De Groene Amsterdammer van 31 December 1932 No. 290O Amerika en Frankrijk ASTORIA ?J UCTnDIfCQTDAl Dr. M. van Blankenstein HET ORKEST P A L l" DOMINEERT IN AMSTERDAM Of loontje komt om zijn boontje Amerika heeft de hoop moeten opgeven dat Frankrijk den Decembertermijn van zijn oorlogs schuld alsnog uitbetaalt. Wil Washington nog wat zien van dat geld dan zal het er eerst over moeten onderhandelen. En het zal den Amerikanen hard vallen daartoe te besluiten. Zij wilden Engeland niet eens beloven over een wijziging van de be staande regeling der schulden te spreken toen dit reeds bereid was op 15 December zijn verplichting na te komen. Praten wilde de Amerikaansche regeering wel, echter slechts met schuldenaars die eerst zonder te kikken hun verplichtingen hadden vervuld. Het initiatief moest van Washington zelf uitgaan. Dat net zou willen onderhandelen met landen die ver mindering van schuld eischen voor zij nog een duit hadden betaald, was ondenkbaar. Frankrijk echter weigerde te betalen voor Amerika zich tot een belangrijke vermindering van zijn vorderingen bereid had verklaard. Frankrijk stelde als voor waarde wat Amerika beweerde in geen geval te willen en wat geen Amerikaansch politicus voorloopig nog aandurft. Ziedaar het Amerikaansch aspect van den toestand. Het is een pijnlijk geval. Amerika zou Frankrijk, dat maar een kleinigheid meer dan een vijfde van het door Engeland verschuldigde betalen moest, eenvoudig met minachting nog den rug kunnen toekeeren, en zich voor het gemiste bedrag het genoegen kunnen koopen de Fransehen als bankroetiers te beschouwen. Maar wil het niet bij de eerst volgende gelegenheid hetzelfde met Engeland be leven dan zal het met Engeland moeten onderhan delen; en dat gaat weer moeilijk als men er Frankrijk nietHbij betrekt. De schuldbetrekkingen tusschen al die landen loopen onontwarbaar door elkaar. Amerika kan geen passieve houding blijven aan nemen tegen Frankrijk en het eveneens weigerach tige Belgiëomdat dit onmogelijk is tegenover de Britten. Amerika had zich, feitelijk uit hulpeloos heid omdat het niet wist hoe het geval aan te pakken, op het hooge paard gezet. Spoedig zal het daarvan moeten afklauteren. Er is op den duur niets anders aan te doen. Al was het alleen al dat Amerika zelf niet minder dan de andere landen lijdt onder de noodlottige uitwerking, die de kwestie van de oorlogsschulden heeft op den toestand der verschillende, daarbij betrokken volken. Zelfs toen het pleit in de Fransche Kamer beslecht er Herriot reeds afgetreden was hebben de hooge heeren te Washington nog hoop gekoesterd ??in ieder geval de hoop uitgesproken dat Frankrijk zich tenslotte zou bezinnen en met wat vertraging zijn termijn voldoen zou. Nadat het kabinet-Boncour tot stand was gekomen, was een dergelijke verwachting niet meer te rechtvaardigen. Want Paul Boncour had de opdracht tot formatie van een regeering eerst aanvaard, toen het vast stond dat een kabinet met dergelijke plannen geen levensvatbaarheid bezat. Herriot is nu voorloopig voor korten tijd waarschijnlijk ! van de baan. Ware hij teruggekomen, al was het alleen als minister van buitenlandsche zaken, dan ware het geweest omdat hij meende nog het een of andere compromis tusschen de Fransche Kamer en Washington tot stand te kunnen brengen, l Iet was de taak van Chautemps te trachten, den grondslag voor een politieke constellatie van dien aard te zoeken. Met Boncour was die mogelijkheid op gegeven. Het valt ons moeilijk medelijden te hebben met de Amerikanen. Wrant zij hebben het er naar gemaakt. Bij de behandeling van deze zaak te Washington hebben allerlei invloeden dooreengetloopen en allerlei overwegingen elkaar afgewisseld. Hoover heeft sedert jaar en dag ingezien, dat geen heil voor de wereld te verwachten was, indien zij niet werd bevrijd van de drukkende lasten, die uit de .oorlogsjaren zijn overgebleven. Niet zonder i zalving heeft hij herhaaldelijk aan deze meening uiting gegeven. Hij wist precies hoe de geallieerden moesten doen met hun vorderingen op Duitschland. Dat wisten trouwens met hem vele Amerikanen die zelf nu onverzettelijk den eisch handhaven dat Amerika niets van zijn vorderingen laat vallen. Hoover bracht de liquidatie van de kwestie der oorlogsschulden aan den gang door zijn beroemd moratorium af te kondigen. De heele wereld heeft dat als een goed voorbeeld opgevat. Daarmede verviel formeel de scherpe scheiding, die de Ameri kanen altijd hadden willen maken maar slechts met gebrekkige consequentie hadden gehandhaafd tusschen hun eigen vordeiingen op de Kuropeesche geallieerden, en de verplichtingen van Duitschland. Nooit hebben de vermaningen aan de schuldeischers van Duitschland zoo hartroerend geklonken als in die dagen. Van den beginne af was reeds duidelijk, dat de op die manier tot staan gebrachte betalingen voor herstel nooit meer zouden worden hervat. Moest dit geen gevolgen hebben voor de betalingen van een aantal Europeesche staten aan Amerika? Wij hebben in die dagen en ook te voren reeds, vaak gehoord dat Amerika geen cent zou schenken voordat zijn Europeesche schuldenaars mededoogen toonden met Duitschland. Schrapping \an de Duitsche herstelschuld en ontwapening waren de voorwaarden, die Europa uit Washington te hooren kreeg. Het heeft aan goede beloften voor een redelijk geworden Europa niet ontbroken. Men herinnert zich nog het communiqué, dat na het bezoek van den Franschen premier Laval aan Hoover in ge meenschappelijk overleg werd uitgegeven. Wij weten nu ook door mededeelingen van den Engel schen minister van financiën dot IToover zich tegenover den Britschen gezant ir 1!)!U niet minder veelbelovend heeft uitgelaten. Dit waren dingen van zoo officieelen aard dat rnen zich er in Europa op beroepen kon. Talrijk echter zijn de meer ondershandsche voorspiege lingen waaraan al evenmin het hoogste gezag ont brak. De Amerikaansche vertegenwoordigers in Europa, waaronder bij wijlen zelfs Stimsoii was, wilden nooit spreken over het onderwerp en spraken er toch over. Tijdens do conferentie van Lausanrio was er voortdurende voeling tusschen de Ameri kaansche delegatie ter ontwapeningsconferentie en de hoofdlieden der herstelconferent ie. (Jeheimzinnige ontmoetingen vonden plaats die heel duidelijk over niets anders konden loopen en die do conferentie altijd weer een stukje vooruit hielpen. Heel veel opzien heeft een nachtelijke bijeenkomst van de Amerikanen met Herriot, MacDonald en anderen in een bescheiden kroegje vlak bij Lau sanne gemaakt in een van de critieke fazen der conferentie. Er was voortdurende voeling tusschen het Amerikaansche hoofdkwartier te Gelieve en de groote heeren, (i'i kilometer vandaar vergaderd. Zonder Amerikaansche aanmoediging waren de dingen te Lausanne waarschijnlijk niet zoo vlot geloopen. Maar nu doen de Amerikanen of zij nooit iets hebben gezegd .... Hoover heeft blijkbaar zijn eigen invloed en gezag, en ook den afkeer van de Amerikanen voor schrapping van schulden onderschat. Die afkeer is psychologisch niet vreemd. Zij moest reeds voort vloeien uit do gevoelens van vele lieden, die in het Congres over deze dingen een groot woord hebben gesproken, tegenover Europa. Xooit zouden zij do Europeanen iets schenken. Zij haten en benijden hen; zij vermoeden dat de Europeanen om hun grootere ontwikkeling en hun. meer verfijnde tradities op hen neerzien, ja, wellicht beamen zij met inneriijken onwil, ondanks zich zelf, een weinig dat vermoede gevoel. De Europeanen en in het bijzonder de Engelschen zijn de fijne maar arme bloedverwanten, op wie men het overwicht van zijn rijkdom had en nu nog het overwicht van die vorderingen. Zou men zelf daaraan een eind maken door hun het bedrag grootmoediglijk te schenken? Laat hen erom soebatten ; laat hen, ten einde raad, zichzelf insolvent verklaren en de vernedering daarvan tegenover hun geminachte" bloedver wanten dragen. Let them default", heeft deonbetaalbare Hiram Johnson, senator uit Californië, in een van zijn vele vlagen van openhartigheid uitgeroepen. Toen Hoover zag hoe zijn impopulariteit toenam, begreep hij dat hij tegen deze gevoelens van do zijnen niet in kon gaan. Roosevelt wilde dal evenmin. Had Hoover zich bloot gegeven op dat punt, dan moest hij daartegenover door voor zichtigheid, een gunstige tegenstelling vormen.. Zoo is deze kwestie, wat ook haast onvermijdelijk was, terecht gekomen in het complex van strijd punten bij de presidentsverkiezing. ])en Europeoschen regeeringen gaf men te verstaan, dat zij bet ei' deden niet over schrapping of vermindering der schulden te spreken zoolang het verkiezingspleit nog niet was beslecht. Daarna werd het echter geenszins beter. Iloover kon niets meer en durfde ook niets meer. De openbare meening was uitermate prikkelbaar geworden op dat punt. Alle halve beloften en toe spelingen, alle onderhandsche aanmoedigingen waren vergeten. Hoover was de eerste, die de con sequenties verloochende welke uit het moratoriumHoover moesten voortvloeien. Het spel begon weer van voren af aan. -Wen trachtte den schuldenaars zoo voorzichtig mogelijk aan het verstand te brengen dat zij nu eerst maai moesten betalen. Dan later.... Men was vager dan men ooit was geweest. Men was doodsbang voor hetgeen de anderen zeiden. Men wilde liefst zelfs hun, die alles betaalden, het spreken verbieden. Daarom nam men het den royalen Engelschen die in het heele beloop van de schuldgeschiedonis een voorbeeld zijn geweest van grootmoedigheid en coulantheid kwalijk dat zij voorwaarden lieten hcoreii toen zij met hun goud over de brug kwamen. Ilerriot is een mail van groot e eerlijkheid en redelijkheid, en tevens een goed Franschman in zijn geloot' aan geschreven verbintenissen, ook al zijn zij ten gunste van anderen. Hij v\ilde voor de Engclschoii niet onderdoen. De Kamer echter heeft dat niet ge\vild. l let ging daa,ibij minder om de knikkers dan om het recht van het spel. Het moest nu uit zijn met alle on zekerheid. Men had een streep gehaald door de vorderingen van Duitschland - op Amerikaansche aanmoediging en dat was niet ongedaan te. maken. Liet men het afhangen van Amorikaanscho vrijgevigheid dan kwam men zelf nooit uit de schuld. Frankrijk had de kleine 500 millioen francs kunnen betalen, maar da-arom ging het niet. Men had geen vertrouwen meer in de schuchtere aan duidingen die Washington zelfs als zoodanig niet wilde erkennen dat, als er eerst was betaald. misschien grootmoedigheid zou worden betoond. Men kende dit fluiten van den vogelaar; men had het te vaak gehoord. Het beloop van de crisis heeft geleerd hoe ernstig het gebaar van de Fransche Kamer defini tief gemeend was. Wij staan er buiten en zullen niet oordeelen. Maar wij weten dat het ook beteekende: Handhaven van Lausanne, en het forceeren van een effectief karakter der oeeonomisohe wereldconferentie. Witte Curafao Sec Cherry Brandy Menthe Glaciale Curafao Brandy