Historisch Archief 1877-1940
No. 2898
De Groene Amsterdammer van 17 December 1932
19
Uit het kladschrift van Jantje
Croquante croquetjes
Alida Zevenboom
Weet u wat me verleden week
Zaterdag in den Stadsschouwburg is
tegengevallen? Dat ze meneer
Saalborn als Egmond niet onthoofd heb
ben. Om u de waarheid te zeggen
was ik er daarom naar toe gegaan,
want onthoofden zie je ook niet eiken
dag en ik weet me nog goed te her
inneren dat van al de geschiedenis
lessen, die wij op school leerden, die
waarin Egmond en Hoorn onthoofd
werden door Alva, den meesten indruk
op me gemaakt heeft. Maar meneer
Saalborn is niet onthoofd en in de
plaats daarvan gaf meneer Boekman,
onze wethouder voor de Kunst, hem
vijfduizend gulden in zijn handje wat
ik erg mooi van de stad vind, want
die groeien de vijf duizendjes evenmin
op haar rug als op de mijne. Wie
weet wat zij meneer Saalborn zou
gegeven hebben als hij wel onthoofd
was geworden! Ons acteurtje heeft
me haarfijn uitgelegd hoe dat met
»1 dat geld scat en hoe meer je er over
denkt, hoe mooier het wordt. De stad
heeft geen cent, legde hij me uit,
en het tooneel ook niet en nu gaat
het met de stad net als met me zelf
als ik dik in de beer zit, geef ik
het meeste uit. Dan komt bet er op
een tientje meer of minder toch niet
op aan. ,,En mij laat u nog eens
extra op de betaling van het huis
houdboekje wachten." Is dat zoo
mooi," zei ik er tusschen. Maar hij
deed net of hij het niet hoorde en
vertelde me verder dat do
tooneelgezelschappen, er nu op uit zijn om
zooveel mogelijk keeren die vijfdui
zend gulden in de wacht te sleepen
en daarvoor moeten ze stukken
opvoeren waar geen sterveling naar
komt kijken omdat ze zoo klassiek
zijn wat, volgens ons acteurtje, op
hetzelfde neerkomt als
dood-vervelend. Als da,n zoo'n stuk drie keer voor
leege zalen gespeeld is, verdwijnt het,
maar de vijfduizendjes zijn binnen.
En wat doen die directeuren nu met
al dat geld ? vroeg ik en hij antwoordde
me dat zij dat secuur beleggen in
huizen of zoo, wat ik toch ook wel
weer erg mooi van ze vind, want wat
kun je niet een onzedelijke stukken
voor die vijfduizend gulden gaan
opvoeren en als ik het acteurtje goed
begrepen heb, zou de gemeente dat
niet niet kunnen beletten. Dertien
maal vijfduizend van onze guldentjes
looft de gemeente op die manier
uit, dat wordt dus, als ik goed
reken, dertien maal een paar duizend
tooneelliefhebbers die naar die dertien
stukken komen kijken, aangenomen
dat zij elk voor zich, niet meer dan
driemaal worden opgevoerd voor zoo
goed als leege zalen, dus een vijf en
twintigduizend toeschouwei's in 't
geheel die je nog door dertien kunt
deelen, omdat het bij elk stuk zoowat
dezelfde zijn zullen en die paar dui
zend krijgen van do gemeente dus
ieder een subsidie van een rijksdaalder
per voorstelling en als dat geen
steunen van het tooneel is, dan weet
ik het niet. En als de gemeente dan
nog in de pauzes de toeschouwers
puzzles geeft om op te lossen, want
anders is er geen doorkomen aan den
avond, met bijvoorbeeld ook nog
een geldprijsje als lokvink, dan geloof
ik voor mij, dat het tooneel zijn
mocilijksten tijd achter don rug heeft. Ik
ben met den Inwendige jarenlang lid
geweest van de Tooneelclub ..Vena",
wat zooveel zeggen wou als ,,Vertier
na Arbeid" en ik moet met mijn hand
op mijn hart, zeggen dat de Inwendige
een Louis Bouwmeester en een meneer
Louis de Vries bij mekaar, in zijn soort
was. Hij speelde erg sterk en heeft me
bijna eens in het orkest geslingerd.
omdat hij de schurk was en ik het on
schuldige meisje on niet met hem mee
wilde naar zijn kasteel, maar dien
a\ond was hij ook erg op droef.
want hij had me voor het begin van
de voorstelling vijf gulden teleon ge
vraagd en die had. ik hem geweigerd.
waaruit u zien kan hoe echt' dilet
tanten spelen kunnen en worden deze
tooneel l i of hebbers die alles uit eigen
zak bekost igeri, soms door de ge
meente gesteund? K n. zijn. er bij al die
liefhebbers niet heel wat die beter
spelen dan de helft van al do hoeren
en dames die, nu op het tooneel rond
wandelen? Ik heb dat maar niet
aan ons acteurtje gezegd, want dat
kon hij zich eens aantrokken en dan
kreeg ik misschien geen vrijkaartjos
meer van hem.
Mooi vond ik ook, dat meneer
dokter Vos nu ook een vorooniging
gaat oprichten, om meneer Saalborn
te steunen. Zoo moet hot. Dokter Vos
is wel een tikje ouder geworden sinds
hij mij behandelde voor oen steenpuist
op een plek die ik niet noemen durf on
het schijnt dat de politiek oud maakt.
al moet ik zeggen dat meneer Ketelaar
die ook op het tooneel stond, toch nog
maar altijd dezelfde blijft maar
dat doet do oude ,.Pijp"-lucht, die
hij met do pap hoeft ingezogen.
Ik vind hef mooi dat dokter Vos
meneer Saalborn g^iat steunen. Me
neer van Dalsum wordt, als ik me
niet vergis, gesteund door meneer
Wibaut en meneer Van der I Torst
heeft weer een anderen, steunpilaar en
meneer Bouber ook weer een andere
en zoo krijgen wij net zoo veel
steunvereenigingen als wij
tooneelgozelschappen hebben en dien weg moet
het op en ik hoop hot nog te beleven
dat wij net zooveel
toonoelgezelschappen krijgen als wij politieke
partijen hebben en elke politieke partij
zijn eigen tooneelge/olschap krijgt.
ZOEKT U NUTTIGE EN FRAAIE
KERSTGESCHENKEN?
U VINDT ZE BIJ
SCHMIDT
ROKIN 72 - AMSTERDAM
TELEFOON 43723
Misschien dat onze hoeren die dan
in do politiek gaan. wat beter comedie
loeren spelen, dan zij mi doen. Ik
wacht er mi maar op dat meneer
lïikus C'olijn ook zijn eigen
steunvereenlging voor zijn tooneelgezelfichap
opricht. Dan ben ik don volgenden
dag lid en beguristigstor on misschien
is er ook nog wel eens oon listig iemand
die al die tooneel-steun-vereenigingen
tot n steun-gezelschap weet te
vereeriigen dat dan ntooneelgezelschap,
gevormd uit al die gesteunde gezel
schappen, zal steunen. Als meneer
Boekman, onze wethouder, die zoo
veel maal vijfduizend gulden tot zijn
beschikking heeft, daar eens wat geld
voor over had, \vie weet wat er nog
van kon groeien. Ik ben nu nog oero
ud van Vena" en als ik maar wat
vlugger ter been was, dan zon ik nu
nog de hoofdrol spelen in ..De
Luchtkonirigin thuis of Wie doet me wat!",
wat de Inwendige mij altijd erg
graag zag spelen, omdat ik in oen
paar triool-boenen er in. rond liep
en dan /ei hij in do pauze altijd.. ..
maar dat ben ik gelukkig vergeten
en waarom dat alles opgehaald;'
Bertus is ter ziele ma.ar de t rieotbeenen.
heb ik nog altijd bewaard als een
aandenken, zooals ze nu nog in het
Rijksmuseum het costmim bewaren
dat Louis Bouwmeester als ..Shylock"
gedragen heeft. Ik hooi' dal ze nu ook
het pak van meneer Louis de Vries
dat hij in Homo gedragen hoeft als
Hendrik de Vierde, in liet museum
zullen opbergen vóór dat de mot er
inkomt.
.Kn nu ga ik gauw naar mijn
boerekool die opstaat. Ik kook ze mot
haver di- gort on daar gaat niets boven
on ik hoor hot don. Inwendige nog
zoggen. . . . maar dat bon ik gelukkig
ook vergoten ....
Nieuwe Uitgaven
Het Algemeen \oderlaiidseh Ver
bond heeft, onder leiding van. de door
dat Verbond ingestelde ..Taahvacht",
een boekje ,,Taalzuivering" doen
samenstellen, waarvan dezer dagen
de Ude druk is verschenen.
-Met de uitgave van dit boekje is
oen poging gedaan het gebruik van
vreemde woorden -- terwijl er zeel'
goode Nedorlandsche woorden zijn,
die hetzelfde lx -f eek enen -- en ook
liet gebruik \ aii o/iXedorlandsohe
zinswendingen (ogen te gaan.
K. liozzano. liet Spiritisme weten
schappelijk verdedigd. Animisme on.
spiritisme. Nodoi huu'sehe bewerking
door A. Sparenburg. Ha:i.rn. l
lollandi:.drukkerij.
PYRAMID
ZAKDOEKEN"
. FABRIKAAT TOOTAL