lARICATUUR bonstelling in Parijs RDAAN AndréGul: Vogel op den tak wel kent uit de caricaturen van den laatsten wereldoorlog. Dat mee-schetteren met de groote massa dat op voorhand verzekerd zijn van den officieelen steun en der bravo's van het schellinkje.... het is een ont luistering van deze kunst der minder heid. Al deze prenten uit het tijdperk der censuur van Napoleon III leeren u opnieuw, dat de oaricatuur brillant, geniaal en vol geest kan zijn en noch tans dot eene missen, wa,t haar den waren adeldom verleent: het gevaar ! Wie nemen intusschen den stift van Daumier en deti Pliilipon-staf over? He' is in do eerste plaats Grévin, die de decad ente sfeer van het tweede keizerrijk in een eindelooze reeks prenten heeft neergelegd. Bij hem komt de Oocotte. het Fa tum van het Second Empire, tot haar volle recht. De vrouw als zinnelijk object omgeven door boudoir-parfums en intrigues, vult ieder zijner cartons. Hij kent slechts dat ne idool: de vrouw ??de vrouw, zooals hij en zijn tijd ,haar zien.... un joli petit animal i tout en pouf et en contorsions de croupe, perchésur deux petits pieds extraordinairement cambrés" de - Clorinde uit Zola's Son Excellence Eugene Rougon", die van slaapkamer naar slaapkamer trekt en, van het keizerlijk hoofdkussen af, Frankrijk regeert. Plet is lichtzinnig werk, be koorlijk en zwak tegelijkertijd. Het mist overtuiging, kracht en enthou siasme naar den geest zoowel als naar den vorm. Maar het staat midden in het levensbrandpunt dier dagen ! Naast hem compareert de decadente aristocraat Cbam (Comte A. de Noé) vol esprit en vol charme, benevens diens epigoon, Marcellin. En al de hysterische angst-vreugde'van OffenLa rêve bach's rosse muziek klinkt u uit deze symphonie in zwart en wit tegen. Maar een andere groote staal gereed den knods van den ouden Moes ter over te nemen. Tegenover deze figuren verrijst een nieuwe verschij ning: AndréOill ! Het is het noodlot van Gul, dat hij tusschen twee generaties van groote kunstenaars werd ingeklemd en doodgedrukt. De geweldige Daumier. die hem voorafging en de schitterende Montmarti e-school welke hem zou opvolgen, hebben de herinnering aan zijn persoon en zijn werk uitgewischt. Hoe zeer ten onrechte ! Want ziehier dan een caricaturist. die tot de groot sten behoorde: origineel, vol geest en van een fabelachtig kunnen. Hij maakt de moeilijke jaren der Napoleontische censuur door trotseert haar in zijn blad ..La Lune", dat hij na het verbod van uitgave opnieuw doet verschijnen als L'Eclipse". In hem leeft de oude. strijdbare geest de erfenis van Dauinier sterker eerlijker en onver biddelijker dan in de Montmartrois. Hij vertegenwoordigt in deze morbide, verwijfde wereld, de gezonde kern dio de mannelijke traditie voor Frankrijk zal bewaren. Zijn esprit is voornaam en slagvaardig hij bezit dien zin en die waardeering voor de actualiteit die technische paraatheid welke de caricatuur tot een vak maken .... alle theorieën van aesthetische dilettanten ten spijt. Zijn werk minacht de ver langens van latere lief hebber-v evxamelaars het keert zich bewust tot den tijdgenoot en vraagt slechts weerklank bij hem ! Zoo vindt hij automatisch nieuwe banen, nieuwe procédé's. l tij populari seert de portretcharge van Dauinier, door haar te verbinden aan een frap pante gelijkenis, l lij durft te breken niet een eeuwenoude traditie, welke het formaat der prenten laat afhangen van de samengesteldheid der compo sitie en verbluft zijn tijdgonooton niet reusachtige portret caii''at uren. welke een volle pagina be.'-laan .... een voor bereiding voor I Tabu's ..Abraham, de Geweldige" i /ijn charges \ ati Thiers. Gambetta en vooral van Napoleon 111 zijn van een bewogenheid en een bruisend leven, die hun persoonlijk heden beter demonstreeren, dan de uitvoerigste geschreven portretten. En het is alweer een onbegrijpelijk manco in de organisatie dezer tentoon stelling, dat zij de gelegenheid niet krachtiger heeft aangegrepen, om de/e groote en miskende figuur te rohab iteeren. Van hem zijn slechts 12 planclies aanwezig relatief onbe duidend getal, waar b.v. een ('harlet met 14 en een Cham zelfs met '21 prenten vertegenwoordigd is. Zijn magistrale kop van Gambetta ont breekt, evenals zijn furieuso prenten tegen den corrupten de Girardin. i De comédie hurnaine wikkelt zich verder af. Terwijl Gil] te Charenton in een krankzinnigonoel ligt te zieltogen, geeft ..Ie p ere Salis" zijn eerste num mer der ..Ohat-Noir" uit en doet de Montmartre-school haar intrede in de wereld. T lier naderen wij niet de histoire contemporaine een terrein, dat naar alle zijden verkend is eri sinds lang populair werd. In den altijd schuimenden heksenketel, dio Frank rijk is, rijyen uit de stormen der lioulanger-, Wilson-, en Panama-schan dalen, later uit de Affaire-Drovfus, de \ Steinlen: Justitie en militarisme brillant e figuren op. die den roem der Franse l ie caricatuur naar alle Wereld bibliotheken, kunsthandels en Vr.lksT'nivers'toiten hebben gedragen. Forain. Willette. C'aran-d'-Ache. Steinlen. Toiil'mse-I.autrec . . . . y.ij doelen de po pulariteit van IJembrandt en vanGogh tot aan de bittere gemeenplaats toe. Hun aantal op de/e tentoonstelling is niet overweldigend ? Rn met de kleurfanfares der affiches van Chéret, doet de expositie haar bezoekeis uitgeleide. ITet is jammer, dat de oiganisatie van TIn siècle de cari'jature" haar gewichtige synthetische- en historische taak niet beter heeft begrepen. Nochtans -- deze tentoonstelling 1)1 ij ft zelfs in ha:ir betrekkelijke onvol komenheid een gebeurtenis. AndréGill: Zelfportret