Historisch Archief 1877-1940
20
De Groene Amsterdammer van 17 December 1932
No. 2898
l
f
De verdediging van
Socrates
naar Plato door Charivarius
II. Wijsheid
i. Het orakel 2. De onderzoekingstocht j. Ontstemming
1. Mijn aanklacht luidt aldus: ik word ervan beschuldigd,
Dat ik de godenleer, door onzen staat, gehuldigd,
Verloochen en verwerp, ja nieuwe goden schep,
En dat ik bovendien de jeugd bedorven heb.
Welnu, ik zeg het luid, dat allen 't h oor en mogen:
Die aanklacht is onwaar verzonnen en gelogen.
Maar hoe verklaart ge 't dan, vraagt wellicht deez' of geen,
Dat al die lastering zich richt tot u alleen;'
Hoevelen zijn er niet als leeraars opgetreden,
Dïe niets van achterklap, van smaad of laster leden,
Als Gorgias en Prodicus en Hippias;
En waarom die dan niet? De vraag is zeer van pas,
Ik geef u toe, dat gij rechtvaardig in uw eisch zijt,
En mijn verklaring luidt: ik erger door mijn wijsheid.
.Ta. Stilte, asjeblieft ! De wet geeft mij het woord,
En ik verzoek u, dat gij rustig naar mij hoort.
Ik maak geen gekheid stilte ! Ik citeer 't orakel.
Wie is de wijste man? Is 't uit met dat spektakel !
Had Chaerephon gevraagd, en 't antwoord, kort en klaar,
Was: Socrates. Ja. Chaerephoii z'n broer zit daar.
Hijzelf is dood, maar die daar stilte ! /al 't getuigen;
En voor het godsgericht moet ieder burger buigen.
Ik zelf begreep het niet. Ik voelde me bezwaard,
En 'k zal u zeggen, hoe mij 't raadsel is verklaard.
2. Was 't wonder, dat ik over d'uitspraak ongerust was,
Ik, die mij van bijzondre wijsheid niet bewust was?
En daar ik toch aan 't woord eens gods niet twijflcii mocht,
Besloot ik aanstonds tot een onderzoekingstocht.
Eerst ging ik met een hooggeplaatsten staatsman spreken.
Hij meende wijs te zijn. Maar 't is mij niet gebleken;
Integendeel, ik zag bij dit gesprek alras,
Dat, wat hij wijsheid waande, slechts waan-wijsheid was.
..Schoon geen van ons zich op veel wijsheid kan beroemen,
Mag ik mij van ons beiden toch de wijste noemen,"
Sprak in mijn ziel een stem bij goddelijk bestel,
,,Hij ziet zijn zwakheid niet, en ik de mijne wel."
Vervolgens sprak ik velen van zijn ambtgenooten,
De lagen liet ik daar. ik zocht alleen de grooten:
Maar telkens kwam ik tot hetzelfde resultaat.
't Was wijsheid naar den schijn, waun-wijsheid inderdaad.
Opdat mijn onderzoek zeer grondig zou geschieden.
Bezocht ik ook de dichters en de handwerkslieden -
't Was steeds verwarring van het wezen en den schijn,
Men was niet waarlijk wijs, maar meende wijs te, zijn.
En toen ik lang gepeinsd had over deze dingen,
Begon zich de gedachte bij mij op te dringen,
Dat liet orakel met zijn uitspraak had bedoeld:
De wijste is, wie zijn gebrek aan wijsheid voelt.
Dat doe ik inderdaad. Om ware wijsheid streed ik
Mijn leven lang vergeefs. Ik weet niets maar dat weet ik.
En daar geen ander dit oprecht verklaren kan,
Zegt Pythia van mij:'liij is de wijste man.
3. Dit onderzoek nu heeft mij heel wat haat berokkend.
Want, al die lieden in hun overtuiging schokkend,
Dat zij de ware wijsheid hielden als in pacht.
Heb ik hun waardigheid aan 't wankelen gebracht.
Geen wonder, dat ik dus 't vijandlij k heil' vergrootte
Met hen, die ik als 't ware van hun voetstuk stootte.
Ik zou de wijste zijn 't was hun een doorn in 'toog;
De zin van 't godlijk woord was hun begrip te hoog.
Nu, 't mijne ook, in 't eerst; totdat ik dan ten laatste
Het wonderlijke woord in 't juiste daglicht plaatste:
De god alleen is wijs, heeft 1'yUiia verklaard,
De wijsheid van den menscb is niets of weinig waard.
Zij heeft mij waarlijk niet zoo feilloos wijs geoordeeld,
Zij noemde Socrates" als grondbegrip, als voorbeeld
Der kunst van 't Ken-u-zell'. Dus dit bedoelde zij:
Wie deze spreuk niet vat. is minder wijs dan hij.
Nu volgen mij een aantal rijke jonge luiden,
Die, naar mijn leer, den menschen trachten te beduiden,
Dat hun gewaande wijsheid schijn en schaduw is;
Zij wekken, juist als ik. ontstemming, ergernis,
Die overslaat op mij. Want ik ben hun verleider.
Zoo werd de kring van mijn belagers telkens wijder
De stemming was gemaakt, en eindigde aldus
In d'aanklacht van Meletus, Lycon, Aiiytus.
Letterraadsel
Uit onderstaande lettergrepen moe
ten 20 woorden gevormd worden,
wier Ie en 4e letters een vers van
Willem Kloos vormen:
arts - brood - cho - ei - cij - dam
dan - de - der - der - ding - dracht
dui - e - een - eer - ef - eg - el - en - fi
ge - ge - ki - lips - lo - loos - lijn - nen
noot - on - on - op - pir - ring - rog
schap - spij - spie - ta - tand - ton
ven - wij - zaad - zaan - zer - zij.
De omschrijving luidt:
1. revolutionair, 2. boekhoudkundig
begrip, 3. Nederl. stad, 4.
landbouwwerktuig, 5. \orrn, 0. landschap, 7.
harmonie, 8. stof, 9. gevallen, 10
klank, 11. gewicht, 12. veevoeder, 13.
leeraar, 14. medicus, 15. viscl, 16.
zoogdier, 17. maatschap, 18. loelijk,
19. grootspreker, 20 voedsel.
Voor de inzenders van de gosd? oplossing zijn als prijs beschikbaar:
Boekwerken of Grammofoonplaten
naar keuze van den winnaar ter waarde van tien gulden.
Inzendingen, liefst op een briefkaart, voor Woensdag a.s. 2 uur. Op
adreszijde vermelden: Oplossing Letter-Baadsal.
Oplossing Letter- Raad Bel
O zoek het leven op de straten niet! (Creshoff).
1. overstelpt, 2. zonde, 'A. openlucht- spel. 4. extase, 5. karwats, (i. honderd,
7. Egyptenaar, 8. tante, 9. Leuven, 10. elegant, 11. Verona, 12. editie,
13. notulen, 14. overste.
Prijswinnaar werd (na loting), P. Mijin, Ceintuurbaan 243, Amster
dam, die gelieve op tegeven wat verlangd wordt aan het secretariaat van
de redactie, doch zonder vermelding Letterraadsel.
2de week in de uitkijk**
Otlteerd mariene dietrich
regie: josef von sternberg
première van: fakkelgatlg
Telef. 37460
leeftijd 18 jaar Dagelijks 2.30, 7-30 en 9.30
BELANGRIJKE BOEKENVEILING
R. W. P. DE VRIES
(Dr. A. G. C. de Vries)
AMSTERDAM «
R.W.P. DE VRIES
SI NGEL MS
AMSTERDAM
SINGEL 146
GEOGRA1MIIE, TOl'OU HAPIEJE, THEOLOGIE,
I'HILOSOl'IIIE, KECiiT, ECONOMIE,
GENEA1,O(! IE, B1UMOGK Vl'HiK, HOLL.- en BU1TENL.
LITTERATUUR, WIS- en NATCUKK., GENEES
KUNDE, TECHNIEK, KUN.sT, GEïLL. WERKEN,
LUXE l 1TG. en./.., enz.
Veiling: 20 t/m 23^December a.s. des avonds 7 J uur
Kijkdagen Zaterdag 17 December a.s. van 10 4 uur,
en Maandag 10 December a.s. van 10?t
en van 8?10 uur des avonds.
Catalogus 25 cent.
TWEE SCHILDERIJEN VAN
JAN SLUYTERS
uit particuliere verzameling te koop.
1. Negerin. 2. Naakt (uit den tijd van
Sluyters' bruidje, thans in het Stedelijk
Museum) Formaat 12O X, 13O.
Uitvoerige inlichtingen te verkrijgen
onder motto Schilderij", bureau
De Groene Amsterdammer", A'dam
Typ: N.V. Amst. Boek- en Steendrukkerrj v/h. Bllerman, Harms & Co.