegaan en in de goot verzeild geraakte.... een
voormalige zér dure dame overigens wier aanleg
en natuur haar buiten het bereik houden vari de
reclasseering.
Vreemd intuKScherr dat de hoog-moreelo Staat
haar nog zoo schaamteloos blijft fre<(uentoeren
in de officieele loterij. Maar laten we zeggen dat
dit een seniele en tevens allermaterialistisch'ste
relasie uit oude dagen is. . . .
OLIESTOKTEN
VOOR
CENTPALE VERWARMING
EN INDUSTRIE
LAAT U OVER DEZE MODERNE STOOKMETHODE KOSTELOOS
EN ZONDER EENIGE VERPLICHTING UWERZIJDS VOORLICHTEN
DOOR:
N.V. BATAAFSCHE IMPORT MAATSCHAPPIJ
VERKOOPKANTOOR VAN KONINKLIJKE SHELL" PRODUCTEN
CAREL v. BYLANDTLAAN 16 - 'S-GRAVENHAGE
COMMERCIEELE EN TECHNISCHE SERVICE DOOR 45 BIJKANTOREN
IN NEDERLAND
COMFORTABEL
ZINDELIJK
ECONOMISCH
MODERN