Ho. 2895 De Groene Amsterdammer van 26 November 1932 BIOSCOPY L. J. Jordaan Het feest der stupiditeit Carl Froelich: ,,I>ie oder Keine" Tuschïnski In Granowski's kostelijke satyre ..Die dreizehn Koffer des Herrn O. F." zegt een der personages, een filmproducent: Wenn das Publikum ein Film ohne Sinn verlangt, warum soll ich denn ein Film mit Sinn drehen....?" Iets dergelijks moet de heer Tuschinski gedacht hebben, toen hij na lang wikken en wegen Froelich's Die oder Keine" voor zijn jubileums programma uitkoos. En dus haastte hij zich een prachtig werk als ,.De blonde Venus" te doen vervangen door een film, welke in lengte , breedte en hoogte inderdaad ohne Sinn" blijkt te zijn. Ziehier dan een proeve van de ontspanning" zooals het publiek die verlangt.... of zooals men denkt, dat het die verlangt. De held is gij raadt het in der eeuwigheid niet ! een.... prins. De heldin is gij zult opnieuw versteld staan ! een.... beeldschoone zangeres. Verder komt er o, toppunt van originaliteit! een miniatuur-Balkanvorstendommetje in voor.... en een koor van zingende soldaten.... en een komieke oude vorst.... en liederen veel liederen ! Deze heele gloednieuwe santekraam is netjes gefotografeerd in de blanke, zoete, vlakke tinten der vroegere Amerikaansche zwijgende film, door een gehoorzame en stupide camera. Deze camera wacht geduldig tot de heldin haar groote en kleine aria's ten einde heeft gezongen en de heeren comediespelers hun onnoozelheden tot de laatste lettergreep hebben geventileerd en men hoort haar duidelijk geeuwen. . . . de camera wel te verstaan. Zoo zien wij dan den jongen en den ouden vorst tegelijkertijd dingen naar de gunsten der beeldschoone zangeres en wij verkeeren al dadelijk in een onbeschrijfelijke spanning, wie de palm der overwinning zal wegdragen. Want de eerste is namelijk knap en bovendien begiftigd met een fraaie stem de tweede daarentegen leelijk, gematigd idioot en belachelijk. Dan is er een erfopvolgingskwestie. De vorst er is moet men weten, nog een derde vorst, ofschoon dood de vorst van het Balkanstaatje M ara na dan, is overleden en nu is het maar de vraag welke der beide pretendenten het eerst aan den eindpaal is, om met opvolgen te beginnen.... zulks volgens de simplistische code der operette staten. De oude is er het eerste en dus vangt hij stante-pede te regeeren aan zij het zonder veel animo. Wollen Sie nicht ein biszchen regie ren?" vraagt een heer. die naar zijn querulant gedrag te oordeelen, niemand anders dan de eerste minister kan zijn. Ach schon wieder !" ant woordt Zijn Hoogheid en de conventie van den ABONNEMENTSPRIJS van De Groene Amsterdammer" per jaar, bij vooruitbetaling franco per post: Voor Nederland . . . ,, Ned -Indiëp/mail . ?? » p/zeepost ab. binnen Europa uitgezonderd. ,, Engeland-Itali Zwitserland Amerika , 13.50 ., Zuid-Afrika. . . 11.50 Postgiro No. 72880 Gemeentegiro ,, G. 1000 f 10 13.50 ,. 10. ,. 11.50 13.50 theaterkomiek stuift bij deze woorden in wolken op ons toe. Enfin dan maar weer regeeren: hij gelast dus de gevangenneming van zijn neet' en concurrent. Oogenblikkelijk wordt het leger onder de wapens geroepen teneinde het signalement van den vogelvrij-verklaarde al zingende te memoreeren. Intusschen heeft de heldin niets anders gedaan dan.... zingen. Daarvoor is zij nu eenmaal aangenomen en zij kan trouwens niet veel anders. Het vervult ons derhalve met verbazing en eerbied, dat zij nochtans den tijd kon vinden om met haar heele operagezelschap naar Marana te verhuizen. Bij haar aankomst aldaar.... Tja men staat eenvoudig voor zooiets.... man schaut und staunt ! Hoe is het mogelijk, dat er een producent gevonden wordt, die na twintig zulke geschiede nissen nog den moed heeft om met den een-entwintigsten prins, de een-en-twintigste beeld schoone zangeres en het een-en-twintigste soldatenkoor te komen aanzetten ! Hoe is het mogelijk, dat een kracht als Carl Froelich, nota bene stichter van een onafhankelijke groep voor betere films en auteur van Die Nacht gehort uns", zulk een gegeven zonder een aasje geest en een vonkje oorspronkelijkheid kan afdraaien ! Maar vooral hoe kan het zijn, dat er een publiek.... het" publiek nog wel. . gevonden wordt, dat hard nekkig zijn zolen blijft verslijten met dergelijke afgezaagde vertooningen na te loopen ! Amusement goed .... voor den honderdsten keer: goed ! Maar waarom dan in godsnaam deze béte herhaling van eenzelfde thema, dat bovendien telkens leeger, banaler en geestloozer behandeld wordt ? Een-en-twintig roomsoezen achter elkaar is toch waarlijk wat veel.... Zie wij willen ons hier opzettelijk niet verdiepen in een beschou wing over de film als zoodanig, al ware het alleen maar omdat het eenvoudig geen film is. Wij laten, de vraag daar, waarom een regisseur die beschikt over een mobiele camera, over de moge lijkheden der montage van beeld en geluid en over een stel hersens, tijd en geld vermorst aan het mechanisch imiteeren van een tooneeloperette. Dit alles gaan wij ditmaal stilzwijgend voorbij, ten einde ons alleen te coneentreereri op het eene verbijsterende feit van het gegeven. Het scenario ach, wij hebben lang geleerd daar met de groot ste toegeeflijkheid tegenover te staan. Keulen en Aken en A'eu-Babelsberg worden niet in n dag gebouwd. Zoolang de idee niet naar de film komt. moeten wij het loven, wanneer de film naar de idee tracht te komen. Maar een prins is een prins en een-en-twintig prinsen zijn een-entwintig prinsen.... de hemel sta ons bij ! Het ware machtig interessant eens nauwkeurig en oprecht, dit wil zeggen zonder het gebruikelijke reclame-optimisme van onze bioscoopexploitanten. te vernemen, hoe het groote publiek nu in waarheid reageert op dezen eindeloozen stroom operettenonsens. Wij begrijpen levendig, dat de tindernemer niet kan geven wat hij graag zou willen. Zijn bedrijf gebiedt hem de wenschen van het publiek te volgen. Maar volgt hij inderdaad de wenschen van het publiek? Of wordt hem het materiaal door een verblinde productie opgedron gen blijft hij zingende prinsen vertooneri een voudig wijl dit fatale ras door de studio's kunst matig in het leven wordt gehouden? Indien slechts n bedrijfsman tot de conclusie zou komen: Wij geven operettefilms omdat wij niet anders toegestuurd krijgen, maar het publiek is er zat van !. . . . dan restte althans een schemer van hoop. Dan bleef de verwachting gerecht vaardigd, dat de kwinkeleerende schrik der projec tieschermen eindelijk nog eens naar de eeuwigheid gejaagd zou worden. Dan bestond de kans, dat ons de ontzetting van den een-en-dertigste en den een-en-veertigste en den een-en-vijftigsche ten minste bespaard zou blijven. Of ja misschien zijn er nog andere wegen. Misschien zou de bioscoopondernemer, die het jaarfeest van zijn theater waardig wilde vieren. oen goed en stimuleerend voorbeeld kunnen geven. Wanneer deze ondernemer juist op zijn jubileumsprogramma eens een werk zette, dat nog andere kwaliteiten had dan een schlagor of twee. dan zou dit een daad kunnen wezen. die indruk maakte op publiek en collega's. Dan zou dit inderdaad een film feest zijn -inplaats "van het feest «Ier stupitliteit. Sp reekzaal Billijk? De Avondpost" en de Vrijheid" zijn onaange naam getroffen door de teekening van van Vlijmen in de Groene van 12 dezer over het weren van de politiek uit de uitzendingen van de Phohi. De teekenaar had de leiders van onze vier grootste politieke partijen, de heeren Aalberse, Albarda, Colijn en Fock afgebeeld, die door een engel uit liet paradijs" verdreven worden. De critiek van de Avondpost is gematigd. Dat blad acht de teekening niet billijk voor den heer Fock, omdat de Vrijheidsbond tegen politiek in den aether is, al doet hij noodgedwongen daaraan mee. De critiek van de Vrijheid is volkomen van ieder begrip van humor en van gezond verstand gespeend. Schandelijktr bejegening" \an den heer Fock acht dat weekblad niet denkbaar. Het sommeert ons onze verontschuldigingen aan te bieden", willen wij niet verdacht worden van ergerlijke, leugenachtige partijdigheid" of van , .fabelachtige ondeskundigheid'', Deze pathetische nonsens verandert niets aan het simpele, met al dien woordenkraam niet te verbergen feit, dat de regeering iedere politiek, ook die van den Vrijheidsbond, uit den Indischen aether heeft gebannen. Dat feit bracht de teekenaar in beeld; Had hij den heer Fock weggelaten, men had hem met recht kunnen verwijten, dat hij den indruk had gewekt, dat alleen de politiek van rechts en die van de socialisten was geweerd. Hij kon dus moeilijk anders handelen. Dat is evenmin grievend voor den heer Fock, als voor de drie andere heeren. Indien hier plaats is voor verontschuldigingen, dan is het voor verontschuldigingen aan onze lezers, dat wij hun aandacht vragen voor deze opgeblazen critiek van de Vrijheid en voor onze nadere toelichting. H E DA' TIK Parlementaire stelsel In het Xo. van ]!i dezer schrijft prof. Scholtema dat onder liet parlementaire stelsel is te verstaan reu regeeringsstelsel waarbij het parlement do macht heeft om het ministerie waaraan liet zijn vertrouwen ontzegt tot heengaan te dwingen. Geen vereischte is dat het ministerie een parle mentair ministerie is. Als die opvatting juist zou zijn. dan zou de uit voerende macht enkel bestaan bij do gratie van het parlement. J n het uiterste geval zou het parle ment elke regeering naar huis kunnen sturen. alle regeeren onmogelijk kunnen maken. Geen rogeeringsstelsel denkbaar zijnde zonder uitvoerende macht, kan de stelling van prof. S. omtrent het wezen van het parlementaire stelsel niet juist zijn. De evenredige vertegenwoordiging, schrijft prof. S. verder, heeft liet steeds moeilijker gemaakt een vaste meerderheidscombiiiatie te vormen. omdat zij de meeriingsschakeeringen in het volk heeft doen toenemen. Alhoewel dus aan wat men noemt den volkswil ..geen touw meer is vast te knoopen" en liet gezagvan de ..representanten van dien volkswil" daaraan evenredig zou moeten zijn, blijkt prof. S. des ondanks nog zeer ingenomen met dat stelsel dat het behoorlijk uitoefenen van de regeermacht kan beletten. Als men met prof. S. voor extra parlementaire kabinetten is, dan moet men ook consequent tot de werischelijkheid van het beknotten van de macht van het parlement besluiten (de fascistische idee) on helpen het te degradeeren tot dwarskijker en adviseur. Anders heeft men tot plicht den weg te wijzen hoe wederom een uitgesproken volkswil omtrent de groote lijnen in het staatsbestuur is te verkrijgen. Ik betwijfel of het goed is zich bij het bestaande neer te leggen met de verzekering. ..dat we toch leven onder vigeur van het parlemen taire stelsel". Mr. C. STTIIOFK LE CHAMPAGNE EN VOGUE JAGER-GERLINGS .HAARLEM