Historisch Archief 1877-1940
Wereldkampioen Robijnfs
Over drie banden
De groote eerbied, dien ik voor bekwa
me biljartspelei's koester, hangt hoogst
waarschijnlijk nauw samen met mijn
groote onbekwaamheid in geometri
sche, mathematische en aanverwante
problemen. Dit op zichzelf is een merk
waardig probleem, men treft het aan
bij ontelbere aanzienlijke
zakenmenscheii, doktoren en beoefenaars der
wetenschap die een grenzeloozen eer
bied voor den kunstenaar koesteren
als zijnde de belichaming van een we
reld die voor hem zeven gegrendelde
poorten heeft. Vandaar dat een derde
rangs schilder in staat is een groot
handelsman een doekje aan te sme
ren, al voelt hij dat het hem aange
smeerd wordt en vandaar dat een
tweederangs wiskundige eens dichters
wereldbeschouwing in puin kan doen
storten, al weet de dichter dat Einstein
er toch het ware niet van weet zoolang
hij de oneindigheid ontkent door ze
eindig te achten, omdat ze anders niet
te becijferen valt.
KlVerder komt mijn eerbied voor de
edele biljartkunst voort uit een ele
mentaire kennis van het spel. Ik be
oefende het aan den oever van den
Gelderschen IJsel, in een veerkroegje en op
een biljart waar de kennis van het
terrein alles en die der strategie,
tacHoogere biljartkunst
of: wet en toeval
K. Araguez
Reii door ,F. F. Uoevi'
tiek en andere hoogere beginselen
weinig' waard was. Dit biljart was. als
alle gunstig tewein voor
guerilla-oorlogen. een heuvelland. Wanneer men
den witten speelbal zekere hoogvlak
ten en passen wist te doen overtrek
ken, stortte hij zich onverhoedsch en
moordadig in de vlakten en men
caramboleerde onfeilbaar. Maar daar
toe was een langdurige kennis noodig
van terreinplooien eri hellingen, gelijk
deze zich voordeden naar den Arnhem
se hen en den Zutphensche i kant. Op
deze wijze hebben Spaansche en
Transvaalsche bendeleiders de generaals
van Albion en Napoleon verslagen en
ik durf te beweren dat de heer Kobijns
en de bloem van Kuropa's
biljartglorie zich op dat biljart gevoeld zou
hebben als de grenadiers van de garde
in de passen der Guadalaviar.
Eilaas, ik mag dan eens Geldersch
guerilla-g'eneraal geweest zijn in de
heuvels der lage Veluwe, maar
wanschaving. zegt hij verder, schiet een
vos niet dood. die zijn kippenhok
afslacht. Hij vergadert tenminste
twaalf koppels honden, twaalf vrien
den in rooden rok, twaalf paarden en
wat er volgens de regels van het spel
verder bij behoort, /oo staat het ook
met den portwijn, de nationale
Kngelsche drank. De portwijn is van nature
een wijn. die in drie, vier jaar vol
maakt zou zijn. Zoo drinkt de
'ortugees hem. maar niet de Engelschman.
Hij schiet den portwijn een schot
brandewijn in het lijf en er zijn tien.
twintig jaar noodig eer de wijn dat te
boven komt. De zalm. de vos en de
portwijn krijgen alle kansen om onge
vangen en ondrinkbaar te blijven.
Maar als ze dan tenslotte toch gevan
gen en gedronken worden, geeft dat
een hoogere voldoening: ze worden
gevangen en gedronken volgens een
eere-code.
Dit is een vreemde geschiedenis.
De leider van den icc/striji/ Pinio (me* hame.r) onierrlrht leerf/icrit/en <»ntrft>f
de befeekeni» run den rooden hal ^
neer een guerilla-generaal afdaalt in
de vlakte en slag moet leveren in het
open veld, dan bes?ft hij eerst recht
zijn minderwaardigheid, 't zij voor of
na hij wordt afgemaakt volgens de
regelen der kunst.
Wanneer de groote Kuropeesche
veldheeren van het biljart elkaar slag
leveren op een gemillimeterd groen
oorlogsveld in hard electrisch licht.
dan is er alles gedaan om het toeval
uit te schakelen en alleen der kunde
de beslissing te laten. Wat niet weg
neemt dat het toeval zicji.
desalniettegenstaande, gaarne doet gelden.
Maar daarover nader.
Een Engelseh schrijver heeft on
langs opgemerkt dat niemand spor
tiever is dan de Engelsche sportman.
Een gewoon visscherman. zegt hij.
vangt een zalm aan een dusdanig snoer
dat wanneer de zalm bijt. de zalm
gevangen is. Niet aldus de ware. de
kunstvisscher. Hij kiest zijn
vischgerei zoo kostbaar, licht en dun dat
de zalm vele kansen heeft en alleen
de waarachtige kennis der zalm en
haar kuren hem in staat stelt de zalm
te vangen.
Ken KngelschmaiL van ware
heK?n held in de klassieke historie die
door een barbaar met een knuppel
wordt doodgeslagen is beklagenswaar
diger en minder eervol dan een held
die met een moeilijk pijlschot gedood
wordt. .Het is minder eervol onder een
slagersmes te vallen dan in een duel.
Aanschouw de edele dichtkunst wél
en vergelijk haar met de hoogere bil
jartkunst. Strenge strofen, metrische
wetten en rijmbezwaren zijn den
dichter in den weg gesteld, l Iet nat
uurgevoel, de begeestering, zoo gezegd de
inspiratie en de dichterlijke aandrift
zijn niets dan golven tegen de
ba/altblokken die volgens de regels der
kunst de haven der eeuwigheid be
schermen. Eén golf van de honderd
loopt de haven binnen en wordt een
murmelende versregel, de andere bre
ken vergeefs, niettegenstaande alle
kennis en ervaring van metrum en.
dichterlijke wetten. Maar die eene golf
is een wonder: heel de zee zingt i n haar.
Kn zoo is het met de hoogere bil
jartkunst. Een gevoel uiten kan ieder
gezond mensch, een carambole maken
kan ieder biljarter. In de hoogere
kunst komt het daarop echter niet
aan. Het komt er op a-m zijn gevoel
toch te uiten, zijn carambole tóch te
maken, niettegenstaande allen
mogelijken tegenstand. I n zake het biljartspel
D
wil dat zeggen: drie banden, zoo
moeilijk mogelijk, gelijk bij den vos,
de zalm. de poëzie en den portwijn. Dit
bewijst de adel van het hoogere bil
jartspel.
Het is zeer curieus de kampioenen
te aanschouwen als zij het groen tapijt
bezien en een gezicht zetten of zij uit
het hoofd logarithmen trekken en
brekings-coëfficienten berekenen. Zoo
overwogen Hannibal. Napoleon en
Foch de opstelling en het effect van
voet en paardevoet, olifanten en
afweergeschut en toch klotst er een bal
en marcheert er een colonne verkeerd.
Op zulk een oogenblik regeert het
toeval en de held haalt de schouders
op en zegt ..Kismef'. De god van het
spel is hem ongenadig. Van de duizend
kansen die de bal heeft gekregen om
de andere niet te ontmoeten, heeft
hij er weer eens een gebruikt. Natuurlijk
is zulk een kunst niet populair. De
hoogste serie is tien. Een groot publiek
interesseert zich niet voor een serie
van tien, als men op gemakkelijker
wijze een serie van honderd kan zien
maken. De ..Zesdaagsche" telt haai1
tienduizenden, de
biljartkampioenschappen van Kuropa hun tientallen
toeschouwers. Kr zijn tien lezers van
poëzie, tegen tienduizend
.sensatieromanlezers.
De mensch inzijn elementairen staat
voelt niets voor het toeval, hij ont
snapt er liefst aan. Kerst de beschaaf
de mensch gaat met het toeval spelen
en geeft het meer kansen om zijn over
winning meer te genieten. Vandaar
dat de hoogere biljart kunst een edele
kunst is.