No. 2897 De Groene Amsterdammer van 10 December 1932 Muziek Constant van Wessem Het boschplan Dr. Jac. P. Thijsse Opera van Krefeld: X'ieolai. ..l>ie lustige Weiber von Windsor" Ik moet bekennen dat ik naar de Musiklexicon gegrepen heb. Nicolai? Ik weet, hij leefde in de 19e eeuw. Maar er zijn verschillende Nicolai's. er is ook een Hollander van dien naam Nicolaistraat ! maar die, is het niet, natuurlijk, die com poneerde cantates en oratia en was een achtenswaardig voorzitter van de Maatschappij tot be vordering der Toonkunst. Neen. Ik heb het: Otto Nicolai, geboren te Koningsbergen i n 1810, gestorven te Berlijn in 1819. In zijn sterfjaar be indigde hij de opera Die lustige Weiber von Windsor," die wij bij naam kennen en hoogstens door de ouverture, gespeeld door harmonie-orkest, maar die toch wel wat waard moet wezen, want zij is het eenige werk, dat zich met Nicolai's naam verbindt, zooals Flotow de eeuwigheid is ingegaan met onsterfelijk te worden door de opera Martha" en haai' ,,Letzte liose". Nu, ik wil het nog wel eens hooren en meege nieten wat onze grootouders genoten, want dat \vas een alleraardigste tijd, waarvan het me eigenlijk spijt, dat hij er niet meer is. Zoo gezellig en zoo enthousiast leven we helaas niet meer en de opera loge behoort niet meer tot een deel van ons aanzien en onzen stand. Zoo'n avond inde opera was eigenlijk een feest, waarbij iedereen van iedereen genoot; de jonge meisjes, omdat zij voor het eerst uitgingen en de ouders, omdat meneer die en die ea mevrouw die en die in een loge aan den overkant zaten en naar hen keken door den tooneelkijker, zooals zij weer naar hen keken door den tooneelkijker. En Meneer je weet wel, die zich altijd zoo excentriek kleedt en geen erg goede naam heeft wat betreft zijn medelijken levenswandel, nu, op een afstand mag je wel naar hem kijken, zelfs een jong meisje mag naar hem kijken, hij is toch wel interessant, zoo'n slecht mensch, maar je moet niet laten mer ken, dat je het over hem hebt en als je praat doe je het achter je waaier. En van de opera /.elf spreek ik ook geen kwaad, die vergeet ik heusch ook niet. Al dat licht en dat geroezemoes en dat gepreludieer in bet orkest en daar komt ook kapelmeester X met vadermoorders en witte das en in rok, het wordt donker in de zaal en na- de ouverture, waarbij je nog praten mag. gaat liet scherm op en begint de betooverde wereld, waarom wij de opera lief hebben: het is zoo duidelijk onwerkelijk en zoo feëriek, onze liefste romantiek staat daar als een prentenboek open; en als er dan verrukkelijke 'zangstemmen opklinken.. .. Ileusch, ik wou. dat ik nog in dien gezelligen en rustigen en tevreden tijd kon leven. Zoo kan men de opera eerst waarlijk genieten en zoo is zij ook nooit ouderwetsch of mal of langdradig. Ik heb die schoone tijden terug verlangd Woens dagavond in Carrétoen de Krefelders er NieoUü's ,.Lustige Weiber von Windsor" gaven. Ik ben er van overtuigd, dat ik die opera dan beter had kunnen genieten. Tn onzen nuchteren, critischen tijd bleef dat alles wat vreemd : de sfeer ontbreekt. Misschien had zij ook beter opgevoerd. beter gezongen soms ook kunnen worden dan Woensdagavond geschiedde. De te povere aan kleeding, het niet erg goede spel en de niet steeds brillante zangstemmen, dat alles schaadde aan den indruk; wij hadden de opera misschien gemak kelijker verdragen als dit alles in den haak was geweest. De Falstaff van Hachem was geen ge lukkige bezetting van die rol, het moest breeder, forscher en dwazer ook wezen dan wat deze deed en zong. De vrouwenrollen w~aren beter bezet, vooral de Anna Reich van Ooba Wachers had goede mo menten in haar zang. Maar eigenlijk alleen was er sfeer bij de Titania en elfen-scène. De rest bleef ons te ver, wij hebben niet meer de gave over alles heen te zien en heen te hooren, doordat wij kunnen dwepen met de opera, wij verdragen haar als vorm, als kunstuiting op zichzelf nauwelijks meer. Alleen de heel bijzondere muziek kan haar redden; en die van Nicolai is niet bijzonder genoeg meer, op een enkel fragment na. Schuitje varen, theetje drinken Varen We naar den Overtoom Tn den Anisterdamschen Kaad heeft wethouder de Miranda een halve toezegging gedaan, dat er misschien begonnen zou kunnen worden met een gedeeltelijke uitvoering van liet ,,Boschplan". We houden nu maar vast aan dat woord, doch eigenlijk krijgen we niet bepaald een bosch, doch veeleer een grootsch complex van allerlei gelegen heden voor verblijf inde buitenlucht, A oor spel en sport en natuurgenot. De .,natuurvrienden" in engeren zin kunnen zich alvast er in verheu gen, dat de boezemlanden langs Nieuwe Meer en Amstelveensche I'oel in hoofdzaak ongerept blij ven met hun heerlijke planten- en dierenwereld. Deze werd reeds allerfataalst bedreigd, is ook reeds bedenkelijk afgeknabbeld, maar kan zich nu rustig blijven ontwik kelen en misschien nog eens gelijk worden aan het beroemd landschap aan de Oosteinderpoel, bezit ting van de Vereeniging tot Behoud van Natuur monumenten. Dit deel van het Boschplan is dus reeds zoo goed als klaar, '/.oodra de onteigening bekrachtigd wordt en behoeft dan verder weinig meer te kosten; wij, natuurvrienden, werken toch altijd nog het goedkoopst. Verder komt er van a,lles: sport .velden en speel weiden, rust- en ontspanningsplaat sen met bloem rijke omgeving, een netwerk van vijvers en kanalen. te bevaren per roeiboot en kano. do beste roeibaan van de heele wereld en dan eindelijk toch een beplanting met boom en struik, al was h et alleen als beschutting en omlijsting van al <!ic andere genoeglijkheden. Dit houtgewas zal voorkomen in den vorm van plantage, park. arboretum en bosch. (ie weet dat vele burgemeesters en wet houders ons vele jaren lang reeds een arboretum hebben beloofd en het. zal er dus nu van kunnen komen en wel in de naai' mijn meening zeer geluk kige opvatting van een plantengcografische groepeering. Na,a.st ons gewone Middeneiiropeesche woud krijgen we dan pereeeleri Kaukasus, 11 i ma la va. ?!apa.n, Canada. Kaapland, Nieuw-Zeeland en/,, en/.. Hierover is nog veel te vertellen. dat doe ik mis schien wel eens later. Alles met alles krijgen we hier een ontspanningsgelegenheid van hooger orde, de Overtoom in het kubiek. Als lid van de voorbereidingscommissie heb ik beloofd, dat er ook nachtegalen in dat bosch zullen komen, eigenlijk als climax van de rijke dierenwereld, die zich onvermijdelijk in zulk een groote verscheidenheid van landschappen zal ko men vestigen. Ik hoop dat werkelijk nog te beleven. liet Vondelpark kreeg zijn nachtegalen een kleine dertig jaren nadat er de eerste spade in den grond werd gestoken, maar dat was eigenlijk louter toeval. Indien wij het goed inrichten komen we in de helft van den tijd klaar en wat meer is. wij kunnen ze dan behouden. wat in het kleine Vondelpark niet is gelukt. In ons Nieuwe bosch plan is niet alleen plaats voor nachtegalen, maar ook voor roeken en reigers en. valken en wat niet al. Kn, let wel, dat kan zoo snel gebeuren, dat het gros der tegenwoordige belastingbetalers er nog van genieten zal. Doch natuurlijk profiteert het nage slacht het meest. Toen de roei baan in de biologische subcommissie ter sprake kwam. sloeg ons eerst de schrik om het hart. Wanneer de verbeelding vervuld is van wui vende kronen en bloemenpracht, van heldere vij vers en sierlijk kronkelende oevers, dan lijkt het een heel ding om daarin in te lasschen een lijnrechte roeibaan 2200 meter lang en (K) meter breed. Vooral op het plattegroridje ziet dat er allerijselijkst uit. Maar wij leven niet voor niets in een land van kanalen en ik ben in mijn jonge jaren dikwijls genoeg van Amsterdam over Muiilen naar Naarden geloopen 0:11 de grootschheid te kunnen beseffen van de rechte lijn. Denk ook eens aan de Nmildevaart, het kanaal bij Bakkeveen. sommige deeleii van het Noordhollandsch kanaal, de Leidsche Trekvaart. Ook zijn er nog schilderijen van Duchattel, (Jabriel. Weissenbruch. Mauve. Ja, dat komt best in orde. We maken van die roeibaan de waterige evenknie van de Middachtcr Allee en beplanten hem aan weers zijden met een zesvoudige rij van populieren. Als we niet zorg goede gezonde stekken nemen, ook door hun. herkomst vrij van populier/.ickte, dan zit er nog een voordeeltje in ook. want zoo'n populier verdient nog altijd n a anderhalve gulden per jaar. Aa"dig ook om in den winter in ons park houthakkers aan het werk te zien. hout vervoer gade te slaan (schilderijen van Mauve. v. d. Meulen etc.). Kr gaan langs die roeibaan natuurlijk wegen, maar die leggen we niet vlak langs den oever. Daar komt een gras/.oom met veel bonte bloemen en de oever zelf wordt niet beschoeid. maar krijgt een mooie natuurlijke begroi iing. Jammer genoeg kunnen we er geen riet of lisehdodden hebben, want clie schieten te hoog op en dan zou je van den weg af de roeiers niet kunnen zien. Maar we zetten er gele lisschen en geurige spiraea, wederik en de fraaie oever/egge, rietgras en nog allerhande moois. In de roeibaan zelf smokkel ik hier en daar toch wat waterlelies vlak aan den kant of in een flauw extra bochtje. Ik heb die oever planten ook nood i g voor den winter als mooio geel en bruine rand langs ijs en sneeuw. .Ia. dat komt best in orde met die roeibaan. Kn wat prettig, dat de ..wei'kverruiming" nu eens niemand spijtig aandoet. Nieuwe Uitgaven S [HUI tiwh /ftttidtroordi'tihurk. tltxir l)t'. (\ /?'. .i. rt'ii Dunt. f'itt/ttre run tïooj' '/,<»H'I/K inVf/rrrr-s ttnmlxcha[>»ij. dt'n lluu'i. liet was hoog noo.lig dat er een nieuw .Spaanse!] woordenboek verscheen.Ten eerste, omdat de kring van Nederlanders die de Spaai'sche taal leert steeds uitgebreider wordt, en ten tweede, omdat het voorlaatste woordenboek van 19111 dateert. De uit gave van l'iof. van Dam bevat alles, op elk gebied: techniek, kunst en handel, alle woorden die de laatste 15 jaar. in den tijd na den wereldoorlog, zijn ontstaan: verder oude woorden, die' in de Spaansche litteratuur nog voorkomen en waarvan men bij de studie vertaling en herkomst weten moet; typische woorden van dialecten uit verschillende provinciën en van Spaansch-Amerika. Druk en formaat '/.ijlt aangenaam en handzaam bij het ge bruik. M. Rectificatie Mevrouw M. Jant/en Lebret verzoekt ons mede te deelen, dat de in de (iroene van l,S October geplaatste teekeningeii ten onrechte haar onderteekeiiing dragen. Koninki. Bloemkweekerij Wilhelmina," 'Charles van Ginneken & Zoon, Zundert, N.B.. Het van ouds gunstig bekende adres voor Dennen, ter bebosscbing(uitsluitendinheemschzaad) Exotische Dennen- en Sparrensoorten, Bosch- en Haagplantsoen, Boomen en Heesters. Catalogi op aanvraag gratis en franco. Tel. interc. No. 1. Telegram-Adres: Wilhelmina, Zundert