Historisch Archief 1877-1940
12
De Groene Amsterdammer van 10 December 1932
No. 2897
Schilderkunst
Oude kunst
In de zalen van het gebouw van hot
Leesmuseum, waar vele Amsterdam
mers een groot deel van hun vrijen
tijd plachten door te brengten, is
thans de Maatschappij voor Kunst
en Antiekveilingen gevestigd eri voert
de heer S. J. Mak van Waay den staf.
Zoo een veilingbedrijf heeft buiten de
kijkdagen weinig gelegenheid den
eventueelen cliënten en koopers het nieuwe
huis te laten zien en het was dus een
goede gedachte een soort
schijnkijkdag" in te richten. De Amsterdamsche
en Haagsche Kunst- en antiekhandel
heeft zijn medewerking verleend en
zoo zien wij nu een keur van meubels,
porselein, aardewerk, zilver, weefsels,
schilderijen, boeken en prenten, tij
delijk afgestaan en smaakvol gerang
schikt door de leiders van de nieuwe
onderneming.
Behalve het tastbare bewijs van
hartelijke samenwerking in het belang
van den handel, zien wij ook dat de
verschillende kooplieden heel veel
fraais en kostelijks bezitten. De groote
wandtapijten door de gebroeders van
Leefdael stellen voor symbolische
figuren van de Maanden, de Elementen
en de Jaargetijden. Een werkelijk
buitengewoon fraai stel zitmeubels
staat in het midden, met overtrekken
van gros en petit point en heerlijk van
kleur. Een vitrine met Delftsche
figuren en vruchten en dekstukken
van tafelschuiers laat ons de hooge
qualiteit van techniek en vorm van
ons nationale fabrikaat zien. Een
andere vitrine is er met eierschaal,
bordjes en kopjes en geëmailleerd"
Ohineesch porselein. In een kast staan
bij elkaar kostbare stellen van lijzen"
en Fransche punt" porselein met de
aparte blauwe kleur die alleen goed
Chineesch heeft. Hollandsch
zilverwerk uit de 18e eeuw en een zeer
opvallend Empire dessertservies met
veel goud en gekleurde landschappen
trekken de aandacht. Kleine tafeltjes
en stoelen in wortelnoten hout in
Louis XV stijl en een streng Louis
XVI bureau cylindre in mahoniehout
met brons staan tusschen Hollandsche
en Vlaamsche kasten en tafels. Het
fraaie Saksische eetservies met Hol
landsche landschappen, dat indertijd
op de tentoonstelling van het ..In
terieur in de 18e eeuw" is geweest, is
hier weer, en beter, te zien. Onder de
schilderijen treffen een groot historisch
stuk van de Zeeslag bij Ter H'eyde in
1653 en een fraai portret van Ilugo de
Groot door Mierevelt. Een magistraal
gezicht op Haarlem, door Ant. va.n
Croos, een winter door Joos de Mompel'
en vele andere zijn meer als decor, dan
als opzettelijke
tentoonstellinjsobjecten te beschouwen. De zalen, en daar
voor is de tentoonstelling ingericht,
zijn goed van verhouding en in do
sobere a.ankleeding zeer geschikt voor
veilinglokaal. Het licht in de bijzaal,
waar de schilderijen hangen, zou met
een kleine verandering, wat minder
traag kunnen invallen en het aspect
wat levendiger maken. De heer Mak
van Waay, die het aandurft in deze
?tijden een zoo groot opgezet onder
nemen te beginnen, zal zeker alles
doen om het gewenschte succes te
bereiken en wij gelooven wel dat hem
dat zal lukken.
B. REIGER
Fransche etsen en aquarellen
bij Houthakker, Amsterdam
Bij Houthakker vindt men thans
een aantal grafische werken geëxpo
seerd van Ronault, die zijn ,,Clowns"
en andere circus-figuren met zijn
litho's zeker niet geeft als vluchtige,
beweeglijke figuren uit de ..lichte"
wereld van het vermaak, maar als
decoratieve, statische" motieven, die
hij, zwaar en breeduit, neerzet; van
Déraix en Matisse, die hier meeren
deels met gelithografeerde vrouwelijke
naakten vertegenwoordigd zijn; van
Picasso, die met zijn droge naalden les
Trois Graces" (met een gerekte lenige,
stroomende enkele contour ethe
risch" gebeeld) en zijn La Source"
(waarin de vrouwen-figuren zeer reëel
materieel gevuld, neo-classicistisch"
geteekend werden), zoowel als nog
met enkele andere stukken van deze
kleine collectie van zijn grafiek, laat
zien welk een veel-kantig, in geen
enkele formule" te vangen vitaal
talent hij is; van Laboureur, die naast
kroeg-scènes met matrozen, enz. waar
uit men den kantig en verbetert typee
renden etser van het Journal ' de
Guerre" herkent, ook enkele fraaie
en sterke landschap-etsen vol ruimte
en licht) van Dunoyer de Ségonzac.
die men eenigen tijd geleden bij
Santen Landweer vollediger leerde
kennen en die vooral als auteur en
illustrator van een I'hysiologie de
la Boxe" bekend werd; van Genpaul,
wiens etsen met hun /.ware. groote,
donkere partijen soms een toon van
litho's aannemen.
De pièces de résistanee van deze
tentoonstelling zijn evenwel de vijl'
a<|uarels van Ie Fauconnier, den schil
der die in zijn Amsterdamsche jaren
zoo velen onzer jonge reschildecs ..aan
stak" met moderne" tendc-nzeri en
van wien men, na /.ijri terugkeer naar
Parijs, weinig werk hier te lande meer
TWEE SCHILDERIJEN VAN
JAN SLUYTERS
uit particuliere verzameling te koop.
1. Negerin. 2. Naakt (uit den tijd van
Sluyters' bruidje, thans in het Stedelijk
Museum) Formaat 120 X 130.
Uitvoerige inlichtingen te verkrijgen
onder motto Schilderij", bureau
,,De Groene Amsterdammer", A'dam
zag. liet brengt ons inéns als met
n slag, weel' voor den mensch
en kunstenaar Ie Fauconnier van
thans en men vindt hem terug, zou
men kunnen zeggen, als een wiser
and sadder," alhoewel dan zeer zeker
nog allerminst, afgeleefd" man, en
als een rustig, zelfverzekerd, even
wichtig werkend artist, die de jaren
der theoretische lenzen ver achter
zich heeft, /i j n voorkeur gaat den
laatsten tijd vrijwel uitsluitend uit
naar de waterverftechniek, een tech
niek die vergt dat het geheele werk
dirert, in een gelijkmatige spanning
wordt neergezet. Men moet zichzelf
als mensch en kunstenaar wel zeer
sterk in de hand hebben gekregen,
wil men als een Pauconnier dergelijke
groote en sterke aquarellen als hij hier
laat zien scheppen. Kijn coloriet, dat
vroeger, in het schilderwerk, in het
duister kon branden" en als met
vlagen kon uitschieten, behield in
deze waterverf-stukken (die weinig
gewasschen" zijn en hier en daar
bedrieglijk veel van pastels" heb
ben) wel het gamma, maar de kleuren
werden, , aquarelleert hij mede
daarom thans bij voorkeur, of is het
juist omdat hij aquarelleert'? meer
gelijkmatig sterk en helderder. Naast
het zelfportret, dat ook als compositie
f/eZr/A'-moediger dan het vroegere
oeuvre, dat proselyten ten strijde
oproepende tendenzen vertoonde,
stel ik de twee gezichten op een
kerk boven de twee bloem-stillevens.
Grafiseh werk van A. Schotel
en J. Proost bij Santee
Landweer, Amsterdam.
Het werk van twee jonge
Rotterdamsche grafici wordt met deze
expcsitie in het Amsterdamsch milieu
geïntroduceerd. Beiden zijn om te
beginnen enthousiaste grafische tech
nici, die gaarne, ook al houden zij
zich vrijwel uitsluitend aan het etsen,
met nieuwe vondsten experimen
teeren. Zoo bezigt Schotel voor het
afdrukken van. zijn platen zelden
papier maar een soort fijn linnen,
waarmede hij ongetwijfeld fraaie ef
fecten bereikt, de beste daar m.i. waar
het formaat klein werd gehouden.
Dat is dan o.a. het geval bij zijn por
tretjes van een oud mannetje met pijp.
en. enkele aardappelerischillende, dan
wel hakende of breiende oude vrouw
tjes, die ik ook overigens tot de beste
werken van Schotel reken. Al bereikt
deze etser ook in zijn werken die
van rauwer leven willen getuigen,
van hot leven van bootwerkers,
bcton-storters, stratenmakers en hun
entourage, goede dingen, zijn talent
toont zich voor mij vooralsnog van
den besten kant daar waar hij in het
landschap, hot natuurmotief
(hooihooperr b.v.) of in dingen als moeders
met babies" met de otsnaald zi.jir
wat oudorwetsc.be" lyrische liedjes
zingt....
J'roost is ongetwijfeld van een meer'
..moderne", straffer, gevoelsaard. Niet
op den mensch of do natuur «aat hij
dichterlijk-schouwond in de eerste
plaats af (al doot hij dat ook een en
kele maal, zooals b.v. in. een in z.g.
verni mou gedaan vrouwenkopje),
maar op de wereld van den arbeid en
haar technisch aspect, waarin en
waaromheen zich dan die mensch on
die natuur soms ook rrog voegt. In
het Esserrsche mijndistrict vond hij
veel van. zijir gegevens; boortorens en
andere machinerieën werden hem
dikwijls aanleiding tot het, scheppen
van zeer goede bladen prentkunst,
waarin hij de nuchtere, van do
natuurals geïsoleerde techniek zooiriet varr
haar heroïsche of tragische, dan toch
van haar decoratieve schoonheid laat
getuigen.
A. E. VAX DEX TOL
H.V.V/
-HMLOOSTERHUIS*
KALVERSTRAATI78
AMSTERDAM ;